Γίνεται το παιδικό πάχος μπόι;

Το παιδικό πάχος δεν γίνεται μπόι, ούτε υποδηλώνει υγεία - σε οποιαδήποτε ηλικία, η παχυσαρκία αποτελεί σοβαρότατη νόσο! Το «στρουμπουλό» παιδί έχει αυξημένες πιθανότητες να εξελιχτεί σε παχύσαρκο ενήλικα αφού, όπως δείχνουν οι στατιστικές, τα μισά τουλάχιστον από τα παιδιά που έχουν πολλά περιττά κιλά στα 6 χρόνια τους, θα είναι έτσι και στα 12 τους και ίσως παραμείνουν υπέρβαρα για όλη τους τη ζωή!

Πως θα ελέγξω εάν το παιδί μου είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο;

Η αξιολόγηση της κατάστασης γίνεται πάντα από ειδικό, σε πρώτη φάση από τον παιδίατρο. Στο ατομικό βιβλιάριο υγείας του παιδιού ο παιδίατρος καταγράφει, μετά από μετρήσεις, συγκεκριμένα στοιχεία όπως ύψος, βάρος, δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), περίμετρο μέσης, κ.ά. Έπειτα, συγκρίνει τα στοιχεία αυτά με τις αποκαλούμενες «εκατοστιαίες καμπύλες ανάπτυξης» και τα συνεκτιμά με την κατάσταση της υγείας του. Γενικά, ένα παιδί χαρακτηρίζεται ως υπέρβαρο εάν το βάρος του ή ο ΔΜΣ σε σχέση με την ηλικία και το φύλο του βρίσκεται μεταξύ της 85ης και της 94ης εκατοστιαίας θέσης, ενώ εάν υπερβαίνει την 95η εκατοστιαία θέση θεωρείται παχύσαρκο.

Τι πρέπει να κάνω;

Εφόσον αποκλειστούν λόγοι υγείας, το ενδεδειγμένο για ένα παιδί που απλώς έχει κάποια περιττά κιλά, είναι η διατήρηση του ιδίου σωματικού βάρους. Έτσι, καθώς θα ψηλώνει, η σχέση ύψους-βάρους του θα γίνει σιγά-σιγά φυσιολογική. Αντίθετα, εάν το παιδί είναι παχύσαρκο ή έχει επιπλοκές υγείας (π.χ. υψηλή χοληστερίνη), πρέπει να επιδιωχτεί η ελάττωση του βάρους του.

Να του κάνω δίαιτα;

Η δίαιτα, με την έννοια του αυστηρού προγράμματος, αποτελεί εντελώς λανθασμένο τρόπο αντιμετώπισης της παιδικής παχυσαρκίας. Από τη μια μεριά, ελλοχεύει ο κίνδυνος πρόκλησης θρεπτικών ελλείψεων και οργανικών δυσλειτουργιών, που μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στην υγεία και στην ανάπτυξη του παιδιού. Από την άλλη, καμιά δίαιτα δεν εκπαιδεύει το παιδί να κάνει σωστότερες διατροφικές επιλογές, ούτε το βοηθάει να αποκτήσει μόνιμα υγιεινότερες συνήθειες διατροφής.

Ποιος είναι ο σωστός τρόπος για να χάσει βάρος;

Η κατευθυντήρια οδηγία είναι να επιχειρηθεί η επίτευξη του επιθυμητού σωματικού βάρους μέσα από την μακροπρόθεσμη προσέγγιση «εκπαιδεύομαι διατροφικά, τρέφομαι πιο υγιεινά, τρώω μικρότερες μερίδες, κινούμαι πιο πολύ και γυμνάζομαι τακτικά». Αυτή η προσέγγιση απαιτεί σταδιακή τροποποίηση της διατροφικής συμπεριφοράς του παιδιού και συγχρόνως προοδευτική αλλαγή των συνηθειών του προς μια πιο κινητικά δραστήρια ζωή, πάντα υπό την καθοδήγηση ειδικών και πάντα με την ενεργή συμμετοχή και των γονέων. Το απολύτως βασικό είναι η προσπάθεια να έχει συνέχεια και συνέπεια.

Πως θα το μάθω να τρώει σωστότερα;

Ένας απλός τρόπος για να διευκολύνουμε τις επιλογές του, είναι τα «φώτα της τροχαίας». Πράσινο φως για τροφές που μπορεί να φάει όσο θέλει (φρούτα, λαχανικά, χόρτα), πορτοκαλί για τροφές που τού είναι καθημερινά απαραίτητες (π.χ. ψωμί, προϊόντα δημητριακών, γάλα, γιαούρτι) και «κόκκινο» για όσες απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή και μόνο περιστασιακή κατανάλωση (π.χ. γλυκά, σοκολάτες, γαριδάκια).

Πόσα γεύματα τού είναι απαραίτητα;

Ο καταμερισμός της ημερήσιας τροφής του παιδιού πρέπει να γίνεται σε τρία κύρια γεύματα και τουλάχιστον δύο μικρότερα σνακ μεταξύ των γευμάτων. Γεύματα και σνακ πρέπει να παρέχουν στο σύνολο της ημέρας ποικιλία διαφορετικών τροφίμων, ενώ το μέγεθος της μερίδας πρέπει να είναι… παιδικό, δηλαδή μία μικρή μερίδα εστιατορίου. Για το περιεχόμενό τους είναι αναγκαίο να λαμβάνονται υπόψη και οι προτιμήσεις του παιδιού. Ειδάλλως μπορεί να αναζητήσει την ικανοποίηση στη λήψη επιπλέον ποσοτήτων φαγητού ή στην κατανάλωση άλλων τροφών, συνήθως στα κρυφά.

Τι είναι καλύτερο να αγοράζει από το σχολικό κυλικείο;

Μέσα στα πλαίσια που ορίζει η νομοθεσία, οι καλύτερες επιλογές από το κυλικείο είναι σάντουιτς ή τοστ μόνο με τυρί, σπανακόπιτα, συσκευασμένοι ξηροί καρποί, κουλούρι, σταφιδόψωμο, χυμός χωρίς ζάχαρη και γάλα ή γιαούρτι. Σε κάθε όμως περίπτωση, το ιδανικό σχολικό κολατσιό είναι αυτό που προετοιμάζουν οι γονείς -ή το ίδιο το παιδί!- από το σπίτι.

Πεινάει συνεχώς. Τι να κάνω;

Όπως και στον ενήλικα, η πείνα του παιδιού μπορεί να προέρχεται είτε από πραγματικά βιολογικά αίτια, είτε από ψυχολογικά, π.χ. επειδή βαριέται ή είναι αγχωμένο. Όταν δεν είμαστε σίγουρες για το αίτιο, δεν είναι σωστό να του αρνηθούμε ο φαγητό, αλλά ούτε να του το προσφέρουμε σε μεγάλες ποσότητες. Φρούτο, γιαούρτι, γάλα, αβγό ή λίγο ψωμί ολικής άλεσης είναι καλές επιλογές, που θα το χορτάσουν μέχρι το επόμενο προγραμματισμένο γεύμα. Εάν επιμένει όμως να φάει σοκολάτα, μπισκότα, πατατάκια και συναφή, δεν πρέπει να υποκύψουμε!

Πως θα το μάθω να τρώει τα λαχανικά;

Ο καλύτερος τρόπος είναι να παρακινήσουμε το παιδί να τα καταναλώνει συχνά και με διάφορους τρόπους, π.χ. ωμά, στον ατμό, ψητά ως σουβλάκι ή ως γεμιστά (π.χ. ντομάτες με ρύζι). Αν τα απορρίπτει εντελώς, προσθέστε λαχανικά, αρχίζοντας με αυτά που έχουν πιο γλυκιά ή ουδέτερη γεύση κι όχι πικρή, μέσα σε σάντουιτς και σε πίτες, στο μαγείρεμα άλλων τροφίμων όπως τα ζυμαρικά, το ρύζι και οι πατάτες ή ως σάλτσα αυτών, αφού πρώτα τα πολτοποιήσουμε στο μίξερ.

Να του δίνω άπαχο γάλα;

Η γενική σύσταση είναι ότι τα υπέρβαρα παιδιά μπορούν να καταναλώνουν γάλα, γιαούρτι και τυριά χαμηλών λιπαρών από την ηλικία των 5 ετών και έπειτα. Ωστόσο, πέρα από τα λιπαρά, μεγαλύτερη σημασία έχει η ποσότητα του γάλακτος και των άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων να είναι επαρκής: 3 ποτήρια γάλα καθημερινά (ή το θερμιδικό ισοδύναμό τους σε γιαούρτι, τυρί ή ξινόγαλο), χωρίς την προσθήκη ζάχαρης ή κακάο.

Επιτρέπεται να τρώει γλυκά;

Είναι εξαιρετικά σημαντικό τα γλυκά να μην χρησιμοποιούνται ποτέ σαν αμοιβή για κάτι που το παιδί πρέπει να κάνει, αλλά ούτε να δίνεται η εντύπωση στο παιδί ότι είναι εντελώς απαγορευμένα. Για αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο μενού του αραιά και που, πάντα σε μικρή ποσότητα, π.χ. ένα μικρό γλυκό, παγωτό ή λίγη σοκολάτα 1-2 φορές εβδομαδιαίως αντί άλλου απογευματινού σνακ. Αντίστοιχα, η τακτική του «μία στο τόσο» μπορεί να εφαρμοστεί και σε διάφορα άλλα παχυντικά τρόφιμα που επιθυμεί, π.χ. σε ειδικές περιστάσεις όπως ένα πάρτυ. Έτσι, το παιδί ούτε στερημένο θα νιώθει, ούτε διαφορετικό από τους συνομηλίκους του.

Και μια τελευταία συμβουλή:
Υιοθετούμε τον παραδοσιακό ελληνικό τρόπο διατροφής. Αρχίζουμε επίσης να φτιάχνουμε περισσότερο σπιτικό φαγητό αντί να το αγοράζουμε έτοιμο. Ο χρόνος που αφιερώνουμε στην επιλογή, την προετοιμασία και στο μαγείρεμα των τροφών, είναι επένδυση υγείας για όλη την οικογένεια!

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ