ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Δείτε πώς θα αναγνωρίσετε τον κίνδυνο και θα δώσετε τις πρώτες βοήθειες σε ό,τι απρόοπτο συμβεί στη διάρκεια των διακοπών σ' εσάς και την οικογένειά σας. Οι διακοπές δεν είναι πάντα ανέμελες. Η μεγάλη ζέστη, το κολύμπι σε άγνωστες θάλασσες και μερικές απροσεξίες μέσα και έξω από το νερό, καμιά φορά, κρύβουν δυσάρεστες εκπλήξεις για ολόκληρη την οικογένεια, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Επίσης, αν ένας δικός σας άνθρωπος αντιμετωπίζει κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας, έχετε ακόμη ένα λόγο να είστε σε ετοιμότητα, ώστε, αν χρειαστεί, να μπορέσετε να του προσφέρετε τις πρώτες βοήθειες.

Αναφυλακτικό σοκ

Το αναφυλακτικό σοκ είναι η πιο ακραία και επικίνδυνη αλλεργική αντίδραση του σώματος, κυρίως στο τσίμπημα ενός υμενόπτερου (σφήκα, μέλισσα) αλλά και σε κάποιο φάρμακο ή στη χώνεψη μιας τροφής. Μπορεί να παρουσιαστεί και να εξελιχθεί μέσα σε λίγα λεπτά ή δευτερόλεπτα από την εισβολή του μοιραίου αλλεργιογόνου στο σώμα.

Σημάδια που προειδοποιούν: Η αναπνοή γίνεται δύσκολη και μπορεί να εμφανιστούν βήχας, βραχνάδα στη φωνή, πρήξιμο στο πρόσωπο (χείλη, βλέφαρα και μαλακά μόρια). Εάν το πρήξιμο προχωρήσει στο λαιμό, μπορεί να προκαλέσει μέχρι και ασφυξία. Ωστόσο, αναφυλακτικό σοκ δεν σημαίνει πάντα απειλή για τη ζωή. Μπορεί να περιοριστεί σε συμπτώματα αναφυλαξίας (κνησμός και εξανθήματα σε ολόκληρο το σώμα, που διαρκούν από λίγες ώρες μέχρι 3-4 ημέρες). Ακόμη, σε τοπικό πρήξιμο ή έντονο ερεθισμό στο σημείο του τσιμπήματος. Τι να κάνετε: Εάν μετά το τσίμπημα ή τη λήψη κάποιας τροφής εμφανιστεί έντονο πρήξιμο στο πρόσωπο και δυσκολία στην αναπνοή, πρέπει να μεταφέρετε τον πάσχοντα όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στο κοντινότερο νοσοκομείο. Κι αυτό γιατί υπάρχει η πολύ σπάνια, αλλά σοβαρή περίπτωση να επεκταθεί το οίδημα στο λάρυγγα και να κινδυνεύσει από ασφυξία. Χρειάζεται λοιπόν άμεσα οξυγόνο και αδρεναλίνη. Συμβουλή: Εάν εσείς ή κάποιος δικός σας αντιδρά έντονα σε τσιμπήματα εντόμων (ή σε οποιοδήποτε άλλο αλλεργιογόνο), καλό είναι στις διακοπές να έχετε πάντα μαζί σας μια ένεση αδρεναλίνης. Υπάρχει στο εμπόριο σε αυτόματη έγχυση (μοιάζει με στυλό) και γίνεται ακόμη και πάνω απο τα ρούχα, σώζοντας κυριολεκτικά ζωές.

Ηλίαση
Είναι ένα συχνό φαινόμενο το καλοκαίρι και μπορεί να προκληθεί είτε από την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο είτε από την παραμονή για μεγάλο χρονικό διάστημα σε χώρο όπου η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή. Σημάδια που προειδοποιούν: Πονοκέφαλος και έντονο κοκκίνισμα του δέρματος. Θερμοκρασία φυσιολογική, που μπορεί όμως να φτάνει τους 38-39 βαθμούς Κελσίου. Τι να κάνετε: Η πρώτη σας κίνηση είναι να μεταφέρετε το άτομο που υπέστη ηλίαση στη σκιά. Βγάλτε του τα ρούχα και ξαπλώστε το ανάσκελα με τους ώμους και το κεφάλι ψηλότερα από το σώμα. Τοποθετήστε κρύες κομπρέσες στο λαιμό και το κεφάλι. Δώστε του να πιει νερό ή χυμό και να φάει κάτι αλμυρό. Συμβουλή: Ιδανικότερες ώρες για να κυκλοφορεί κανείς άνετα στην παραλία είναι το πρωί πριν από τις 10.00 και μετά τις 6.00 το απόγευμα, ενώ τις ώρες που ο ήλιος «καίει», ακόμη κι όταν βρίσκεστε στη σκιά, δεν πρέπει να κάθεστε κοντά σε επιφάνειες με αντανάκλαση. Η αμμουδιά και οι άσπροι τοίχοι τραβούν την ακτινοβολία.

Κρίση υπογλυκαιμίας
Είναι η μόνιμη απειλή στα άτομα με διαβήτη τύπου 1 και προκαλείται από την απότομη πτώση των επιπέδων σακχάρου του αίματος, με αποτέλεσμα τη διαταραχή των λειτουργιών του εγκεφάλου. Σημάδια που προειδοποιούν: Ασυνήθιστη χλομάδα, εφίδρωση, ανικανότητα απάντησης σε ερωτήσεις, ασυνήθιστη δυσκολία στην ανάγνωση και την ομιλία καθώς και απώλεια συνείδησης. Ο πάσχων μπορεί, επίσης, να παραπονεθεί ότι νιώθει ρίγη, πόνους στο στομάχι, μούδιασμα και φαγούρα στη γλώσσα και τα χείλη, πονοκέφαλο, τάση για λιποθυμία ή υπνηλία. Τι να κάνετε: Όταν διαπιστώνετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, πρέπει: Να δίνετε αμέσως στον πάσχοντα ένα-δυο κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη ή ένα φρούτο ή δυο μπισκότα ή ένα χυμό φρούτου. Επίσης, αποτελεσματική είναι η γλυκόζη που κυκλοφορεί σε χάπια και αυξάνει σε 10-15 λεπτά τα επίπεδα του αίματος. Κάθε άτομο με διαβήτη πρέπει πάντα να έχει μαζί του χάπια γλυκόζης. Συμβουλή: Το καθημερινό περπάτημα (μισή ώρα την ημέρα), το μπάσκετ, το ποδόσφαιρο, το κολύμπι, το ποδήλατο είναι ό,τι καλύτερο για τα άτομα με διαβήτη, καθώς οι δραστηριότητες αυτές συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα.

Τάση λιποθυμίας
Ο βασικός μηχανισμός που οδηγεί στη λιποθυμία είναι η ξαφνική μείωση της ροής αίματος προς τον εγκέφαλο, η οποία μπορεί να προκληθεί από διάφορα αίτια. Ένα από τα σοβαρότερα είναι κάποια καρδιακή δυσλειτουργία. Όμως λιποθυμικά επεισόδια είναι δυνατόν να συμβούν και σε απόλυτα υγιή άτομα. Σημάδια που προειδοποιούν: Χλομάδα, αδυναμία και κόπωση, αίσθημα μείωσης της ακοής, μείωση της όρασης, ναυτία, εφίδρωση, ταχυκαρδία ή αρρυθμία, θολή όραση. Εάν το άτομο έχει πρόβλημα καρδιάς, συνήθως πριν χάσει τις αισθήσεις του, νιώθει έναν έντονο πόνο στο στήθος ή δύσπνοια. Τι να κάνετε: Αρχικά ξαπλώνετε τον πάσχοντα σε οριζόντια θέση και χαλαρώνετε τα ρούχα του, ώστε να έχει άνετη αναπνοή. Εφαρμόζετε εξωτερικά ερεθίσματα, όπως ελαφρά χτυπήματα και έντονες μυρωδιές (κολόνια, αιθέρια έλαια κ.ά.). Αν οι χτύποι της καρδιάς του δεν ακούγονται όταν βάζετε το αφτί σας στο στήθος του, εφαρμόστε, εφόσον γνωρίζετε, την τεχνική της καρδιοπνευμονικής ανάνηψης (μάλαξη της καρδιάς και ταυτόχρονα τεχνητή αναπνοή με τη μέθοδο του «φιλιού της ζωής»). Συνεχίστε αυτές τις προσπάθειες μέχρι να ανακτήσει τις αισθήσεις του ή να έρθει το ασθενοφόρο. Συμβουλή: Εάν ένα άτομο έχει συχνές λιποθυμικές τάσεις, θα πρέπει να επισκεφθεί το γιατρό, ώστε να αποκλειστεί κάποιο καρδιολογικό πρόβλημα.

Ηλιακό έγκαυμα
Το κόκκινο ερεθισμένο δέρμα που χαρακτηρίζει το ηλιακό έγκαυμα του καλοκαιριού οφείλεται στην υπεραιμία των τριχοειδών που αιματώνουν το δέρμα και είναι συνήθως πρώτου βαθμού. Ωστόσο, το έγκαυμα πρώτου βαθμού μπορεί πολύ εύκολα να μετατραπεί σε δεύτερου ή ακόμη και σε τρίτου. Σημάδια που προειδοποιούν: Η ζημιά που κάνει ο ήλιος, ιδιαίτερα στα άτομα με πολύ λευκή επιδερμίδα, γίνεται άμεσα αισθητή (μόλις σε 15-20 λεπτά), καθώς το δέρμα πονά και κοκκινίζει, ενώ 6 έως 48 ώρες μετά το έγκαυμα ο πόνος εντείνεται και σε ορισμένες βαριές περιπτώσεις εμφανίζονται φουσκάλες στην επιδερμίδα και πυρετός. Τι να κάνετε: Όταν το έγκαυμα είναι στο αρχικό στάδιο, προλάβετε την επέκτασή του: Δροσίστε την πονεμένη περιοχή με κρύο νερό ή με δροσερά επιθέματα. Στεγνώστε και καλύψτε το έγκαυμα με αποστειρωμένη γάζα που δεν κολλάει, κάνοντας συχνές αλλαγές. Εφαρμόστε ένα προϊόν που να βοηθάει την επούλωση αλλά και να προστατεύει από μικρόβια και βακτηρίδια. Επαναλάβετε την παραπάνω διαδικασία 3-4 φορές την ημέρα. Συμβουλή: Σε πολύ εκτεταμένα εγκαύματα, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν φουσκάλες, θα χρειαστείτε ιατρική βοήθεια.