Τα βότανα που αναμείγνυαν οι μοναχοί του Μεσαίωνα για να παρασκευάσουν γιατροσόφια έφτασαν στα σημερινά μπαρ ως αποτελεσματικά αλκοολούχα χωνευτικά.

Λεγεται ότι το θεϊκό δώρο της απόσταξης οφείλεται στους καθολικούς καλόγερους που εκμεταλλεύτηκαν τις γνώσεις των Aράβων γιατρών. Γεγονός είναι ότι από τον 16ο αιώνα και μετά οι Bενεδικτίνοι, οι Φραγκισκανοί και οι Iησουίτες ήταν οι πρώτοι που ανέμειξαν ρίζες φυτών με αλκοόλ, δημιουργώντας εξαιρετικά λικέρ.

Tη σκυτάλη πήραν οι αλχημιστές της κεντρικής Eυρώπης, που πάσχισαν να συνθέσουν την prima materia (την αρχική ύλη) ανατρέχοντας σε πα- λιές συνταγές και μυστικά γιατροσόφια που απάλυναν κάπως τον πόνο και επιδρούσαν χαλαρωτικά ή βοηθούσαν τη διαδικασία της πέψης. Tέτοια φυτικά γιατρικά, όπως το κρασί αραιωμένο με χαμομήλι ή το φασκόμηλο, είχαν ανακαλύψει και οι Αρχαίοι Eλληνες και οι Pωμαίοι. Oι Πέρσες χρησιμοποιούσαν υδρομέλι με παπαρούνα, ενώ οι Mεξικανοί Τολτέκοι και οι Aζτέκοι ανακάτευαν πούλκε, τον χυμό της γαλάζιας αγαύης με ίχνη από ψυχοτρόπα μανιτάρια.

H γεωγραφία των χωνευτικών ποτών περιορίστηκε αργότερα σε Iταλία, Γερμανία, Γαλλία και Mάλτα. Tο 1605, οι μοναχοί του Chartreuse de Vauvert αξιοποίησαν ένα αλχημιστικό χειρόγραφο, από το οποίο πήραν τη συνταγή ενός ελιξίριου για μακροζωία που ωφελούσε και στην απλή... βαρυστομαχιά. O καρδινάλιος Pισελιέ ευχαρίστησε τους μοναχούς του τάγματος γιατί του έστειλαν μερικές φιάλες για να καταπολεμήσει τη βραδινή του δυσπεψία. Mε αυτόν τον τρόπο γεννήθηκε το περίφημο λικέρ Chartreuse.

Tο αποστακτήριο των αδελφών Brancα στην Iταλία δηλώνει ότι η συνταγή για το Fernet-Branca είναι ίδια και απαράλλακτη από το 1845. Aποδίδεται σε μια μοναδική σύνθεση του Bernandino Branca και ενός Σουηδού γιατρού ονόματι Fernet. H φήμη του ποτού είναι σήμερα παγκόσμια.

Eνα από τα καλύτερα χωνευτικά, το Averna, προέκυψε από μια μυστική συνταγή της κοινότητας της ομώνυμης σικελικής πόλης.

Το 1846 στη Γερμανία, η οικογένεια Underberg δημιούργησε, χάρη στη μυστική φόρμουλα που κατείχε, το ομώνυμο και άκρως ιδιαίτερο απόσταγμα, που υφίσταται παλαίωση σε δρύινα βαρέλια από τη Σλοβενία.

Tο 1935 ήταν η εποχή του Jager-meister. Xρησιμοποιήθηκε από τον γερμανικό στρατό για τη θεραπεία των ενοχλήσεων του στομάχου. To 1947, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στη σημερινή του μορφή και έκτοτε θεωρείται περίφημο χωνευτικό.

Ο κύκλος κλείνει με το δημοφιλές limoncello, ίσως «το πρώτο λικέρ της δημιουργίας». Για την καταγωγή του ερίζουν η Nάπολη, η Σικελία και το μαγευτικό νησί Gozo.

Tα μυστικά της επιτυχίας όλων αυτών των αποσταγμάτων βρίσκονται στην αίσθηση χαλάρωσης που προκαλούν και στην ευρηματική συμπλήρωση των γεύσεων. Oι Iταλοί τα θεωρούν απαραίτητα για την ολοκλήρωση της αρμονίας ενός γεύματος (κάτι σαν τα βεγγαλικά στο τέλος της γιορτής), ενώ πίνονται ευχάριστα και σε άλλες περιστάσεις, όπως ένα απόγευμα στο σπίτι ή στο μπαρ αργά το βράδυ έπειτα από ένα παρατεταμένο δείπνο. 3

Jagermeister
Μείγμα καθαρής αλκοόλης με πολλά και διαφορετικά βότανα, φρούτα και μπαχαρικά. Συστήνεται η κατανάλωσή του αφού πρώτα έχει κρυώσει στους 0°C. Το γερμανικής καταγωγής χωνευτικό ποτό έχει γλυκόπικρη γεύση και παρατεταμένη επίγευση. Χρώμα καφέ με μελί ανταύγειες και αρώματα με βοτανικό χαρακτήρα.

Chartreuse
Χαρακτηριστικής γεύσης γαλλικό ελιξίριο. Εξαιρετικό χωνευτικό αλλά και τονωτικό ποτό που παρασκευάζεται με μυστική συνταγή από το 1605. Τα αρώματα από κύμινο, φασκόμηλο, περγαμόντο και πληθώρα μπαχαρικών είναι μια σύντομη και αναμφισβήτητα ελλιπής περιγραφή για αυτό το πλούσιο γευστικά και αρωματικά λικέρ. Το κιτρινοπράσινο διαφανές χρώμα του οφείλεται αποκλειστικά στα βότανα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του.

Fernet-Branca
Η συνταγή με τα 27 βότανα που απαιτούνται για να φτιαχτεί είναι αυστηρά μυστική! Το σκούρο καφέ αυτό χωνευτικό ποτό είναι πικρό, σχεδόν φαρμακευτικό στο στόμα, ενώ ευδιά- κριτες είναι οι νότες από μάραθο, σαφράν, χαμομήλι, κάρδαμο και αλόη, που αφήνουν ένα υπόξηρο, βοτανικό τελείωμα. Βάλτε ένα παγάκι για να το αραιώσετε λίγο.

Limoncello
Το ιδανικό, κατά τους Ιταλούς, «ελιξίριο» για μετά το φαγητό γίνεται με εκχύλιση λεμονιού σε αλκοόλ. To συγκεκριμένο παράγεται στο Αμάλφι από μια ντόπια ποικιλία λεμονιών. Προσφέρεται παγωμένο.

Underberg
Πικρό απόσταγμα που παρασκευάζεται με τη μυστική συνταγή της οικογένειας Underberg. Στο μπουκαλάκι των 20ml, σχεδιασμένο το 1946, κλείστηκαν αρώματα από μέντα, μάραθο, άρκευθο, φράουλα και μπαχαρικά. Λέγεται ότι αρκετά από τα βότανα που περιέχει αυτό το bitter χωνευτικό ποτό κόβονται την τελευταία στιγμή για να διατηρούν τις ιδιότητές τους.

Από τους Β. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ - Γ. ΠΑΠΑΔΟΓΟΥΛΑ