Tασούλα Βερβενιώτη, Διπλό Βιβλίο

26.09.2003
Το "Διπλό Βιβλίο" είναι ένα καινοτόμο βιβλίο. Η αφήγηση της Σταματίας Μπαρμπάτση - μιας γυναίκας που έζησε από κοντά, αλλά και συμμετείχε ενεργά στα γεγονότα της κατοχικής και μετα-κατοχικής Ελλάδας- περιλαμβάνει τη γραπτή και ένθετα την προφορική μαρτυρία της. Η ιστορική ανάγνωση γίνεται με βάση την αφήγηση της Σταματίας, μιας γυναίκας που ακολούθησε το ρυθμό της εποχής της, του χωριού της, της οικογένειάς της, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι που μέχρι τώρα η Ιστορία τους παρέλειπε...
Το "Διπλό Βιβλίο" είναι ένα καινοτόμο βιβλίο. Η αφήγηση της Σταματίας Μπαρμπάτση - ενός προσώπου υπαρκτού που έζησε από κοντά, αλλά και συμμετείχε ενεργά στα γεγονότα της κατοχικής και μετα-κατοχικής Ελλάδας- περιλαμβάνει τη γραπτή και ένθετα την προφορική μαρτυρία της. Η ιστορική ανάγνωση γίνεται με βάση την αφήγηση της Σταματίας, μιας γυναίκας που ακολούθησε το ρυθμό της εποχής της, του χωριού της, της οικογένειάς της, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι που μέχρι τώρα η Ιστορία τους παρέλειπε. Αποτελείται από τέσσερα μέρη. Το πρώτο αναφέρεται στη ζωή της στο προπολεμικό Περιβόλι, στην ΕΠΟΝ και στον Δημοκρατικό Στρατό. Το δεύτερο, για τις φυλακές, είναι πιο εκτεταμένο, γιατί η ανάγνωσή του έθεσε πολλά ερωτηματικά. Δουλεύτηκε συγκριτικά με 31 άλλες μαρτυρίες γυναικών κρατουμένων. Το τρίτο μέρος αφορά στην ιδεολογική ταυτότητα των εαμογενών αριστερών, των "αντιστασιακών". Το τέταρτο αποτελεί μια απόπειρα ιστορικής κειμενικής ανάλυσης της γραπτής και της προφορικής μαρτυρίας της Σταματίας.

Ο "διπλός" χαρακτήρας του βιβλίου της Τασούλας Βερβενιώτη έγκειται στην παράλληλη κατάθεση της αυτούσιας μαρτυρίας της Σταματίας Μπαρμπάτση και την ανάλυση του περιεχομένου της από τη συγγραφέα. Η ιστορική ανάγνωση της μαρτυρίας αυτής γίνεται με τρόπο συστηματικό, βασισμένο στο εννοιολογικό οπλοστάσιο και τα μεθοδολογικά εργαλεία της κοινωνικής και πολιτισμικής ιστορίας, μιας ιστορίας που ξεκινάει "από τα κάτω" και περιλαμβάνει ανθρώπους ξεχασμένους από την επίσημη γεγονοτολογική ιστορία, περιθωριοποιημένους από τους κυρίαρχους λόγους της εποχής τους, σχεδόν ανύπαρκτους, μολονότι βρέθηκαν στην καρδιά των γεγονότων, συμμετείχαν σε αυτά και βίωσαν τις συνέπειές τους...

Η συγγραφέας καταπιάνεται με ζητήματα μεθοδολογίας της ιστορίας - όπως ο τρόπος έκφρασης της ιστορικής μνήμης στον προφορικό και γραπτό λόγο και κατ' επέκταση ο τρόπος που αυτή κατασκευάζεται - όσο και ερμηνείας των πηγών της. Σκιαγραφεί μια γυναίκα που προσδιορίζεται από πολλές και αντιφάσκουσες ταυτότητες, οι οποίες συγκροτήθηκαν και διαμορφώθηκαν κάτω από πολύ συγκεκριμένες συνθήκες, επικαλύφθηκαν ή συγκρούστηκαν και νοηματοδοτήθηκαν ποικιλοτρόπως σε διαφορετικές περιστάσεις. Η μελέτη αυτή της Τασούλας Βερβενιώτη μπορεί να ειδωθεί από τη σκοπιά πολλών αναλυτικών κατηγοριών έρευνας: του φύλου, της κοινωνικής τάξης, της εθνικής ταυτότητας, της ιδεολογίας, της διαφοράς ανάμεσα στο αστικό τοπίο και στο περιβάλλον της ελληνικής επαρχίας κ.α.

Το βιβλίο αποτίει φόρο τιμής σε όλους τους ανθρώπους, οι οποίοι, μέσα στη δίνη ταραγμένων εποχών της ελληνικής ιστορίας που καθόρισαν την πορεία τους, πάλεψαν, αγωνίστηκαν, θυσιάστηκαν για τα ιδανικά που πίστεψαν και
-ανυποψίαστοι μπροστά σε κομματικές σκοπιμότητες και πολιτικούς χειρισμούς- στα μάτια του αναγνώση τελικά δικαιώνονται...

Η συγγραφέας: η Τασούλα Βερβενιώτη δουλεύει στην εκπαίδευση και είναι ιστορικός. Η ερευνητική της δραστηριότητα επικεντρώνεται στην κοινωνική ιστορία των δεκαετιών 1940 και 1950. Έχει γράψει το βιβλίο Η γυναίκα της Αντίστασης. Η είσοδος των γυναικών στην πολιτική, Οδυσσέας, Αθήνα 1994, καθώς και πλήθος άρθρων σε συλλογικούς τόμους και ιστορικά περιοδικά στα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Μια από τις τελευταίες της δουλειές αφορά στον ελληνικό εμφύλιο: "Charity and Nationalism" στο Paola Baccheta and Margaret Power (επιμ.) Right-Wing Women. From Conservatives to Extremists Around the World, Routledge, Νέα Υόρκη και Λονδίνο 2002.

Εκδόσεις Βιβλιόραμα
Συγγραφέας: Τασούλα Βερβενιώτη
Τίτλος: Διπλό Βιβλίο
Σελίδες: 390
ISBN: 960-8087-23-6