Έχεις βρεθεί ποτέ να κάνεις ένα γρήγορο scroll στο κινητό σου και ξαφνικά να σταματάς σε ένα κουίζ με τίτλο «Ποιος χαρακτήρας από το Sex and the City είσαι;» ή «Τι λέει το αγαπημένο σου παγωτό για την προσωπικότητά σου;»; Αν ναι, δεν είσαι μόνη! Τα κουίζ προσωπικότητας είναι παντού – από τα social media μέχρι σοβαρά τεστ ψυχολογίας – και ο εγκέφαλός μας τα λατρεύει. Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό;
Μας δίνουν μια αίσθηση ταυτότητας
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αγαπάει τις ετικέτες και τις κατηγοριοποιήσεις. Θέλουμε να καταλάβουμε καλύτερα τον εαυτό μας και να έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα για το ποιοι είμαστε. Ένα κουίζ που μας λέει ότι είμαστε «δημιουργικοί και αυθόρμητοι» ή «η ψυχή της παρέας» μας δίνει αυτή την αίσθηση αυτογνωσίας.
Είναι σαν μια μικρή επιβεβαίωση για εμάς
Όταν διαβάζουμε τα αποτελέσματα ενός κουίζ και συμφωνούμε με αυτά, νιώθουμε μια μικρή ικανοποίηση. Ο εγκέφαλός μας αγαπάει την επιβεβαίωση και την αναγνώριση των χαρακτηριστικών μας. Ακόμα κι αν τα αποτελέσματα είναι γενικά, βρίσκουμε τρόπους να τα ταιριάξουμε με τον εαυτό μας (αυτό λέγεται και «Barnum effect», δηλαδή, όταν γενικές περιγραφές μας φαίνονται απόλυτα προσωπικές).
Μας διασκεδάζουν και χαλαρώνουν
Ποιος δεν θέλει να περάσει 5 λεπτά κάνοντας ένα χαριτωμένο κουίζ, αντί να σκέφτεται δουλειές και υποχρεώσεις; Ο εγκέφαλός μας λατρεύει μικρές, γρήγορες δόσεις ψυχαγωγίας, ειδικά όταν αυτές δεν απαιτούν ιδιαίτερη σκέψη.
Μας κάνουν να νιώθουμε ότι ανήκουμε κάπου
Όταν κάνουμε ένα κουίζ και μαθαίνουμε ότι ανήκουμε σε μια «ομάδα» (π.χ. «Είσαι Gryffindor!» ή «Είσαι ο Ross από τα Φιλαράκια») νιώθουμε μια αίσθηση σύνδεσης με άλλους ανθρώπους που έχουν τα ίδια αποτελέσματα. Είναι σαν να βρίσκουμε τη φυλή μας!
Διεγείρουν την περιέργειά μας
Ο εγκέφαλός μας λατρεύει να λύνει μυστήρια – και τι είναι πιο ενδιαφέρον από το μυστήριο του ποιοι πραγματικά είμαστε; Ακόμα κι αν ξέρουμε ότι ένα τεστ δεν είναι επιστημονικά ακριβές, η περιέργειά μας μας κάνει να το κάνουμε «για πλάκα» (ή και λίγο στα σοβαρά).
Είναι ένα εργαλείο αυτογνωσίας
Κάποια κουίζ – ειδικά τα πιο σοβαρά ψυχολογικά τεστ όπως το MBTI (Myers-Briggs) ή το Big Five Personality Test – μπορούν πραγματικά να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τον χαρακτήρα και τις προτιμήσεις μας.
Οπότε, να τα παίρνουμε στα σοβαρά;
Τα περισσότερα online κουίζ είναι διασκεδαστικά και χαλαρά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αντικαθιστούν την πραγματική αυτογνωσία. Όμως, αν μας κάνουν να σκεφτούμε λίγο βαθύτερα για τον εαυτό μας, τότε ίσως έχουν περισσότερη αξία απ’ ότι νομίζουμε!
