Σαμψών και Δαλιδά: grand opera στο Ηρώδειο!

27.05.2003
Η Εθνική Λυρική Σκηνή θα παρουσιάσει στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού στις 13, 15, 17 και 18 Ιουνίου την όπερα σε τρεις πράξεις του Καμίγ Σαιν Σανς "Σαμψών και Δαλιδά" που πρωτοπαρουσιάστηκε στη Βαϊμάρη το 1877.
Πού: Ωδείο Ηρώδου του Αττικού
Πότε: 13, 15, 17, 18 Ιουνίου
Ώρα: 21.00
Εισιτήρια: 80, 70, 60, 50, 35, 25 (φοιτητικά) ευρώ
Προπώληση: Ε.Λ.Σ. (Ακαδημίας 59, τηλ. 210-36.12.461), Κεντρικά Ταμεία Φεστιβάλ Αθηνών (Πανεπιστημίου 39, τηλ. 210-32.21.459), Ωδείο Ηρώδου Αττικού (τηλ. 210-32.32.771, 210-32.35.582).

Η Εθνική Λυρική Σκηνή θα παρουσιάσει στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού στις 13, 15, 17 και 18 Ιουνίου την όπερα σε τρεις πράξεις του Καμίγ Σαιν Σανς "Σαμψών και Δαλιδά" που πρωτοπαρουσιάστηκε στη Βαϊμάρη το 1877. Το έργο φιλοξενείται στο Ηρώδειο στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών.
H όπερα ανεβαίνει σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού, σκηνοθεσία Σπύρου Α. Ευαγγελάτου και με ένα διεθνές καστ λυρικών καλλιτεχνών.
Το λιμπρέτο του Φερντινάν Λεμέρ είναι γραμμένο στη γαλλική γλώσσα, στην παράσταση όμως θα υπάρχουν ελληνικοί υπότιτλοι στο κάτω μέρος της σκηνής.

Η πιο συναρπαστική ιστορία της Βίβλου αναδείχθηκε σε μια από τις ωραιότερες όπερες που έχουν γραφτεί, με την υπογραφή του Καμίγ Σαιν Σανς. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό έργο του λυρικού ρεπερτορίου, που όμως δεν παίζεται συχνά στις διεθνείς σκηνές, λόγω των τεχνικών δυσκολιών που παρουσιάζει. Ο ήρωας (Σαμψών) στο τέλος του έργου πρέπει να γκρεμίσει όλο το παλάτι πάνω στον ίδιο και τους Φιλισταίους, γεγονός που απαιτεί από σκηνοθέτες και σκηνογράφους ευρηματικές, αλλά δύσκολα υλοποιούμενες λύσεις. Για την παρουσίασή του προτιμώνται ανοικτά θέατρα ή σκηνές μεγάλων διαστάσεων. Επιπλέον είναι έργο δύσκολο μουσικά και φωνητικά (ιδιαίτερα για τον τενόρο), αλλά και πολυπρόσωπο, προϋποθέτει επομένως ακριβή παραγωγή. Στην Ελλάδα η όπερα παρουσιάστηκε για τελευταία φορά από την Ε.Λ.Σ. στο Ηρώδειο το 1961, με διευθυντή ορχήστρας τον Ανδρέα Παρίδη.

Υπόθεση: Στην Παλαιστίνη του 1150 π.Χ., ο λαός του Ισραήλ, υποδουλωμένος στους Φιλισταίους, βρίσκει την ελπίδα στο πρόσωπο του Εβραίου ηγέτη Σαμψών, έναν άνδρα υπερφυσικής δύναμης που κατορθώνει να εμπνεύσει και πάλι στο λαό του την πίστη τους στο Θεό και να τους ξεσηκώσει σε επανάσταση. Οι προσδοκίες όμως του καταδυναστευόμενου λαού προδίδονται όταν ο Σαμψών, υποκύπτει στην ανδρική φύση του και ερωτεύεται παράφορα την εταίρα και προθιέρεια του ειδωλολατρικού ναού των Φιλισταίων, τη Δαλιδά, η οποία επιστρατεύει τα θέλγητρά της, με σκοπό να μάθει πού κρύβεται η υπεφυσική του δύναμη. Όταν κατορθώνει να αποσπάσει από τον εραστή της ότι το μυστικό του είναι τα μακριά του μαλλιά, η Δαλιδά καλεί τους Φιλισταίους που συλλαμβάνουν το Σαμψών, τον τυφλώνουν, του κόβουν τα μαλλιά και τον ταπεινώνουν αδύναμο και προδομένο μπροστά στο ναό του θεού τους, Νταγκόν. Κι ενώ όμως οι Φιλισταίοι πανηγυρίζουν τη νίκη τους, ο Σαμψών επικαλείται τη βοήθεια του Θεού και κατορθώνοντας να φθάσει ως την πύλη του ναού, σπρώχνει με δύναμη τις κολώνες προκαλώντας ολική καταστροφή και τον ομαδικό θάνατο των εχθρών του.

Ο Καμίγ Σαιν Σανς (1835-1921) αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα Γάλλου ρομαντικού συνθέτη της εποχής του. Υπήρξε βιρτουόζος στο πιάνο και στο εκκλησιαστικό όργανο. Έγραψε 12 όπερες ("Σαμψών και Δαλιδά" η γνωστότερη), σκηνική μουσική, 1 ρέκβιεμ, 2 ψαλμούς, 36 μοτέτα, 3 συμφωνίες, συμφωνικά ποιήματα ("Μακάβριος Χορός"), μία Αλγερινή σουίτα, 10 κοντσέρτα (για πιάνο, για βιολί και για τσέλο), ένα σεπτέτο, 32 ποικίλα κομμάτια για πιάνο, 9 κομμάτια για εκκλησιαστικό όργανο, 119 μελωδίες και τραγούδια, "Το καρναβάλι των ζώων" (για μικρή ορχήστρα και αφηγητή) κ.α.

Ο συνθέτης άρχισε να ασχολείται με το βιβλικό θέμα το 1867, με την πρόθεση να συνθέσει ένα ορατόριο. Γρήγορα όμως αντιλήφθηκε ότι το θέμα έχει μια πλοκή θεατρική, ώστε να προσφέρεται για όπερα. Η πρεμιέρα που δόθηκε στη Βαϊμάρη στα 1877 με την αρωγή του Φραντς Λιστ, σημείωσε επιτυχία, αλλά οι Γάλλοι καθυστέρησαν να δεχτουν το έργο στο Παρίσι, όπου παρουσιάστηκε μόλις στα 1892.
Η παρουσίαση ενός βιβλικού θέματος στη σκηνή και μάλιστα με τον άνδρα-σύμβολο της εποχής του να σαγηνεύεται και να αποπλανάται από την ηρωίδα της ιστορίας αντιμετωπίστηκε με επιφύλαξη. Ο λιμπρετίστας Φερντινάν Λεμέρ πράγματι αποφεύγει να εστιάσει στα κατορθώματα του Σαμψών, ενώ δίνει έμφαση στο ερωτικό στοιχείο και την ευάλωττη πλευρά του ήρωα σε μια ιστορία όπου η κάθαρση του φινάλε αποκαθιστά τις ισορροπίες.
Ο Σαιν Σανς ανταποκρίθηκε με μια παρτιτούρα μεγάλης θεατρικότητας, όπου κάθε σκηνή αναδεικνύεται μέσα από την αντίθετή της: την αυστηρότητα των Εβραίων υπογραμμίζει η αγάπη των Φιλισταίων για τις τέρψεις, ενώ της σκοτεινής σκηνής του φόνου του Αμπιμελεχ, έπεται η ανάλαφρη είσοδος της Δαλιδά και των γυναικών. Στην τρίτη πράξη, μετά από την τραγική σκηνή του Σαμψών, αλυσοδεμένου στη μυλόπετρα, ξεσπά η παγανιστική γιορτή των Φιλισταίων.

Οι συντελεστές:
Μουσική Διεύθυνση: Λουκάς Καρυτινός
Σκηνοθεσία: Σπύρος Ευαγγελάτος
Σκηνικά - Κουστούμια: Γιώργος Πάτσας
Διεύθυνση Χορωδίας: Φανή Παλαμίδη
Χορογραφία: Ολυμπία Γελοδάρη

Τους βασικούς ρόλους ερμηνεύουν οι:
Σαμψών: Χάϊκι Σιούκολα (13, 17) , Βαγγέλης Xατζησίμος (15, 18)
Δαλιδά: Μαρκέλα Χατζιάνο (13, 17), Βικτόρια Μαϊφάτοβα (15, 18)
Γέρος Εβραίος: Τζουζέπε Σκορσίν
Μέγας Ιερέας: Αντρέ Κονιέ
Αμπιμέλεχ: Δημήτρης Κασιούμης
Πρώτος Φιλισταίος: Φίλιππος Δελλατόλας
Δεύτερος Φιλισταίος: Κωστής Ρασιδάκης
Φιλισταίος Αγγελιαφόρος: Χάρης Τσούμος
Συμμετέχουν η Χορωδία, η Ορχήστρα και το Μπαλέτο της Ε.Λ.Σ.

Ώρες και ημέρες προπώλησης εισιτηρίων:
Δευτέρα έως Παρασκευή 8.30 - 16.00, Σάββατο 9.00 - 14.30, Κυριακή κλειστά. Η προπώληση των εισιτηρίων αρχίζει τρεις εβδομάδες πριν από κάθε παράσταση.
Τηλεφωνική προπώληση εισιτηρίων με πιστωτική κάρτα (τηλ. 3221459). Δευτέρα έως Παρασκευή 8.30 - 20.00, Σάββατο 9.00 - 14.30, Κυριακή κλειστά. Η προπώληση των εισιτηρίων τηλεφωνικά αρχίζει μία ημέρα μετά την έναρξη της προπώλησης από τα ταμεία και ολοκληρώνεται για κάθε παράσταση στις 16.00 της ημέρας της παράστασης.