Στην εποχή που ζούμε-πόσο μάλλον αυτή που έρχεται-μοιάζει σχεδόν αδύνατο να κρατήσεις τα παιδιά μακριά από τις οθόνες για πολύ ώρα. Κινητά, τάμπλετ, υπολογιστές, τηλεοράσεις, είναι παντού, και για τα παιδιά μοιάζουν σαν παιχνίδι, διασκέδαση και απόδραση μαζί. Όμως, όσο κι αν τα βοηθούν να περάσουν την ώρα τους, χρειάζεται μέτρο. Πολύς χρόνος μπροστά σε μια οθόνη μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο τους, τη διάθεση, ακόμα και την όρεξη για παιχνίδι ή διάβασμα. Χώρια του ότι προκαλεί αποδεδειγμένα εθισμό και πλέον το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα εκτεταμένο και δυστυχώς ξεκινάει κι από μικρές ηλικίες.
Κι εδώ μπαίνει το μεγάλο ερώτημα: Πώς να βάλεις όρια χωρίς να καταλήξεις να φωνάζεις, να εκνευρίζεσαι ή να νιώθεις τύψεις; Και πώς μπορείς να διαχωρίσεις τον χρόνο που θα χρειαστεί ένα μεγαλύτερο παιδί να χρησιμοποιήσει υπολογιστή για να ψάξει στοιχεία και πηγές για σχολικά Projects.
Κι αν έχει κάτσει ήδη τον χρόνο που του αναλογεί κάνοντας μαθήματα/ γλώσσες/ projects δεν πρέπει να του επιτρέψεις να περάσει και ώρα παίζοντας; Δύσκολος γρίφος το ξέρουμε και η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις, αλλά υπάρχουν μερικά απλά βήματα που μπορούν να κάνουν τη ζωή σου πιο εύκολη — και πιο ήρεμη. Τουλάχιστον για τα μικρότερης ηλικίας παιδιά που ακόμα δεν χρησιμοποιουν τον υπολογιστή ως εργαλείο.
Κάνε ξεκάθαρα τα όρια από πριν
Πριν καν ξεκινήσει το παιδί να βλέπει οθόνη, πες του πόση ώρα έχει. Όχι γενικά και αόριστα, αλλά συγκεκριμένα: "Θα παίξεις μισή ώρα και μετά το κλείνουμε". Έτσι ξέρει τι να περιμένει. Αν το μάθει τη στιγμή που του το κόβεις, φυσικά και θα αντιδράσει.
Βάλε ένα χρονόμετρο αντί για τις φωνές
Αντί να τσακώνεσαι κάθε φορά, βάλε μαζί με το παιδί ένα χρονόμετρο. Όταν χτυπήσει, η ώρα τελείωσε. Όταν το όριο δεν έρχεται από τη μαμά ή τον μπαμπά, αλλά από κάτι “ουδέτερο” κάποιες φορές γίνεται πιο εύκολο να το δεχτεί.
Δώσε μια εναλλακτική επιλογή απασχόλησης
Αντί να του πεις “Τέρμα το τάμπλετ”, πες: “Θες να παίξουμε ένα επιτραπέζιο ή να ζωγραφίσουμε;” ή οτιδήποτε άλλο εκτός οθονών που ξέρεις ότι του αρέσει και το ενθουσιάζει. Έτσι του δίνεις την αίσθηση ότι κάνει και το ίδιο μια επιλογή κι έχει λόγο σε αυτήν και δεν του αφαιρείς απλά κάτι που του αρέσει χωρίς να υπάρχει εναλλακτική.
Δώσε πρώτα εσύ το καλό παράδειγμα
Αν εσύ είσαι συνεχώς με το κινητό στο χέρι, πώς να πείσεις το παιδί να σταματήσει; Τα παιδιά μιμούνται αυτά που βλέπουν. Άφησε κι εσύ λίγο το κινητό, κλείσε την τηλεόραση, κάθισε μαζί του, μιλήστε, κάντε κάτι παρέα.
Μην έχεις αυταπάτες ότι δεν θα αντιδράσουν
Τα παιδιά αγαπούν αυτό που κάνουν. Όταν τους το σταματάς, είναι φυσιολογικό να στεναχωρηθούν ή να γκρινιάξουν. Δεν σημαίνει ότι είσαι “κακιά μαμά” ή ότι κάτι κάνεις λάθος. Μην νιώσεις τύψεις και προς Θεού μη λυγίσεις στις συγκρίσεις ή τα ξεσπάσματα. Είναι μέρος της διαδικασίας. Μείνε σταθερή στα λεγόμενά σου. Με τον καιρό θα αποδεχτούν τα όρια που θέτεις. Μέχρι τότε - το ξέρεις κι από άλλα ζητήματα,- τα παιδιά δ=θα δοκιμάζουν τα όρια με κάθε ευκαιρία.
Ας αφήσεις κι ένα παράθυρο ανοιχτό στην ευελιξία
Δεν είναι όλες οι μέρες ίδιες. Ούτε για εμάς, ούτε για τα παιδιά μας. Υπάρχουν μέρες που μπορεί να έχουν περάσει δύσκολα, να είναι κουρασμένα ή απλώς να χρειάζονται λίγη παραπάνω ξεκούραση. Δεν πειράζει να κάνεις και λίγο “τα στραβά μάτια” πού και πού. Σημασία έχει να υπάρχει γενική συνέπεια και όχι να είσαι αυστηρή 100% του χρόνου.
Οι οθόνες δεν είναι ο εχθρός. Το θέμα είναι πώς, πόσο και πότε τις χρησιμοποιούμε. Κι εμείς και τα παιδιά μας. Όταν υπάρχει ισορροπία, σωστό περιεχόμενο και ξεκάθαρα όρια, μπορούν να είναι και χρήσιμες και διασκεδαστικές.
Μην ξεχνάς πως κάθε αλλαγή θέλει χρόνο. Αν σήμερα δεν πετύχεις το όριο που ήθελες, δεν σημαίνει ότι απέτυχες. Το πιο σημαντικό είναι να υπάρχει διάλογος, αγάπη και μια σταθερότητα που δείχνει στο παιδί πως, τελικά, δεν του κόβεις κάτι για να το τιμωρήσεις, αλλά για να το προστατέψεις.
