"Τα ποιήματα, αποτυπώματα θάρρους και ευαισθησίας. Αποτυπώματα που δεν σβήνονται, που δεν «τελειώνουν» ποτέ. Η παράσταση, όμως, κάποτε θα πρέπει να τελειώσει. Σε αυτό μοιάζει με τη ζωή. " Ο Στάθης Λιβαθινός μας μιλά για τη νέα του παράσταση στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, μία παράσταση χωρίς ποιητικό ... προηγούμενο.

e-go: Η νέα σας παράσταση "Αυτό που δεν τελειώνει" βασίζεται στην ελληνική ποίηση του 20ου αιώνα. Πόσο δύσκολο είναι να αντιμετωπίσει κάποιος ένα τέτοιο έργο;
Σ. Λιβαθινός: Ποίηση στο θέατρο. Μία καθαρά πειραματική παράσταση αφού δεν έχει ξαναγίνει κάτι ανάλογο. Υπάρχει μία καινούρια αισθητική όχι μόνο για το θέατρο, αλλά και για μένα τον ίδιο και αναφέρομαι, κυρίως, στη διαδικασία και στον τρόπο που ακολουθήθηκε για να πραγματοποιηθεί. Ακόμα και στο "Αγάπης αγόνας αγόνος" του Σαίξπηρ, που δεν έχει ξαναγίνει κάτι παρόμοιο, υπάρχει ένα κείμενο. Στο "Αυτό που δεν τελειώνει" πατάμε στο κενό. Δεν μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε τα ποιήματα σαν θεατρικούς μονολόγους. Τους νόμους για τον τρόπο αντιμετώπισης τους τούς έβαλε η ίδια η ποίηση, αλλά και η βιογραφία των ανθρώπων που ασχολήθηκαν μ' αυτήν. Σε κάθε ηθοποιό αντιστοιχούσαν κάποιοι ποιητές και οι ίδιοι ήταν αυτοί που επέλεξαν μετά από μελέτη τα ποιήματά τους. Το ίδιο ισχύει και για τα τραγούδια της παράστασης που είναι γραμμένα για τον κάθε ηθοποιό χωριστά.

e-go: Ποιος είναι ο στόχος της συγκεκριμένης παράστασης;
Σ. Λιβαθινός: Το έργο είναι μία σύνθεση ποιημάτων όλων των ποιητικών ρευμάτων που έχουν γραφτεί στη διάρκεια του 20ου αιώνα. Σκοπός μας δεν ήταν να παρουσιάσουμε την ποίηση του 20ου αιώνα, αλλά με αφορμή την ποίηση του 20ου αιώνα να δούμε τι "είδους" θέατρο προκύπτει. Πρόκειται λοιπόν για μία συλλογική προσπάθεια -δική μου και των ηθοποιών- για το τι είδους θέατρο μπορεί να κάνει κάποιος με την ποίηση. Είχαμε να αντιμετωπίσουμε ένα ιδιαίτερο λογοτεχνικό είδος και γι' αυτό προσπαθήσαμε να ανακαλύψουμε και ένα νέο είδος θεάτρου? Ακόμα, δεν ξέρουμε αν το πετύχαμε.

e-go: Στο έργο σας, δηλαδή, δεν ερωτάται μόνο ο θεατής αλλά και ο ηθοποιός;
Σ. Λιβαθινός: Ακριβώς. Ασχοληθήκαμε πέντε περίπου μήνες με την παράσταση διαβάζοντας "όλη" την ποίηση. Δεν κάναμε φιλολογική, αλλά καθαρά θεατρική και σκηνική δουλειά. Σ' αυτήν την εις βάθος αναζήτηση προέκυψε το θέμα της ταυτότητας. Δουλεύοντας, δηλαδή, με την ποίηση ανακαλύψαμε μια δική μας ταυτότητα, που νομίζω ότι την ανακαλύπτει και το κοινό, όχι απαραιτήτως ελληνική, αλλά κυρίως ανθρώπινη. Οι ποιητές είναι άνθρωποι που διαλέγουν τον τρόπο να γράψουν την δική τους ιστορία μέσα στην ιστορία της χώρας που ζουν και γι' αυτό η ποίηση είναι κάτι πάρα πολύ προσωπικό, αυτοβιογραφικό και ελεύθερο. Ποίηση καταρχήν σημαίνει ελευθερία και αυτό την κάνει ένα πολύ μεγάλο μάθημα για το θέατρο...

e-go: Κάθαρση υπάρχει στην παράσταση;
Σ. Λιβαθινός: Νομίζω πως ναι, γιατί το έργο μέσα μία απλή αυτοσχεδιαστική μορφή διήγησης των ποιημάτων περιέχει πολύ μεγάλες κορυφώσεις. Εσκεμμένα η παράσταση διαδραματίζεται στο φουαγιέ της πειραματικής σκηνής όπου χωρούν μόνο 45 με 45 θεατές. Ετσι, η μεταξύ μας επαφή και αλληλεπίδραση είναι διαφορετική, είμαστε πολύ πιο κοντά?.

e-go: Τι σας κέντρισε να σκηνοθετήσετε το συγκεκριμένο έργο;
Σ. Λιβαθινός: Έχω μία υποψία ότι μέσα στην καλή ποίηση κρύβεται καλό θέατρο, χωρίς να γνωρίζω ποιο ακριβώς είδος θεάτρου. Με ενδιαφέρει οποιοδήποτε υλικό δεν είναι απευθείας θεατρικό και με γοητεύει η δυνατότητα του θεάτρου να επέμβει, να απορροφήσει και ει δυνατόν να επηρεαστεί από άλλα είδη.

e-go: Οσον αφορά στην ελληνική λογοτεχνία, θα σας ενδιέφερε να τη σκηνοθετήσετε;
Σ.Λιβαθινός: Έχω σκηνοθετήσει την "Νοσταλγό" του Παπαδιαμάντη. Και εκεί έπρεπε να ανακαλύψω έναν ιδιαίτερο τρόπο αφήγησης με τους ηθοποιούς. Κάναμε 8 μήνες πρόβες, μόνο και μόνο για να μιλήσουμε τη γλώσσα του. Πάρτε μία οποιαδήποτε πρόταση του Παπαδιαμάντη και θα δείτε ότι θα κοπείτε στις 3 πρώτες λέξεις. Πρόκειται στην ουσία για μία ξένη γλώσσα -γιατί δεν μιλιέται πια-. με την ψευδαίσθηση ότι είναι ελληνική

e-go: Ο κινηματογράφος αποτελεί για εσάς μία σκηνοθετική πρόκληση;
Σ. Λιβαθινός: Μιλάμε για ένα εντελώς διαφορετικό επάγγελμα. Φυσικά, ένας άνθρωπος του θεάτρου, και ειδικά ένας σκηνοθέτης, βλέπει τη ζωή κινηματογραφικά, όπως και ένας καλός σκηνοθέτης του κινηματογράφου βλέπει την εικόνα και θεατρικά. Οι τέχνες συγκοινωνούν. Πίσω, όμως, από τον κινηματογράφο υπάρχει μία ολόκληρη βιομηχανία που πρέπει να γνωρίζεις πολύ καλά αν θέλεις να ασχοληθείς μ' αυτήν... Και εγώ δεν την ξέρω.

e-go: Κινηματογραφείτε τη ζωή σας;
Σ. Λιβαθινός: Απλά, έχω τα μάτια της ψυχής ανοιχτά. Η παρατήρηση και η επικοινωνία με τη ζωή είναι το παν για κάποιον που ασχολείται με τη δουλειά αυτή. Ολα τα μυστικά και οι λύσεις τους υπάρχουν γύρω μας.


Διαβάστε επίσης:
Αυτό που δεν τελειώνει: Το είδαμε
Στάθης Λιβαθινός: Ψάχνεται... άρα υπάρχει
Θέατρο ... μία διαφορετική αίσθηση του χρόνου