«Μην κάνεις αύριο ό,τι μπορείς να κάνεις σήμερα» λέει ένα ρητό αλλά το Σύνδρομο Αναβαλλόμενης Ζωής είναι ακριβώς το αντίθετο. Είναι αυτό το mode που μπαίνουμε πολλές φορές όταν δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το τώρα και μεταθέτουμε για το μέλλον τη ζωή μας.
Πρόκειται για όρο που επινόησε για πρώτη φορά το 1997 ο Ρώσος καθηγητής Serkin στην προσπάθειά του να μελετήσει την ψυχολογία των ανθρώπων που κατοικούσαν στις βόρειες περιοχές και οι οποίοι επιβίωσαν έχοντας την ελπίδα μίας καλύτερης ζωής μακριά από ένα ψυχρό και παγωμένο τοπίο (Serkin,1997).
Όπως διευκρινίζουν οι ψυχολόγοι, το σύνδρομο αυτό δεν αποτελεί κλινικό όρο, ούτε αφορά μια έκφραση ψυχοπαθολογίας και επομένως δεν συνιστάται φαρμακευτική αγωγή. Είναι περισσότερο ένας τρόπος σκέψης και συμπεριφοράς του ατόμου, ο οποίος αντικατοπτρίζει την τάση του να αναβάλλει να ζει στο παρόν, θεωρώντας ότι κάποια μελλοντική συνθήκη θα του προσφέρει ακόμα μεγαλύτερη ικανοποίηση και χαρά.
Τα άτομα ηλικίας 20-40, φαίνεται να αποτελούν την ομάδα «υψηλού κινδύνου» εμφάνισης αυτού του συνδρόμου, συγκριτικά με τα άτομα των υπόλοιπων ηλικιακών ομάδων, καθώς διακατέχονται από τη λανθασμένη πεποίθηση πως έχουν ακόμη αρκετό χρόνο για να ξεκινήσουν τη ζωή που θέλουν και οραματίζονται.
Γιατί... αναβάλλουμε;
Φόβος αποτυχίας
Πρόκειται για την συναισθηματική κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από επίμονο και παράλογο άγχος για την αποτυχία να ανταποκριθεί κανείς στα πρότυπα και τους στόχους που έχει θέσει ο ίδιος ή οι άλλοι (Dictionary of Psychology, American Psychological Association). Με άλλα λόγια, τα άτομα στη συγκεκριμένη περίπτωση θεωρούν ότι δε θα επιτύχουν τους στόχους τους για αυτό αποφασίζουν να μην ρισκάρουν, καθώς η αποτυχία αυτόματα συνεπάγεται αύξηση των αισθημάτων του άγχους, της ντροπής και της αυτοαμφισβήτησης.
Χαμηλή αυτοεκτίμηση
Τα άτομα με το σύνδρομο της αναβαλλόμενης ζωής χαρακτηρίζονται από σημαντικά χαμηλά επίπεδα αυτοεκτίμησης, καθώς θεωρούν ότι δεν είναι αρκετά καλά και ικανά να ζήσουν τη ζωή που επιθυμούν. Πρόκειται για μία πυρηνική πεποίθηση, δηλαδή μία βαθιά ριζωμένη αντίληψη για τον εαυτό τους, που συνήθως αναπτύσσεται κατά την παιδική ηλικία και είναι προϊόν μάθησης.
Τελειομανία
Συνήθως μιλάμε για την ενδοπροσωπική τελειομανία, δηλαδή την τάση του ατόμου να θέτει υψηλά πρότυπα για τον εαυτό του και να επιδίδεται σε ένα διαρκές κυνήγι του τέλειου, αψεγάδιαστου αποτελέσματος.
Μοιρολατρία
Τα άτομα αυτά συνήθως έχουν την τάση να αποδίδουν την εκάστοτε κατάσταση σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως είναι η τύχη ή η μοίρα, με αποτέλεσμα να παραμένουν αδρανή, καθώς θεωρούν ότι η οποιαδήποτε προσωπική τους προσπάθεια δε θα επηρεάσει τα ήδη υπάρχοντα δεδομένα.
Η ψυχολόγος Λίζα Βάρβογλη προτείνει «λίγο να το φιλοσοφούμε, ξεκινάμε με το εδώ και τώρα, το ωραίο πράγμα που μπορώ να κάνω σήμερα, να το απολαύσω».
