Η τελευταία ταινία του Ζαν Κοκτό με την οποία ο πολυμήχανος καλλιτέχνης θέλησε να ρίξει τους τίτλους τέλους στην λαβυρινθώδη καριέρα του. Αν και 30 χρόνια μετά το «Αίμα του Ποιητή» η «Διαθήκη του Ορφέα» μοιάζει λες και ήρθε να ολοκληρώσει αυτό που άφησε στη μέση η πρώτη ταινία του Γάλλου δημιουργού. Ο Κοκτό εδώ δεν παίρνει αιχμαλώτους. Γνωρίζει ότι αυτό είναι το τέλος και αποφασίζει να ξεγυμνωθεί μπροστά στους θεατές του ερμηνεύοντας ο ίδιος τον εαυτό του. Σκοτώνει τους φανταστικούς χαρακτήρες που αλληγορικά δημιουργούσε στο παρελθόν και τοποθετεί πιο ξεκάθαρα από πότε τον εαυτό του στο κέντρο.

Ο χώρος και ο χρόνος μπερδεύονται για μια ακόμη φορά στο έργο του και ο Κοκτό κινηματογραφεί εαυτόν να ακολουθεί το μονοπάτι μιας αναδρομική ενδοσκόπησης στην μέχρι τότε πορεία του. Με βάση πάντα την ποίηση και θεωρώντας τον εαυτό του πάνω απ’ όλα ποιητή, προβάλλει τις προσωπικές του αναμνήσεις, τις αναζητήσεις ετών και τις διαφορετικές διαλεκτικές πορείες που ακολούθησε για να φτάσει στο τέλος να κριθεί. Από ποίον; Απ’ τον ίδιο του τον εαυτό φυσικά καθώς αυτός είναι που στήνει το κατηγορητήριο και ο ίδιος που απαντά. Θα κατηγορήσει τον εαυτό του για δύο πράγματα: για την αθωότητα και για την επιμονή του να κατεβαίνει στον κόσμο των νεκρών, δηλαδή στον κόσμο της ποίησης. Όπως ακριβώς έκανε και ο μυθικός ήρωας που τον ενέπνευσε, ο Ορφέας. Η τιμωρία του είναι αναμενόμενη. Καταδικάζεται να συνεχίσει να ζει στον κόσμο των ζωντανών.

Για την ιστορία πρέπει να αναφερθεί πως ο Κοκτό κατάφερε να ολοκληρώσει την «Διαθήκη Του Ορφέα» με χρήματα που του προσέφερε ο Τρυφώ, τα οποία είχε κερδίσει απ’ το «400 Χτυπήματα» του 1959.

Κωστής Θεοδοσόπουλος