Από την ΑΛΕΞΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ

Ακολουθείτε συχνά αυτοσχέδιες δίαιτες για να χάσετε κιλά; Μεγάλο λάθος! Η απώλεια βάρους με κάθε κόστος μόνο κακό μπορεί να κάνει στην υγεία σας, αφού είναι δυνατόν να προκαλέσει διάφορα προβλήματα: από πονοκέφαλο και δυσκοιλιότητα μέχρι κόπωση. Ώρα για δίαιτα; Αυτήν ακριβώς την εποχή πολλοί αποφασίζουμε να αρχίσουμε μια δίαιτα για να χάσουμε γρήγορα τα κιλά που πήραμε το χειμώνα. Τις περισσότερες φορές τη δίαιτα αυτή μας την έδωσε η φίλη μιας φίλης ή την επινοήσαμε μόνοι μας και βασίζεται:

• στα φρούτα και τα λαχανικά
• στην κατανάλωση της ίδιας τροφής κάθε μέρα για μεγάλο χρονικό διάστημα
• στον αποκλεισμό των υδατανθράκων.

Το να αποκλείουμε από το διαιτολόγιό μας ορισμένες κατηγορίες τροφίμων για μια ή δυο εβδομάδες δεν είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, μπορεί να γίνει όμως, όταν ακολουθούμε για πολύ καιρό μια διατροφή που μας στερεί βασικά θρεπτικά συστατικά, με αποτέλεσμα να εμφανίζουμε:

• πονοκέφαλο
• κούραση, δυσκολία συγκέντρωσης και κενά μνήμης
• δυσκοιλιότητα
• διαταραχές του μηνιαίου κύκλου
• ουρική αρθρίτιδα
• διακυμάνσεις της διάθεσης
• συχνότερα κρυολογήματα

Πονοκέφαλος

Ο πονοκέφαλος μπορεί να οφείλεται σε μια στερητική δίαιτα που βασίζεται μόνο στα φρούτα και τα λαχανικά. Ο αποκλεισμός των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών από τη διατροφή μας, τροφών δηλαδή που δίνουν ενέργεια, προκαλεί προσωρινή μείωση των σακχάρων, τη γνωστή «υπογλυκαιμία». Ο οργανισμός, επειδή του λείπουν οι υδατάνθρακες, στρέφεται για να πάρει ενέργεια στις αποθήκες λίπους του σώματός μας, βάζοντας σε λειτουργία μια βιοχημική διαδικασία, τη «γλυκονεογένεση», που μετατρέπει το λίπος σε ενέργεια, με αποτέλεσμα τα αποθέματα λίπους να καταναλώνονται και το άτομο να χάνει βάρος. Η γλυκονεογένεση, όμως, προσθέτει στον οργανισμό, εκτός από ενέργεια, και μια ποσότητα τοξινών που προκαλεί πονοκέφαλο, ο οποίος υποχωρεί όταν αποβληθούν οι τοξίνες μέσω της ούρησης, της αφόδευσης και της αναπνοής. Για να τονώσουμε ξανά τον οργανισμό μας και να νιώσουμε ευεξία, πρέπει να επιστρέψουμε σύντομα σε μια ισορροπημένη διατροφή.

Κούραση
Αν η διατροφή μας περιλαμβάνει μόνο πρωτεΐνες (κρέας, ψάρι) και καθόλου υδατάνθρακες (ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά) ή αν καταναλώνουμε μόνο τροφές που περιλαμβάνουν ίνες (δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα και λαχανικά), μπορεί να αρχίσουμε να νιώθουμε κουρασμένοι.

Μια πρωτεϊνική δίαιτα προκαλεί κόπωση, επειδή είναι ελλιπής σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και άλλα θρεπτικά συστατικά, αφού δεν επιτρέπει την κατανάλωση μιας πολύ σημαντικής κατηγορίας τροφίμων, που είναι οι υδατάνθρακες.

Αλλά και οι δίαιτες αποτοξίνωσης, που περιλαμβάνουν μόνο λαχανικά, προκαλούν εξάντληση. Αν και τα λαχανικά είναι πολύ ωφέλιμα, γιατί είναι πλούσια σε βιταμίνες, θρεπτικές ουσίες και νερό και μας δίνουν μια αίσθηση κορεσμού, σε μεγάλες ποσότητες μειώνουν τα επίπεδα απορρόφησης του ασβεστίου, επειδή περιέχουν φυτικό οξύ, μια ουσία που δεσμεύει σημαντικά ανόργανα στοιχεία, όπως το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος. Επίσης, μια δίαιτα μόνο με λαχανικά στερεί από τον οργανισμό βιταμίνες του συμπλέγματος Β, που περιέχονται στα ζωικά τρόφιμα και περιλαμβάνουν απαραίτητα για το μεταβολισμό μας συστατικά.

Κενά μνήμης
Επιπλέον, η δέσμευση του ασβεστίου από το φυτικό οξύ, που είναι πλούσιο σε δίαιτες που περιλαμβάνουν σχεδόν αποκλειστικά φρούτα και λαχανικά, μπορεί να προκαλέσει: Βραχυπρόθεσμα: δυσκολία στη συγκέντρωση και κενά μνήμης, αφού το ασβέστιο είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνο για την καλή λειτουργία των νευρικών κυττάρων. Μακροπρόθεσμα: προβλήματα οστεοπόρωσης.

Αμηνόρροια
Η απουσία της περιόδου είναι τυπικό σύμπτωμα των νέων κοριτσιών που για ψυχολογικούς ή αισθητικούς λόγους αναπτύσσουν μια συγκρουσιακή σχέση με το φαγητό. Συνήθως, τις πιο πολλές φορές κρυφά από τους γονείς τους, ακολουθούν αυστηρές δίαιτες. Σε μερικές εβδομάδες χάνουν αρκετά κιλά, με καθόλου υγιή και ισορροπημένο τρόπο, και μαζί με τα κιλά χάνουν και την περίοδό τους. Η αμηνόρροια, στην περίπτωση αυτή, οφείλεται στην υπερβολική μείωση της λιπώδους μάζας, που σε μια γυναίκα πρέπει να αντιστοιχεί σε ποσοστό τουλάχιστον 18% του συνολικού της βάρους. Ο λιπώδης ιστός παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή οιστρογόνων, των πιο σημαντικών γυναικείων ορμονών, που ρυθμίζουν τη γονιμότητα. Αν τα οιστρογόνα είναι πολύ λίγα, δεν μπορούν να παραγάγουν γοναδοτροπίνη, ουσία που ανοίγει το δρόμο στο μηνιαίο κύκλο. Τα καλά νέα είναι ότι συνήθως, όταν η γυναίκα επιστρέψει σε μια ισορροπημένη διατροφή, επιστρέφει και η περίοδός της. Αν αυτό δεν συμβεί, θα πρέπει να επισκεφθεί το γυναικολόγο της. Τελευταία, «ακούγεται» όλο και περισσότερο το θέμα της νευρικής ανορεξίας. Οι γονείς, ιδιαίτερα των εφήβων και των νέων κοριτσιών, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί απέναντι σε οποιαδήποτε υπερβολική αλλαγή στο βάρος, την ψυχοσυναισθηματική κατάσταση ή τις διατροφικές συνήθειες του παιδιού τους και να απευθύνονται σε ειδικό, αν έχουν βάσιμες υποψίες ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά. Η νευρική ανορεξία είναι μια ύπουλη νόσος, ψυχογενούς αιτίας, που μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο. Προσοχή λοιπόν.

Ουρική αρθρίτιδα
Η ουρική αρθρίτιδα είναι μια πάθηση του μεταβολισμού που προκαλείται από τη δυσλειτουργία της εναλλαγής των ουσιών που ονομάζονται «καθαριστικές», οι οποίες παράγουν υπερβολική ποσότητα ουρικού οξέος. Το πλεονάζον ουρικό οξύ κυκλοφορεί στο αίμα, σχηματίζει κρυστάλλους και όταν εναποτίθεται στις αρθρώσεις, προκαλεί φλεγμονή που εκδηλώνεται με τη μορφή αρθρίτιδας. Η συχνή κατανάλωση κόκκινου κρέατος αλλά και μια υπερπρωτεϊνική δίαιτα, δηλαδή πολύ πλούσια σε πρωτεΐνες και πολύ φτωχή σε υδατάνθρακες, που ακολουθείται για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να προκαλέσει αύξηση του ουρικού οξέος.

Κακή διάθεση
Όταν κάνουμε μια δίαιτα, πολλές φορές τα νεύρα μας είναι σε κακό χάλι. Φωνάζουμε με το παραμικρό και είμαστε πιο ευερέθιστοι και πιο νευρικοί. Γιατί;

• Για ψυχολογικούς λόγους, αφού στερούμαστε γευστικές τροφές που αγαπάμε και έχουν την ιδιότητα να βελτιώνουν τη διάθεση, όπως η σοκολάτα.
• Για βιοχημικούς λόγους, επειδή με τη δίαιτα περιορίζουμε κάποιες σημαντικές ουσίες που μέχρι πρότινος παίρναμε από τη διατροφή μας.
• Για βιολογικούς λόγους, γιατί δηλαδή πεινάμε, καθώς έχουμε συνηθίσει να καταναλώνουμε μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού.

Περισσότερα κρυολογήματα
Αποκλείοντας ή περιορίζοντας, τα φρούτα και τα λαχανικά από τη διατροφή μας, στερούμε από τον οργανισμό μας πολύτιμες βιταμίνες, που θωρακίζουν το αμυντικό μας σύστημα και μας προστατεύουν από τις ασθένειες.

Μεσογειακή διατροφή: η καλύτερη δίαιτα
«Η συντριπτική πλειοψηφία των γιατρών και των διατροφολόγων επιμένει ότι η μεσογειακή είναι η καλύτερη και πιο ισορροπημένη διατροφή. Αν την ακολουθούμε σωστά, δεν θα χρειαστεί να καταφύγουμε ποτέ σε ακραίες δίαιτες, αφού περιλαμβάνει 60% υδατάνθρακες, 30% λίπος και 10% πρωτεΐνες και αποδεδειγμένα δεν έχει τοξίνες», τονίζει η γιατρός - σύμβουλος διατροφής κ. Μαργαρίτα Προβατά. Σύμφωνα με την κ. Προβατά, η μεσογειακή διατροφή γίνεται ακόμη καλύτερη όταν:

• Οι υδατάνθρακες ανήκουν στο μεγαλύτερο μέρος τους στην κατηγορία των σύμπλοκων υδατανθράκων (όσπρια, δημητριακά, λαχανικά, μακαρόνια, ρύζι).
• Το μεγαλύτερο ποσοστό λιπών είναι πολυακόρεστα (όπως τα Ω3) ή ελαιόλαδο και όχι κεκορεσμένα (όπως αυτά που υπάρχουν στα γαλακτοκομικά και τα κρεατικά).