Επιμέλεια: Μαρίνα Τσικλητήρα
Photos: Αssociated press, αρχείο Εθνους
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν δύο φίλοι. Ωραία παιδιά, ηθοποιοί. Και τυχεροί. Να σκεφτείτε, έγραψαν ένα σενάριο και κέρδισαν το Οσκαρ με το «καλημέρα». Ο ξεχωριστός Γουίλ Χάντινγκ έφερε τους προβολείς, τα πυροτεχνήματα, την παγκόσμια δημοσιότητα. Παρ όλα αυτά, δεν θέλησαν να γίνουν οι Ρήγας-Αποστόλου του Χόλιγουντ και ακολούθησαν ανεξάρτητες πορείες. Δεν έγραφαν πια, πρωταγωνιστούσαν όμως.
Αρχικά ο Μπεν φάνταζε πιο σταρ. Ο Ματ, πιο baby face, ήταν γλυκούλης - αλλά μέχρι εκεί. Ωσπου έπαιξε τον Ταλαντούχο κύριο Ρίπλεϊ και φωτίστηκε η δολοφονική πλευρά του. Αργότερα, ανάμεσα σε πολλές αξιόλογες ταινίες, εντάχθηκε στην γκανγκστερική Συμμορία των 11. «Είμαι καλό παιδί», μας έλεγε πλαγίως. «Αλλά μπορώ να γίνω και κακό». Τον πιστέψαμε, ειδικά όταν δήλωσε ότι ονειρεύεται να γυρίσει μια πορνό ταινία με... χαρακτήρες που εξελίσσονται! Εστω και χωρίς το πορνό, πάντως, καθώς χάραζε ο 21ος αιώνας, οι μετοχές του -καλλιτεχνικές και εμπορικές- είχαν σκαρφαλώσει ψηλά, ψηλότερα από του κολλητού του.
Επειτα ήρθε ο Πράκτορας Μπορν. Ο άνθρωπος για όλες τις ανεπιθύμητες δουλειές. Μια φονική μηχανή, χωρίς οικογένεια, χωρίς πατρίδα, χωρίς μνήμη. Ο Μπορν εκτόξευσε τον Ματ Ντέιμον από το επίπεδο του σταρ στο επίπεδο του σούπερ σταρ - που, μάλιστα, φέρνει πίσω στις τσέπες των μεγαλοπαραγωγών πολύ περισσότερα απ όσα ξοδεύουν για την αμοιβή του. Το καλοκαίρι που μας πέρασε, μετά την έξοδο της περιπέτειας Το τελεσίγραφο του Μπορν, ο Ντέιμον ανακηρύχθηκε επισήμως και βάσει αριθμών «ο πιο εμπορικός ηθοποιός του Χόλιγουντ», διπλά πιο συμφέρων από τον Τομ Χανκς και τον Τομ Κρουζ, αφού για κάθε δολάριο που πληρώθηκε για την τριλογία του Μπορν αντιστοιχούν $29 εκατομμύρια εισπράξεις. Και να σκεφτείτε, πολλοί δεν τον ήθελαν για τον ρόλο. Πιθανώς, όπως λέει ο ίδιος, επειδή απέχει μακράν από το πρότυπο του γυμνασμένου σωματαρά.
Μερικές φορές τα φαινόμενα απατούν. Οποιος το θυμήθηκε αυτό, εκεί στο Χόλιγουντ, έκανε χάρη όχι μόνο στην εταιρεία του και στο κοινό, αλλά και στον Ντέιμον. «Το καλοκαίρι του 2002 που άνοιξε η ταινία είχα συμπληρώσει έξι μήνες χωρίς την παραμικρή κινηματογραφική πρόταση», θυμάται ο 36χρονος ηθοποιός. «Μετά το πρώτο Σαββατοκύριακο προβολής είχα 30 προσφορές. Η επιτυχία του Χωρίς ταυτότητα έσωσε κυριολεκτικά την καριέρα μου».
Εικόνες: Μετά τις τρεις περιπέτειες του Μπορν έχει αυξηθεί η αυτοπεποίθησή σου σχετικά με την ικανότητά σου στις επικίνδυνες σκηνές;
Ματ Ντέιμον: Εκανα ό,τι μου ζήτησε ο υπεύθυνος αυτών των σκηνών, Νταν Μπράντλεϊ, επειδή ήξερα ότι θα ήταν ασφαλές. Θυμάμαι ότι για την πρώτη ταινία, Χωρίς ταυτότητα, ο τότε σκηνοθέτης Νταγκ Λάιμαν κι εγώ είχαμε συζητήσει πάρα πολύ για τα επικίνδυνα ακροβατικά, τα stands, επειδή το κοινό μπορεί πλέον να ξεχωρίσει αν παίζει ο ηθοποιός ή ένας standman. Ετσι έκανα όσες περισσότερες τέτοιες σκηνές μπορούσα και ο Νταγκ τις σκηνοθέτησε έτσι ώστε να φαίνεται καθαρά ότι είμαι εγώ. Επίσης με έβαλε να μάθω μποξ, για να αποκτήσει το περπάτημά μου στυλ πυγμάχου. Αρχικά, κανείς δεν είχε φανταστεί ότι θα μου πήγαινε ο ρόλος. Γι αυτό και προσπάθησα να συμμετέχω στις περισσότερες σκηνές δράσης, ώστε να είμαι πιο πειστικός.
Υπήρξε κάποια στιγμή που αναρωτήθηκες «Θεέ μου, τι κάνω εγώ εδώ;».
Ναι, στην τρίτη ταινία, την ώρα που έπεφτα από τη γέφυρα είπα στον εαυτό μου ότι είμαι βλάκας! Ταυτόχρονα, όμως, κοίταξα τον γερανό και τα λουριά που με συγκρατούσαν και σκέφτηκα ότι όλο αυτό είναι ασφαλέστερο κι από λούνα παρκ. Στην πραγματικότητα δεν ρίσκαρα ποτέ.
Ποιο ήταν το μυστικό για να κρατιέσαι σε τέλεια φόρμα;
Η επιλογή του μπουφάν! Σε αυτά τα γυρίσματα είχε γεννηθεί η κόρη μου, άρα δεν υπήρχε καιρός για γυμναστήριο. Οταν εμφανίστηκα στο πλατό έδειχνα σε φόρμα, σταδιακά όμως την έχανα. Ετσι, το φερμουάρ του μπουφάν μου ανέβαινε ολοένα και ψηλότερα, για να κρύβει τα έξτρα κιλά μου!
Δηλαδή δεν έκανες καθόλου προπόνηση σε όλη τη διάρκεια των γυρισμάτων του Τελεσιγράφου του Μπορν;
Ετρεχα λίγα χιλιόμετρα δυο-τρεις φορές την εβδομάδα και μετά έτρωγα σαν γουρούνι! Επίσης, λόγω του μωρού, συχνά δεν κοιμόμουν τα βράδια. «Δείχνεις σκατά!» μου είπε μια μέρα ο σκηνοθέτης Πολ Γκρίνγκρας και όταν του εξήγησα το εκτίμησε, επειδή και ο ίδιος έχει πέντε παιδιά. Χώρια που η ταλαιπωρημένη μου εμφάνιση ταίριαζε με το λουκ του χαρακτήρα!
Απέκτησες, επίσης, μια προγονή. Την απολαμβάνεις την πατρότητα;
Σου γαληνεύει το μυαλό. Εχω υπάρξει μόνος μου και στο τρέξιμο για τόσα πολλά χρόνια... Τώρα η οικογένειά μου με ακολουθεί στα ταξίδια και μοιράζεται την περιπέτεια της δουλειάς μου και αυτό είναι θαυμάσιο.
Αυτήν τη φορά δέχτηκες να συμμετάσχεις χωρίς να διαβάσεις το σενάριο;
Ναι, λόγω του Πολ. Με έναν τόσο καλό σκηνοθέτη έχεις πολλές πιθανότητες να βγει η ταινία καλή. Γενικότερα, συζητούσαμε με πολλούς ανθρώπους την εξέλιξη του ήρωα.
Και πού καταλήξατε;
Ο θεατής θέλει να βλέπει τον χαρακτήρα να ανατρέπει δύσκολες καταστάσεις και να ξεφεύγει, να μη μιλάει πολύ και να έχει ξεκάθαρο στόχο σε κάθε σκηνή. Η ταινία σχεδιάστηκε έτσι ώστε να σε γραπώνει και να σε ταρακουνάει συνεχώς για δύο ώρες πριν σε αφήσει. Μοιάζει με επίθεση καρχαρία!
Είχατε γυρίσματα στη Μαδρίτη. Αυτό πρέπει να χαροποίησε τη γυναίκα σου, που τα ισπανικά είναι η μητρική της γλώσσα.
Πάρα πολύ. Μάλιστα μείναμε τέσσερις μέρες παραπάνω και περάσαμε υπέροχα.
Πόσο τυπικά οικογενειακή μπορεί να είναι η ζωή ενός χολιγουντιανού σταρ;
Οι παπαράτσι δεν μας καταδιώκουν, όπως συμβαίνει σε ορισμένους φίλους μου, κι έτσι έχουμε αρκετή ηρεμία. Οι δυσκολίες προέρχονται κυρίως από το ακανόνιστο πρόγραμμά μου και τα ταξίδια. Επιστρέφαμε από ένα γύρισμα στην Ευρώπη και παρατήρησα ότι το διαβατήριο της ενδεκάμηνης κόρης μου είχε ήδη έντεκα σφραγίδες!
Πώς εξισορροπείς την πλευρά του ήρωα δράσης με την ευαίσθητη πλευρά;
Είμαι και τα δύο! Σοβαρά τώρα, ο ήρωάς μου χρειάζεται να συνδυάζει αυτά τα στοιχεία. Χτυπάει κάποιον και κατόπιν αισθάνεται ενοχή. Είναι ένας σύνθετος χαρακτήρας που ζει σε μια σύνθετη εποχή.
Θα τα έβγαζες τώρα πέρα σε έναν καβγά με ξυλοδαρμό;
Σίγουρα όχι! Αυτές οι σκηνές είναι χορογραφημένες. Στην αληθινή ζωή θα ήμουν άχρηστος σε κάτι τέτοιο, όπως υπήρξα πάντα.
Μετά τον Μπορν αλλά και τον Καθοδηγητή και το Syriana, όπου συμμετείχες, απέκτησες ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη CΙΑ;
Ναι, αλλά δεν δέχτηκα τους ρόλους γι αυτό. Με τράβηξαν τα σενάρια. Ανάμεσα στη Σκιά των κατασκόπων και το Τελεσίγραφο είχα τη δυνατότητα να επιλέξω τα τρία καλύτερα σενάρια που κυκλοφορούσαν τότε, τα δύο που αναφέρθηκαν συν το Departed του Σκορσέζε. Μεταξύ μας, δεν πίστευα ότι κάποια από τις τρεις ταινίες θα έκανε μεγάλες εισπράξεις. Οι ταινίες του Μάρτι δεν είχαν ποτέ επιδόσεις στα ταμεία. Το Syriana έμοιαζε σύνθετη ταινία για λίγους και ο Καθοδηγητής δεν είχε τη στόφα του εμπορικού φιλμ. Επειδή, όμως, ήξερα ότι ακολουθούσε το Τελεσίγραφο του Μπορν ένιωσα ελεύθερος να προχωρήσω με καθαρά καλλιτεχνικά κριτήρια αντί να σκέφτομαι το box office.
Πιστεύεις ότι πλέον η CIA σου έχει ανοίξει φάκελο;
Οχι! Μμμ, τώρα που το σκέφτομαι μπορεί και να μου έχει ανοίξει! (γελάει)
Στο Τελεσίγραφο του Μπορν, πάντως, μπορεί κάποιος να βρει αναφορές στη σύγχρονη πραγματικότητα.
Καθεμία από τις τρεις ταινίες αντανακλά τη χρονιά στην οποία προβλήθηκε. Τώρα ο ήρωας στρέφει το όπλο του στον «κακό» και του λέει «Με οδήγησες σε έναν πόλεμο. Ηθελα να κάνω το σωστό κι εσύ με παραπλάνησες». Αυτό καθρεφτίζει τις σκέψεις πολλών Αμερικανών σήμερα. Σημαντικό είναι, επίσης, ότι πολλά από τα μέλη της CIA στην ταινία λιποτακτούν. Στην πραγματικότητα, αυτήν την εποχή μαίνεται μάχη στις Μυστικές Υπηρεσίες, επειδή πολλοί χρησιμοποιήθηκαν κυριολεκτικώς για να οδηγήσουν τις ΗΠΑ στο Ιράκ κι αυτοί είναι έξαλλοι.
Πιστεύεις ότι η Αμερική είναι έτοιμη για μια αλλαγή;
Απολύτως. Αυτό αντικατοπτρίστηκε στις τελευταίες εκλογές και στα πρόσφατα γκάλοπ. Η ανικανότητα και η διαφθορά μας αρρωσταίνουν όλους, και τους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους. Ελπίζω ο Ομπάμα να τα πάει καλά ή να μπει ξανά ο Αλ Γκορ στο παιχνίδι. Ονειρεύομαι έναν συνδυασμό Ομπάμα-Γκορ για μία οκταετία, και μετά σκέτο τον Ομπάμα για άλλα οκτώ χρόνια!
Φημολογείται πως ξαναγράφετε κάποιο σενάριο με τον Μπεν Αφλεκ...
Μα πώς βγήκε αυτό; Πήγαμε διακοπές παρέα, μας φωτογράφησαν να κάνουμε άθλιο σερφ, πότε υποτίθεται ότι γράφαμε; Σερφ κάναμε. Μάλιστα βελτιωθήκαμε στο τέλος, αλλά οι παπαράτσι είχαν ήδη φύγει! Ο Μπεν μόλις σκηνοθέτησε μια καλή ταινία, το Gone Baby Gone, πράγμα το οποίο μας ανοίγει προοπτικές. Μπορεί να γράψουμε ξανά μαζί ή να σκηνοθετήσουμε ή ακόμα να με σκηνοθετήσει εκείνος. Στα δέκα χρόνια που μεσολάβησαν από τον Ξεχωριστό Γουίλ Χάντινγκ παλέψαμε να δημιουργήσουμε ξεχωριστές διαδρομές. Μπορούμε, λοιπόν, να περάσουμε την επόμενη δεκαετία δουλεύοντας μαζί. Ποιος ξέρει.
Θα ήθελες να σκηνοθετήσεις;
Ναι, πολύ. Γι αυτό και αντιμετώπισα τα τελευταία δέκα χρόνια σαν να φοιτούσα σε σχολή κινηματογράφου.
Ο ΜΑΤ ΝΤΕΪΜΟΝ
- Γεννήθηκε στις 8 Οκτωβρίου του 1970.
- Εχει φινλανδική και βρετανική καταγωγή.
- Εγκατέλειψε τις σπουδές του στο Χάρβαρντ για χάρη της υποκριτικής.
- Εκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο στο Mystic Pizza (1988) με την Τζούλια Ρόμπερτς.
- Το 1986 ανακοίνωσε στη φίλη του Μίνι Ντράιβερ ότι χωρίζουν στη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης με την Οπρα.
- Για το Ξεχωριστός Γουίλ Χάντινγκ (1997) κέρδισε, μαζί με τον Αφλεκ, το Οσκαρ Σεναρίου, ενώ είχε προταθεί και για τον Α Ανδρικό Ρόλο. Δεν έχει ξαναπροταθεί έκτοτε.
- Από το 1997 μέχρι το 2000 είχε δεσμό με τη Γουινόνα Ράιντερ.
- Εκοψε το κάπνισμα με υπνωτισμό.
- Η γυναίκα του, Λουτσιάνα Μπαρόσο, γεννήθηκε στην Αργεντινή.
- Η προγονή του γεννήθηκε το 1998 και η κόρη του το 2006.
