Γιώργος Βερνίκος: οι νέοι έχουν τώρα το λόγο

10.04.2003
Συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από την κατάληψη της νομικής το Φλεβάρη του 1973, που σημάδεψε το αντιδικατατορικό φοιτητικό κίνημα και αποτελεί κορυφαία στιγμή του ελληνικού, αλλά και του διεθνούς νεολαιίστικου κινήματος. Το e-go μίλησε με τον Γιώργο Α. Βερνίκο, συγγραφέα του βιβλίου "Όταν θέλαμε να αλλάξουμε την Ελλάδα", για την εποχή του αντιδικτατορικού αγώνα, τις εμπειρίες του από τη συμμετοχή του στο κίνημα και τις μεταβολές που έχουν επέλθει από τότε στα ζητούμενα και την οργάνωση των σύγχρονων μορφών συλλογικής διαμαρτυρίας.
Συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από την κατάληψη της νομικής το Φλεβάρη του 1973, που σημάδεψε το αντιδικατατορικό φοιτητικό κίνημα και αποτελεί κορυφαία στιγμή του ελληνικού, αλλά και του διεθνούς νεολαιίστικου κινήματος.

Το βιβλίο του Γιώργου Α. Βερνίκου "Όταν θέλαμε να αλλάξουμε την Ελλάδα"(εκδ. Καστανιώτη), πλούσιο σε γνήσιες μαρτυρίες των πρωταγωνιστών του αντιδικτατορικού αγώνα, πραγματεύεται με γλαφυρό τρόπο τα γεγονότα τη εποχής με βασικό άξονα την ίδρυση και τη δράση της ΕΚΙΝ, τα όσα διαδραματίστηκαν στη συλλογική διαμαρτυρία, τις καταλήψεις και τις εκδηλώσεις της Νομικής, καθώς και το δραματικό απόηχο του αγώνα της ελληνικής νεολαίας, τη φυλάκιση, τα βασανιστήρια και τους διωγμούς των πρωτεργατών του φοιτητικού κινήματος.

Το e-go μίλησε με το συγγραφέα για την εποχή του αντιδικτατορικού αγώνα, τις εμπειρίες του από τη συμμετοχή του στο κίνημα και τις μεταβολές που έχουν επέλθει από τότε στα ζητούμενα και τον τρόπο οργάνωσης των σύγχρονων μορφών συλλογικής διαμαρτυρίας.

Τι είναι αυτό που κατά τη γνώμη σας έχει αλλάξει στη σημερινή εποχή σε σχέση με τα χρόνια του αντιδικτατορικού αγώνα; Πιστεύετε ότι σε ανάλογες συνθήκες, η σύγχρονη νεολαία θα συμμετείχε με το ίδιο σθένος και την ίδια ωριμότητα σ' ένα κίνημα αντίστοιχου εύρους και έντασης;
Ζούμε σε μια εποχή που ο κόσμος αλλάζει πολύ γρήγορα. Οι σχέσεις άνδρα-γυναίκας και γονέων-παιδιών τα τελευταία χρόνια έχουν αλλάξει σημαντικά. Συνήθειες αιώνων έχουν αμφισβητηθεί και έχει δημιουργηθεί άλλη κλίμακα αξιών. Η λέξη "εξουσία" στις διαπροσωπικές σχέσεις όλο και περισσότερο αντικαθίσταται με τη λέξη "συνεννόηση". Αλλά και στα θέματα οργάνωσης της κοινωνίας υπάρχουν μεγάλες εξελίξεις. Πριν 35 χρόνια ήταν μόλις 27 οι χώρες στον κόσμο που είχαν δημοκρατία. Σήμερα είναι πάνω από 150. Σίγουρα δημιουργούνται νέες απαιτήσεις και υπάρχουν διαφορετικών ειδών προβλήματα. Το ζούμε καθημερινά. Ο κόσμος είναι πιο ανταγωνιστικός, πιο διεθνοποιημένος, πιο τεχνολογικά εκλεπτυσμένος. Ο τρόπος που διακινούνται οι πληροφορίες έχει αλλάξει δραματικά. Η ανάγκη ισορροπίας ανάμεσα στην οικονομία, την πολιτική, τον πολιτισμό και το περιβάλλον προβάλλει επιτακτική. Χρειάζονται νέες αναλύσεις, νέες προσεγγίσεις, νέες πρακτικές από αυτές που είχαμε συνηθίσει μέχρι σήμερα.
Είναι σίγουρο ότι η νέα γενιά έχει τους δικούς της προβληματισμούς, τις δικές της αγωνίες για το αύριο και τους δικούς της οραματισμούς για μια καλύτερη Ελλάδα και έναν καλύτερο κόσμο. Απλά, όταν ο κίνδυνος είναι πολύ ορατός, ο χρόνος συμπυκνώνεται και είναι πιο εύκολο να αναδειχτεί η ηγεσία μιας γενιάς. Είμαι σίγουρος όμως ότι και η σημερινή γενιά έχει ακριβώς τις ίδιες και ίσως καλύτερες προϋποθέσεις από τη δική μας γενιά για νέους αγώνες και για ν' αναδείξει τη δική της ηγεσία. Αυτή έχει τώρα το λόγο.

Ποια ήταν τα κίνητρα που σας ώθησαν να καταγράψετε τις εμπειρίες του αγώνα της ελληνικής νεολαίας; Πόσο η προσωπική σας συμμετοχή στο κίνημα επηρεάζει τη ζωή σας μετά από τόσα χρόνια;
Τα κίνητρα ήταν πολλά. Κατ' αρχάς ήταν η συμπλήρωση των 30 χρόνων από τις καταλήψεις της Νομικής και οι επέτειοι αποτελούν πάντα αφορμή να ξανακοιτάξουμε τι έχουμε κατακτήσει και τι πρέπει ακόμα να κατακτήσουμε. Ήταν η ύπαρξη μιας σειράς από ντοκουμέντα, που πάντα ήθελα να δημοσιεύσω. Επίσης οι αγώνες έχουν μια συνέχεια και είναι σκόπιμο και η νέα γενιά να γνωρίζει τι έχει συμβεί, ώστε να συνεχίζει τον αγώνα από εκεί που τον άφησαν οι προηγούμενοι και να μαθαίνουν από τις επιτυχίες, τα λάθη και τις αποτυχίες τους.
Όποιος έζησε εκείνα τα γεγονότα έχει ανεξίτηλα σημαδευτεί. Η ζωή όλων μας καθορίζεται από τις εμπειρίες μας και από τα κορυφαία γεγονότα που μας συμβαίνουν. Η περίοδος που περιγράφει το βιβλίο ήταν για όλους εμάς πολύ σημαντική, με έντονα συναισθήματα και εμπειρίες, που καθορίζουν τη ζωή μας μέχρι σήμερα.

Αντιλαμβάνεστε τον αντιδικτατορικό αγώνα της νεολαίας μόνο ως ένα μαζικό κίνημα προάσπισης της ελευθερίας και της δημοκρατίας ανεξάρτητα από ταξικές και ιδεολογικές ταυτότητες ή και ως μια πάλη του "καινούργιου" με το "παραδοσιακό";
Υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπορείς να χωρίσεις τον κόσμο. Μπορείς να τον χωρίσεις ιδεολογικά, ταξικά, θρησκευτικά, πολιτικά, μπορείς να τον χωρίσεις σε έξυπνους και χαζούς, ωραίους και άσχημους, γενναίους και δειλούς. Μπορείς να τον χωρίσεις σε προοδευτικούς και οπισθοδρομικούς, καινούργιους και παραδοσιακούς, σε ανθρώπους στατικούς και σε ανθρώπους των ορίων και του πάθους. Σημασία έχει να μπορείς να βρίσκεις αυτό που τους ενώνει. Αυτό που εμπνέει για κοινούς αγώνες. Σίγουρα ο αντιδικτατορικός αγώνας της νεολαίας ήταν ένας αγώνας που ένωνε για αξιοπρέπεια, ελευθερία και δημοκρατία.

Με ποια διαδικασία συγκεντρώσατε το πρωτότυπο υλικό που παρατίθεται στο βιβλίο; Διατηρείτε κάποιο αρχείο ή αναζητήσατε τους παλιούς σας συναγωνιστές και πρωταγωνιστές των γεγονότων;
Το πρωτότυπο υλικό το είχα ευλαβικά φυλαγμένο, είναι ένα υλικό για το οποίο είχα φυλακιστεί και βασανιστεί. Με βάση το υλικό αυτό, ζήτησα ορισμένα συμπληρωματικά στοιχεία από παλιούς συναγωνιστές. Μέσα από τις συζητήσεις, βγήκε ότι θα ήταν σκόπιμο να έγραφε ο καθένας και μια προσωπική μαρτυρία. Νομίζω ότι έτσι καταφέραμε να έχουμε μια συλλογική δουλειά που μας έχει προσφέρει μεγάλη ικανοποίηση.

Περισσότερα για το βιβλίο του Γιώργου Α. Βερνίκου "Όταν θέλαμε να αλλάξουμε την Ελλάδα" διαβάστε εδώ