Τι σημαίνει δημιουργική απασχόληση; Τι είναι το καλύτερο για την ανάπτυξή τους; Τα ερωτήματα είναι πολλά για τους γονείς και συχνά βασανιστικά. Η κ. Βασιλική Νίκα, εκπαιδευτικός, PhD, και συγγραφέας πολλών εγχειριδίων για τη δημιουργική ανάπτυξη των παιδιών, μας δίνει τις απαντήσεις και μας κατευθύνει.
Τι είναι, αλήθεια, αυτή η δημιουργικότητα;
«Η δημιουργικότητα δεν είναι έννοια μονοσήμαντη ούτε περιγράφει μία συγκεκριμένη ικανότητα του ατόμου. Αποτελεί ένα σύνολο ικανοτήτων και λειτουργιών με τη συνδρομή πλήθους παραγόντων. Θα μπορούσαμε να πούμε, λοιπόν, ότι είναι μια πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα δραστηριότητα, διερευνητική, πολυαισθητηριακή, η οποία αναζητά λύσεις που δεν είναι εύκολα προβλέψιμες και επιτρέπει στο παιδί να οδηγήσει τη σκέψη του πέρα από τα συνηθισμένα μονοπάτια. Πολλοί συγχέουν τη δημιουργικότητα με την αναγκαστική εκτέλεση κάποιων δραστηριοτήτων, οι οποίες ονομάζονται ?δημιουργικές?.
Η δημιουργικότητα είναι έμφυτη σε όλα τα παιδιά, και ειδικά τα μικρότερα. Μοιάζει ?με ενστικτώδη ορμή που αποσκοπεί στη δημιουργία?, όπως αναφέρει ο Φρόιντ, και επομένως δεν μπορεί να είναι καταναγκαστική, δηλαδή να μην πηγάζει ή να μη σχετίζεται με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα κάθε παιδιού».
Πώς θα διαχειριστούν έξυπνα τον ελεύθερο χρόνο τους;
«Η αποτελεσματική διαχείριση του ελεύθερου χρόνου από τα παιδιά είναι μια διαδικασία μακροχρόνια, που είναι δύσκολο να διδαχτεί με κάποια μέθοδο. Το καλύτερο παράδειγμα το δίνουν οι ίδιοι οι γονείς με τη διαχείριση του δικού τους ελεύθερου χρόνου. Αν ένας γονιός συνηθίζει να βλέπει τηλεόραση τα Σαββατοκύριακα που δεν εργάζεται, το πιθανότερο είναι και το παιδί να κάνει το ίδιο».
Δραστηριότητες... ...μέσα και έξω από το σπίτι
Οι κατασκευές
Τις αγαπούν όλα τα παιδιά. Εκτός από τις κατασκευές μοντέλων που απαιτούν την αγορά συγκεκριμένων υλικών, τα παιδιά μπορούν να ασχοληθούν επί ώρες με άχρηστα υλικά, τα οποία θα μεταμορφώσουν, δίνοντάς τους μια «δεύτερη ζωή». Ως δραστηριότητα ταιριάζει περισσότερο σε μεγαλύτερα παιδιά, τα οποία χειρίζονται με ευκολία τα διάφορα εργαλεία και σπάνια θα χρειαστούν τη δική σας βοήθεια.
Η ζωγραφική
Οι δημιουργίες με χρώματα διαφόρων ειδών είναι μια ευχάριστη δραστηριότητα για τα παιδιά όλων των ηλικιών, αρκεί να έχετε χώρο και να μη φοβάστε ότι θα λερωθούν! Η έκφραση μέσα από το χρώμα είναι μια χαλαρωτική δραστηριότητα, η οποία καταφέρνει να ηρεμήσει ακόμη και τα πιο ζωηρά παιδιά.
Τα κινητικά παιχνίδια
Ατομικά ή ομαδικά, ταιριάζουν ιδιαίτερα στα ζωηρά παιδιά όλων των ηλικιών. Δεν είναι απαραίτητο να παίξουν ένα παιχνίδι που ήδη υπάρχει και έχει κανόνες. Μπορούν να επινοήσουν πολλά δικά τους παιχνίδια, με δικούς τους κανόνες.
Τα ηλεκτρονικά & η TV
Είναι από τις αγαπημένες ασχολίες τους. Οι περισσότεροι γονείς δεν τις επιλέγουν, αλλά δεν μπορούν και να τις αρνηθούν. Το καλοκαίρι ίσως είναι ευκαιρία να συμμετάσχουν και οι γονείς σε αυτή τη δραστηριότητα των παιδιών τους. Θα έχουν έτσι την ευκαιρία να δουν οι ίδιοι με τι ασχολείται το παιδί τους, να επέμβουν αν χρειαστεί, να κουβεντιάσουν για το περιεχόμενό τους και ?γιατί όχι;? να μοιραστούν μαζί τους τη συγκίνηση που μπορεί να προσφέρει ένα έξυπνο ηλεκτρονικό παιχνίδι. Είναι χρήσιμο, όμως, να θυμόμαστε πάντα τους χρονικούς περιορισμούς της έκθεσης σε κάθε μορφής οθόνη.
Υπέροχες βόλτες
Οι επισκέψεις σε μουσεία ή οι βόλτες στην πόλη αποτελούν μια σημαντική δραστηριότητα για τα παιδιά. Αρκετά μουσεία προσφέρουν προγράμματα καλοκαιρινών δραστηριοτήτων.Αν, πάλι, επιλέξετε βόλτα στην πόλη, προμηθευτείτε έναν οδηγό και διαλέξτε μια μικρή διαδρομή με πολλές στάσεις για κουβέντα και ξεκούραση.
Ελάτε πιο κοντά τώρα έχετε την καλύτερη ευκαιρία
1.Περάστε ουσιαστικό χρόνο μαζί με τα παιδιά σας.
Βρείτε το χρόνο για να κουβεντιάσετε με τα παιδιά σας. Μη βάλετε θέμα, αφήστε τα ίδια να σας οδηγήσουν. Να είστε σίγουροι ότι θα έχουν πολλά να σας πουν!
2. Πολλαπλασιάστε τα ερεθίσματά τους
Πόσες φορές δεν έχετε ακούσει από τα παιδιά τη φράση «βαριέμαι!» τους μήνες των διακοπών. Δεν χρειάζεται να έχετε πολλά και ακριβά υλικά στη διά- θεσή τους. Φτάνουν κάποια αντικείμενα που δεν χρειάζονται και ένας χώρος όπου το παιδί θα μπορεί να πειραματιστεί και να λερωθεί με την ησυχία του. Μη διστάσετε να εμπλέξετε τα παιδιά, ακόμη και αυτά της προσχολικής ηλικίας, στη μαγειρική!
3. Επιτρέψτε τους να ονειροπολήσουν
Αφήστε τα να χαζέψουν! Να ξαπλώσουν και να κοιτούν τον ουρανό, να μην κάνουν τίποτε? Έτσι θα ξεκουράσουν το μυαλό τους, θα του δώσουν την ευκαιρία να «γεννήσει» νέες ιδέες, ίσως και? νέες σκανταλιές!
4. Μην ξεχνάτε!
Να τα ενθαρρύνετε σε κάθε βήμα, σε κάθε δραστηριότητα! Η ενθάρρυνση και η επιβράβευση θα τα βοηθήσει να κατανοήσουν ότι το παιχνίδι είναι σημαντικό στοιχείο της ζωής τους και η ενασχόληση με αυτό πολύ σημαντική!
Ποιο βιβλίο να διαλέξω;
Τα σχολικά βιβλία διακοπών
Δίνουν την ευκαιρία στο παιδί να επαναλάβει την ύλη της τάξης που μόλις τελείωσε. Οι περισσότεροι τα αγοράζουν ίσως από ανασφάλεια, για να μην ξεχαστεί η ύλη του σχολείου, αλλά λίγα παιδιά τελικά ασχολούνται με αυτά.
Σε ποια παιδιά ταιριάζουν: Περισσότερο σε μαθητές που είναι οργανωτικοί και θέλουν να συνεχίσουν να εργάζονται οργανωμένα και το καλοκαίρι. Στα περισσότερα παιδιά κάνει καλό η διατήρηση της επαφής με τη «σχολική» εργασία, αλλά καλό είναι να επιλέγουμε το βιβλίο των διακοπών με γνώμονα τα ενδιαφέροντά του.
Η συμβουλή της ειδικού: Προτιμήστε τα βιβλία με ασκήσεις λογικής, πνευματικά παιχνίδια ή σταυρόλεξα για παιδιά σχολικής ηλικίας τα οποία δείχνουν να βαριούνται με την επανάληψη της ύλης που έχουν ήδη διδαχτεί.
Τα λογοτεχνικά
Προσφέρουν την ευκαιρία στα παιδιά, ακόμη και σε ώρες κοινής ησυχίας, να ασχοληθούν με μια απολαυστική δραστηριότητα. Υπάρχουν λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις ηλικίες, κατάλληλα μελετημένα ακόμη και για πρωτάκια!
Η συμβουλή της ειδικού: Είναι καλό να λαμβάνουμε υπόψη μας, κάθε φορά που διαλέγουμε ένα βιβλίο, την αναγνωστική ωριμότητα του παιδιού. Οι εκδότες αναφέρουν ηλικίες ή τάξεις, αλλά αυτές οι αναφορές είναι απολύτως ενδεικτικές. Ένα παιδί που διαβάζει με δυσκολία θα απογοητευτεί από ένα βιβλίο με πολύ κείμενο και, αντίστοιχα, ένα παιδί που είναι... βιβλιοφάγος θα βαρεθεί με ένα μικρό ή απλό βιβλιαράκι.
Τα βιβλία πειραμάτων
Περιλαμβάνουν απλά υλικά και υπάρχουν στα βιβλιοπωλεία, ταιριάζουν περισσότερο σε μεγαλύτερα παιδιά που τους αρέσει να δοκιμάζουν τη διάδραση με διάφορα υλικά.
Η συμβουλή της ειδικού: Τα περισσότερα πειράματα που περιγράφονται σε αυτά είναι απλά, οδηγούν τα παιδιά σε λογικούς συλλογισμούς και σπάνια θέλουν τη βοήθεια κάποιου μεγάλου. Ωστόσο, είναι καλό να υπάρχει η επίβλεψη κάποιου μεγάλου.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΓΓΑΝΑ
