Η λέξη μπίρα προέρχεται από τη μεσαιωνική αγγλική λέξη «ber(e)», η οποία ετυμολογικά έχει τις ρίζες της στο λατινικό «bibere», που σημαίνει «πίνω». Οι Γαλάτες την ονόμαζαν cerevisia, προς τιμήν της θεάς της Συγκομιδής Ceres, ενώ οι Κέλτες ονόμαζαν την πρώτη ύλη, τη βύνη, brace. Αυτή είναι η ρίζα της γαλλικής λέξης brasserie, που στα ελληνικά σημαίνει ζυθοβραστήριο.
Μια βουτιά μέσα στο χρόνοΗ παλαιότεροι μπιρόβιοι στην Ιστορία απ ό,τι φαίνεται ήταν οι Σουμέριοι, αφού ς αυτούς απαντάται η πρώτη λεπτομερής αναφορά για την μπίρα, 5.000 χρόνια πριν. Αλλά και οι χώρες της Μέσης Ανατολής είχαν μεγάλη έφεση στην μπίρα αφού και στη Μεσοποταμία αρχαίες πήλινες επιγραφές αναφέρουν περισσότερους από 20 τύπους μπίρας, ενώ στη Βαβυλωνία το 2000 π.Χ. ο βασιλιάς Χαμουραμπί κατέγραψε προδιαγραφές σχετικές με τη διαδικασία της παρασκευής και του σερβιρίσματός της. Οι Φαραώ εξέλιξαν την τέχνη της ζυθοποιίας και την ανέδειξαν σε αντικείμενο προσφοράς στους θεούς, μέσο πληρωμής των εργατών και γιατρικό των επιδημιών. Στην Ελλάδα, ο πατέρας της Ιατρικής, ο Ιπποκράτης, είχε μιλήσει για τη δημιουργική ενέργεια του ζύθου (λέξη που προέρχεται από το ρήμα «ζέω», που σημαίνει «βράζω») και τη θεωρούσε πολύτιμο φάρμακο, ενώ o Ομηρος περιγράφει πως ο Αλκίνοος, ο βασιλιάς των Φαιάκων, είχε στο παλάτι του χρυσούς και αργυρούς κρατήρες, γεμάτους κρίθινον οίνον (μπίρα). Αλλά και ο Ορφέας, ο πιο φημισμένος ποιητής και μουσικός στη Θράκη, έπινε κρίθινον οίνον. Ο Σοφοκλής συνιστούσε μια δίαιτα με ψωμί, κρέας, πράσινα λαχανικά και ζύθο, ενώ ανάλογες αναφορές κάνουν τόσο ο Ξενοφώντας όσο και ο Ηρόδοτος. Η τέχνη της ζυθοποιίας πέρασε στην Ευρώπη μέσω των Ρωμαίων. Σ αυτούς χρωστάει, εκτός από την εξάπλωσή της σε όλο τον κόσμο, και το όνομά της. Οι Βίκινγκς παρασκεύαζαν μπίρα πάνω στα ποντοπόρα πλοία τους, κατά τη διάρκεια μακρινών ταξιδιών, για να αποφύγουν το σκορβούτο. Στο Μεσαίωνα, ο Αγιος Arnould νίκησε τη χολέρα με τη βοήθεια της μπίρας, που παρασκευαζόταν αποκλειστικά σε μοναστήρια του Βελγίου, της Γερμανίας και της Ολλανδίας. Στην Αναγέννηση, οι ζυθοποιοί θεωρούνταν εξαιρετικοί φαρμακοποιοί, χάρη στις θεραπευτικές ιδιότητες της μπίρας. Το μονοπώλιο του ζύθου από τα μοναστήρια τερματίστηκε με τη Γαλλική Επανάσταση, ενώ η ανακάλυψη της διαδικασίας της αλκοολικής ζύμωσης το 19ο αιώνα από το Γάλλο επιστήμονα Louis Pasteur εξέλιξε την έρευνα πάνω στα ένζυμα. Κάτι που μαζί με την ανακάλυψη της μεθόδου της παστερίωσης έδωσε νέα ώθηση στην ανάπτυξη της ζυθοποίησης.
Γνωρίζατε ότι...
*Η μπίρα είναι φυσικό προϊόν, καθώς παρασκευάζεται από φυσικές πρώτες ύλες: νερό, βύνη κριθαριού, μαγιά και λυκίσκο.
*Δεν παχαίνει: 100ml μπίρας έχουν μόλις 41 θερμίδες, ενώ 100ml κρασιού 77 θερμίδες.
*Η σύνδεση της κατανάλωσης μπίρας με τα παχάκια γύρω από το στομάχι, οφείλεται στην τάση να την καταναλώνουμε με τροφές υψηλής θερμιδικής αξίας (πατατάκια, πίτσα, σάντουιτς κ.ά.)
*Η μπίρα περιέχει συστατικά που έχουν αντιγηραντικές ιδιότητες: Συγκεκριμένα, ορισμένα από τα δραστικότερα αντιοξειδωτικά συστατικά, τα οποία δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες που επιτίθενται στα αγγεία, στα κύτταρα του δέρματος και γενικά του οργανισμού.
*Βοηθάει στην καλύτερη υγεία των μαλλιών και της επιδερμίδας, γεγονός που επιβεβαιώνεται τόσο από την παράδοση όσο και από τη σύγχρονη κοσμετολογία.
*Περιέχει συστατικά που προστατεύουν από την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων. *Αποτελεί σημαντική πηγή βιταμίνης Β6, Β12 και φυλικού οξέος, συστατικών που ρυθμίζουν τα επίπεδα ομοκυστεϊνης, ουσίας που αποτελεί σημαντικότατο παράγοντα κινδύνου για τη δημιουργία στεφανιαίας νόσου.
*Παράλληλα, στην μπίρα περιέχονται ουσίες με ισχυρότατη αντιοξειδωτική δράση, που αναστέλλουν μηχανισμούς που ευθύνονται για τη δημιουργία αθηροσκλήρωσης.
*Η θερμοκρασία σερβιρίσματος της μπίρας διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα, αλλά και ανάλογα με το είδος της. Σε χώρες με θερμό κλίμα, όπως η Ελλάδα, η lager σερβίρεται σε θερμοκρασίες 2-4οC, καθώς οι καταναλωτές την προτιμούν πιο κρύα σε σχέση με βορειότερες χώρες.
*Οι μπίρες τύπου ale ή weiss σερβίρονται σε υψηλότερες θερμοκρασίες (9-12οC), ώστε να αναδεικνύεται καλύτερα η γεύση τους.
*Το σωστό ποτήρι αναδεικνύει το άρωμα και τη γεύση κάθε μπίρας, καθώς βοηθά να ξετυλίγεται το ιδιαίτερο άρωμα του λυκίσκου. Πίνοντας την μπίρα μας σε ποτήρι μπορούμε να ελέγχουμε τον αφρό της και να απολαμβάνουμε το χρώμα της.
Τα είδη της μπίρας
Οι πιο δημοφιλείς μπίρες στην Ελλάδα είναι οι ξανθές lager, οι οποίες οφείλουν το χρώμα τους στην ανοιχτόχρωμη βύνη και έχουν γεμάτη γεύση και διακριτικό άρωμα. Οι μαύρες μπίρες προκύπτουν όταν καβουρντίζεται το βυνοποιημένο κριθάρι πριν από τη ζυθοποίηση. Οι άσπρες (weiss) ζυθοποιούνται συνήθως με βύνη που προέρχεται από σιτάρι και συχνά αρωματίζονται με κάποιο μπαχαρικό. Οι κόκκινες, υποκατηγορία των ale, οφείλουν το χρώμα τους στη βύνη Vienna της Βιένης. Ανάλογα με τον τρόπο ζύμωσης, οι μπίρες χωρίζονται στις ακόλουθες κατηγορίες:
*Lager: Ξανθιά, χαμηλής ζύμωσης, είδος που αντιπροσωπεύει το 90% της παγκόσμιας παραγωγής μπίρας
*Ρilsener: Ξανθιά, με έντονη γεύση λυκίσκου
*Αle: Ταχείας ζύμωσης με φρουτώδες άρωμα
*Weiss: Σταρένια, με θολό χρώμα
*Stout: Μαύρη, από έντονα καβουρντισμένη βύνη
*Trappist: Μοναστηριακή, της οποίας η ζύμωση συνεχίζεται στο μπουκάλι
Αρμονικοί συνδυασμοί
Δεν ταιριάζουν όλες οι μπίρες με κάθε έδεσμα κι ένας sommelier οφείλει να ενημερώνει τον καταναλωτή για τις γευστικές συζυγίες που επιτείνουν τη γαστρονομική απόλαυση.
Σας προτείνουμε να συνδυάσετε:
- Ορεκτικά με μια μπίρα lager
- Ποικιλία τυριών με μια μοναστηριακή
- Κοτόπουλο με μια lager
- Μοσχάρι με μια golden ale
- Αλλαντικά και λουκάνικα με μια red ale
- Ζυμαρικά με μια lager
- Ψάρια με μια pilsener
- Θαλασσινά και οστρακοειδή με μια stout
- Σαλάτες και ψητά λαχανικά με μια weiss
- Εθνικ σπεσιαλιτέ με μια εξωτική lager
- Επιδόρπια σοκολάτας και φρούτα με μια stout
- Σιροπιαστά γλυκά και τούρτες με μια red ale