O Δημήτρης Καραντζάς επιστρέφει αναλαμβάνοντας το έργο του Έντεν Φον Χόρβατ, «Σλάντεκ» το οποίο παρ’ όλο που έχει γραφτεί πριν πολλά χρόνια είναι ανησυχητικά επίκαιρο και μιλάει για έννοιες και πολιτικά μορφώματα που πρωταγωνιστούν στο σήμερα. Μπήκαμε με τη φωτογραφική στο on σε μία από τις πρόβες τους στο θέατρο Πόρτα και ο Άρης Μπαλής που υποδύεται τον ομώνυμο ήρωα, μας άφησε κάποιες σκέψεις του...
Φωτογραφίες/επιμέλεια: Κική Παπαδοπούλου
Η γοητεία του έργου.
Ο "Σλάντεκ" εξαρχής με παρέσυρε και με πάθιασε σαν έργο. Τόσο γιατί είναι πνευματικό έργο μιας ιστορικής περιόδου που χρόνια τώρα με ενδιαφέρει και μελετώ, τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, όσο και γιατί δίνει μία ανατριχιαστικά εύστοχη εικόνα εκείνης της εποχής, της πολυπλοκότητά της και των δυναμικών της. Ο Έντεν Φον Χόρβατ φαίνεται να είχε καταλάβει βαθιά την εποχή του και καταφέρνει μέσα στο έργο να σταθεί ψύχραιμα και να εξετάσει τις αιτίες που γεννούν ανθρώπους σαν τον Σλάντεκ.
Ο συγγραφέας
Καταφέρνει και διαβλέπει την επικίνδυνη άνοδο του ναζισμού πριν καν αυτός πάρει τις τρομακτικές διαστάσεις που πήρε αργότερα. Ο Σλάντεκ είναι ένας νέος χωρίς μόρφωση, χωρίς παρελθόν και χωρίς μέλλον. Θα νιώσει σημαντικός μόνο όταν ενταχθεί σε μια παραστρατιωτική ναζιστική οργάνωση, τον Μαύρο Στρατό και "θα θυσιάσει" τα πάντα για την πατρίδα και την εθνική επανάσταση. Είναι ένα παιδί της εποχής του. Η ανάγκη του Σλάντεκ να ανήκει κάπου και να πιστέψει σε κάτι μέχρι τέλους τον οδηγεί σε συγκεκριμένες επιλογές.
Η ανάγκη μας να ανήκουμε κάπου
Η ανάγκη του ανθρώπου να ανήκει κάπου είναι αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης του, αλλά σημασία έχει ποιο "ανήκειν" τελικά επιλέγει. Αρνούμαι να ισοπεδώσω την ανάγκη του ανθρώπου για συντροφικότητα, φιλία, έρωτα, ελευθερία, δημιουργία, επειδή υπάρχουν υποκείμενα σαν τον Σλάντεκ και ομαδοποιήσεις σαν τον Μαύρο Στρατό. Το ανήκειν μπορεί να είναι απελευθερωτικό, γεμάτο ουσιαστική αγάπη και έγνοια, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να είναι γεμάτο μίσος, μυωπικό και αποβλακωτικό.
Η ανακύκλωση της ιστορίας
Δεν θεωρώ ότι η ιστορία είναι γραμμική ή κάνει κύκλους. Δεν συμφωνώ με αυτά τα απλοϊκά σχήματα. Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι η μελέτη και η γνώση της ιστορίας είναι απαραίτητα όπλα ενάντια στην αμάθεια και στη βλακεία. Σημασία έχει να κατανοείς τους μηχανισμούς που γεννούν και εκτρέφουν το νεοναζισμό και τον φασισμό, που στην Ευρώπη πλέον κερδίζουν απειλητικά έδαφος.
Η διαχρονικότητα του έργου
Ο Σλάντεκ σαν πρόσωπο και σαν θέμα μπορεί να γράφτηκε σε μια συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, αλλά αφορά τον σημερινό άνθρωπο εξίσου βαθιά και ουσιαστικά, αφορά τον άνθρωπο σαν ύπαρξη σε αυτό τον κόσμο. Δεν είναι ένα έργο απλά ιστορικού ενδιαφέροντος, μελετά ουσιαστικές ανάγκες και επιθυμίες του ανθρώπου και τα όρια αυτών.
Πάνω σε αυτά χτίζει τα επιχειρήματά του, κατασκευάζει ένα ιδεολογικό, προσωπικό σύμπαν, το οποίο με κάθε αφορμή καταρρέει και αναθεωρείται. Αλλά παλεύει να το πιστέψει για να δικαιολογήσει τον εαυτό του και τις πράξεις του. Οι προθέσεις του είναι "αγαθές", όμως τον οδηγούν στη συνεργία και συναίνεση εγκληματικών πράξεων. Ενώ φαινομενικά δεν κάνει "τίποτα" και προσπαθεί απλά να καταλάβει τον κόσμο γύρω του, στην πραγματικότητα κάνει πάρα πολλά, επιλέγει και προχωράει.
Info
ΘΕΑΤΡΟ ΠΟΡΤΑ Μεσογείων 59, Αθήνα
ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Τετάρτη 20.00, Πέμπτη 21.15, Παρασκευή21.15
Σάββατο 21.15, Κυριακή 19.00
Τηλ. 210 77 11 333, www.porta-theatre.gr
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
Κανονικό 15 €
Φοιτητικό, ομαδικό, ανέργων 10 €
95 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
www.viva.gr, τηλ. 11876, Public, Παπασωτηρίου, Seven Spots, Ιανός, Reload
