Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, δύο δρομείς που ζούσαν μαζί στο Bay Area αναμείγνυαν βιταμίνες, πίτουρο βρώμης, πρωτεΐνη γάλακτος και σιρόπι καλαμποκιού στην κουζίνα τους, δημιουργώντας αυτό που θα γινόταν το PowerBar, μια από τις πρώτες σύγχρονες μπάρες πρωτεΐνης. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ήταν ένα φαινόμενο.
Σήμερα, ωστόσο, οι μπάρες πρωτεΐνης είναι παντού και η επωνυμία τους έχει επεκταθεί πολύ πέρα από τους φανατικούς της άσκησης. Παρουσιάζονται ως υγιεινά σνακ για όταν βρίσκεσαι εν κινήσει, μπορούν να βρεθούν παντού, από παντοπωλεία μέχρι βενζινάδικα, και διατίθενται στο εμπόριο ως υγιεινές τροφές που παρέχουν ενέργεια, παρόλο που έχουν γεύσεις όπως ζύμη μπισκότων και κέικ λεμονιού.
«Έχουμε δει μια ραγδαία αύξηση στη δημοφιλία της πρωτεΐνης τα τελευταία χρόνια», λέει η Hannah Cutting-Jones, ιστορικός τροφίμων και διευθύντρια του προγράμματος σπουδών τροφίμων στο Πανεπιστήμιο του Oregon. Παρά τη διαφήμιση, ωστόσο, οι ειδικοί στη διατροφή λένε ότι οι μπάρες πρωτεΐνης δεν είναι και τόσο υγιεινές. «Μπορείς να βάλεις τη λέξη ‘keto’ ή ‘πρωτεΐνη’ σε ένα ζαχαρωτό και να το πουλήσεις, και οι άνθρωποι δεν το αμφισβητούν καν», λέει η Janet Chrzan, επίκουρη καθηγήτρια διατροφικής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Pennsylvania.
Οι 8 καλύτερες συμβουλές διατροφής για το νέο έτος
Η πρωτεΐνη είναι ένα σημαντικό μέρος της διατροφής μας
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το σώμα μας χρειάζεται πρωτεΐνη για την οικοδόμηση, τη διατήρηση και την επισκευή των μυών, λέει ο Anthony DiMarino, διαιτολόγος στο Κέντρο Διατροφής της Cleveland Clinic. Η πρωτεΐνη αποτελείται επίσης από τα μαλλιά, το δέρμα, τα νύχια και τα όργανά μας και τα αμινοξέα στις πρωτεΐνες βοηθούν τη λειτουργία του εγκεφάλου μας. Ίσως εξαιτίας αυτού, η πρωτεΐνη είναι μόνη στον κόσμο της ευεξίας. Τα τελευταία 40 χρόνια, οι δίαιτες που εξαλείφουν τα σάκχαρα, τα λίπη και τους υδατάνθρακες έχουν μπει και βγει από τη μόδα. Αλλά πολλές από τις πιο δημοφιλείς δίαιτες, παλαιότερες και σημερινές, δίνουν προτεραιότητα στην πρωτεΐνη, συνδέοντάς τη με την απώλεια βάρους. Οι άνθρωποι συνδέουν επίσης ενστικτωδώς την πρωτεΐνη με τη φυσική κατάσταση, εξηγεί η Marion Nestle, καθηγήτρια διατροφής, μελετών τροφίμων και δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Όταν τρώνε μπάρες πρωτεΐνης, «οι άνθρωποι νομίζουν ότι κάνουν κάτι καλό για την υγεία τους».
Απεχθάνεσαι τα πικρά τρόφιμα; Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για σένα
Είναι οι μπάρες πρωτεΐνης υγιεινές τροφές;
Η πρωτεΐνη είναι πιθανό να σε χορτάσει περισσότερο από τους απλούς υδατάνθρακες, λέει ο καθηγητής επιδημιολογίας και διατροφής στη σχολή Harvard T.H. Chan School of Public Health. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι η πρωτεΐνη βοηθά το σώμα μας να απελευθερώσει ορμόνες που κρατούν την πείνα μακριά.
Αλλά πολλές μπάρες πρωτεΐνης είναι επίσης γεμάτες ζάχαρη. «Σε γενικές γραμμές, είναι εξαιρετικά επεξεργασμένες, με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και αλάτι», λέει η Cutting-Jones, ενώ ο Rimm συμφωνεί προσθέτοντας πως πολλές μπάρες πρωτεΐνης είναι στην πραγματικότητα απλώς καραμέλες με πολύ περισσότερη πρωτεΐνη.
Οι μπάρες πρωτεΐνης μπορεί να έχουν νόημα για κάποιον που χρειάζεται να αυξήσει την πρόσληψη πρωτεΐνης - για παράδειγμα, έναν vegan που δεν λαμβάνει αρκετή πρωτεΐνη από τη διατροφή του ή κάποιον που μόλις έκανε μια έντονη προπόνηση. Αλλά για τον μέσο άνθρωπο, η προσθήκη μιας ποσότητας πρωτεΐνης στη διατροφή του - ιδιαίτερα όταν πρόκειται για πολλή πρόσθετη ζάχαρη - δεν πρόκειται να τον κάνει πιο υγιή.
Κάποιες μπάρες είναι χειρότερες από άλλες
Δεν δημιουργούνται όλες οι μπάρες πρωτεΐνης με τον ίδιο τρόπο ως προς τα συστατικά και το θρεπτικό τους περιεχόμενο. Εάν θέλεις να αγοράσεις μια μπάρα πρωτεΐνης, δώσε προσοχή στην ετικέτα διατροφικών στοιχείων και επίλεξε αυτήν με συστατικά που αναγνωρίζεις.
Εάν καταναλώνεις μια μπάρα πρωτεΐνης ως σνακ ή συμπλήρωμα μετά την προπόνηση, προτίμησε μια μπάρα που έχει περίπου 200 θερμίδες ανά μερίδα, με λιγότερα από πέντε γραμμάρια λίπους και πέντε γραμμάρια πρόσθετης ζάχαρης. Και η ποσότητα πρωτεΐνης που περιέχει μπορεί να διαφέρει από μπάρα σε μπάρα, μπορείς να στοχεύσεις σε μία με 15 έως 20 γραμμάρια ανά μερίδα.
Μπορείς επίσης να επιλέξεις ένα διαφορετικό σνακ που είναι εξίσου χορταστικό και θρεπτικό, όπως σταφύλια, μπανάνα, μήλο ή γιαούρτι με μούρα, μια χούφτα ξηρούς καρπούς, τόνο ή βραστά αυγά, τα οποία έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη αλλά δεν είναι επεξεργασμένα.
