Στον ταύρο και τη θέση που κατείχε στον αρχαίο μεσογειακό κόσμο, είναι αφιερωμένη η έκθεση "Ο Ταύρος στο Μεσογειακό Κόσμο - Μύθοι και λατρείες" που φιλοξενεί το Μουσείο Μπενάκη από τις 20 Μαρτίου ως τις 7 Ιουνίου 2003, σε συνεργασία με το Ιστορικό Μουσείο της Βαρκελώνης. Πρόκειται για συμπαραγωγή του Οργανισμού Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού ΑΕ και εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας 2001-2004.

Στην έκθεση κυριαρχεί η παρουσίαση της εικόνας του ταύρου ως σύμβολο αναπαραγωγής και γονιμότητας και συνακόλουθα ως λατρευτικής θρησκευτικής συνιστώσας. Ταυτόχρονα προβάλλονται οι τοπικές δοξασίες, οι μύθοι και οι λατρείες των πολιτισμών της Μεσογείου, που διατηρήθηκαν, αναπλάστηκαν ή διακινήθηκαν είτε ως ιδέες, είτε με τη μορφή αριστουργηματικών έργων τέχνης, κρατώντας ωστόσο εμφανή την πολιτισμική τους ταυτότητα.

Στο Ιστορικό Μουσείο της Βαρκελώνης έχουν παρουσιαστεί ήδη, με μεγάλη επιτυχία, δύο εκθέσεις: "Ειδώλια της Μεσογείου: Από τη Νεολιθική Εποχή στους Ρωμαϊκούς χρόνους" και "Άρτος, έλαιον και οίνος". Και στις δύο εκθέσεις συμμετείχε το ΥΠΠΟ με έργα από ελληνικά μουσεία. "Ο Ταύρος στο Μεσογειακό Κόσμο" είναι η τρίτη και τελευταία έκθεση του κύκλου.

Το θέμα της έκθεσης
Κυρίαρχο ρόλο στη ζωή της αρχαίας Ελλάδας, αλλά και των υπολοίπων χωρών της Μεσογείου είχε ο ταύρος, άλλοτε ως θεϊκή υπόσταση, άλλοτε ως αντικείμενο ή σύμβολο λατρείας κι άλλοτε ως μέσον επιβολής και διεκδίκησης εξουσίας για να επιτύχουν οι ήρωες ένα σημαντικό αξίωμα.
Ο ταύρος είναι ζώο εξημερωμένο από τη νεολιθική εποχή. Ομως ακόμη και από την εποχή του χαλκού, που ήταν σε ημιάγρια κατάσταση, ήταν μέρος ενός δύσκολου και προκλητικού κυνηγιού, πράξης λεβεντιάς και σωματικής υπεροχής. Συμβόλιζε τη δύναμη τη γονιμότητα του κοπαδιού, της γης, αλλά και την ευγονία των ανθρώπων και την αγριότητα της φύσης.
Πέρα από όλα αυτά, όμως, είχε σπουδαία χρησιμότητα στην αγροτική οικογένεια. Παρόμοιες σκηνές απεικονίζονται σε πολλά αρχαία ευρήματα. Σε χειροποίητα μινωικά ρυτά από την αρχή της 2ης χιλιετίας απεικονίζονται ταυροκαθάψια (τελετουργικό θέαμα της Μινωικής Κρήτης με ρίζες στην Αίγυπτο).
Εκτός από τις πολιτισμικές αξίες που χαρακτηρίζουν και διαφοροποιούν τους λαούς που αναπτύχθηκαν κατά την αρχαιότητα στη Μεσόγειο, οι μύθοι που αναφέρονται στον ταύρο συνέβαλαν στη δημιουργία και καθιέρωση διαφόρων λατρειών και δοξασιών των λαών του αρχαίου μεσογειακού κόσμου.

Ενα παράδειγμα είναι η ισχυρή αστρολατρική παράδοση πάνω στην Κρήτη και την ακμή του Μινωικού Πολιτισμού. Οι λατρείες του Ηλιου και της Σελήνης από τις νοτιοανατολικές ακτές της Μεσογείου, λατρείες του τύπου του "Αστέριου Δία" και της Αστάρτης, με μαγικές τελετουργίες για τη βροχή και τη βλάστηση, μυστηριακούς χορούς και γιορτές όπως - πιθανόν - τα ταυροκαθάψια, έγιναν αρχή για να πλαστούν οι μύθοι του Δία και της Ευρώπης, του Μίνωα και της Πασιφάης, του Δαίδαλου, του Μινώταυρου κλπ.

Οι ενότητες της έκθεσης
Από τις θεματικές ενότητες της έκθεσης ξεχωρίζουν:
- Η αρπαγή της Ευρώπης
- Οι μεταμορφώσεις των Θεών σε ταύρο
- Ο επουράνιος ταύρος
- Ο ταύρος της βροχής και του νερού
- Τα λατρευτικά σύμβολα όπως τα κέρατα καθοσιώσεως
- Σημαντικά Ιερά με αναθήματα πήλινων ταύρων
- Τα ταυροκαθάψια
- Ο χθόνιος ταύρος ζωοδότης και γονιμοποιός
- Οι γρανιτένιοι ταύροι της Ιβηρίας
- Η θυσία του ταύρου και η υποχθόνια φύση του

Η έκθεση με γνήσια αρχαία έργα τέχνης από 35 μεγάλα μουσεία σε οκτώ χώρες της Ευρώπης, καλύπτει αυτή τη γεμάτη γοητεία διαδρομή και διείσδυση στο φυσικό, γήινο, αλλά και μεταφυσικό περιβάλλον του Μινωικού και Μυκηναϊκού κόσμου, του Αιγαίου, της Κύπρου, της Παλαιστίνης, της Αιγύπτου, του Ασσυροβαβυλωνιακού κόσμου, των λαών της Ιβηρικής χερσονήσου, της Γαλατίας και της Ετρουρίας. Η Ελλάδα συμμετέχει με 64 έργα.