Γράφει η Γιάννα Μαρνελάκη ψυχοπαιδαγωγός - σύμβουλος οικογένειας
e-mail: [email protected]
Ο πρώτος δεσμός του παιδιού είναι συνήθως με τη μητέρα. Σταδιακά το παιδί δημιουργεί σχέση και με τον πατέρα που είναι απαραίτητη και βάζει κι αυτή με τη σειρά της τον θεμελιώδη λίθο της καλής ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης του παιδιού. Παράλληλα, δημιουργούνται στενές σχέσεις με τ αδέλφια, τους παππούδες και άλλα συγγενικά ή φιλικά πρόσωπα της οικογένειάς του.
Κατά τον 3ο με 5ο χρόνο της ζωής του παιδιού υπάρχει συνήθως ένας ιδιαίτερος ισχυρός δεσμός μεταξύ αγοριού και μητέρας και μεταξύ κοριτσιού και πατέρα. Και στις δύο περιπτώσεις, το παιδί βλέπει τον γονιό του ίδιου φύλου, συχνά σαν αντίγραφο. Αυτό είναι βασικό «ανθρώπινο τρίγωνο», η βάση-πρότυπο για την ανάπτυξη των μελλοντικών τριγωνικών ανθρώπινων καταστάσεων.
Συχνά ο μικρός απαιτητικός γιος σπρώχνει τον πατερούλη του από το συζυγικό κρεβάτι και θέλει τη μητερούλα αποκλειστικά δική του, η κορούλα εκφράζει την επιθυμία της να «κατέχει» τον πατέρα και πολλές φορές τον ρωτάει εάν θα την παντρευτεί όταν μεγαλώσει. Αυτές είναι με απλά λόγια οι πτυχές αυτού που ο Φρόιντ ονόμασε Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα, το οποίο θεωρούσε ένδειξη των πρώιμων σεξουαλικών ανησυχιών και δυνητική πηγή ορισμένων ειδών ψυχολογικών δυσλειτουργιών.
Σ' αυτό το στάδιο της ανάπτυξης του παιδιού, οι γονείς βρίσκονται κοντά του συνήθως με κατανόηση, χιούμορ και βοηθούν το παιδί να συμφιλιωθεί με αυτήν την πρώτη και ανεπιτυχή... ερωτική του ιστορία. Δεν χρειάζεται βέβαια να επισημάνουμε για άλλη μία ακόμη φορά ότι όσο καλύτερα λειτουργεί η σχέση του ζευγαριού σ' αυτή τη φάση τόσο το παιδί εισπράττει με τον καλύτερο τρόπο τη διαφοροποίηση των μελών του τριγώνου και οριοθετεί τον δικό του ρόλο σιγά σιγά μέσα σ' αυτό.
Ιδιαίτερα οι μητέρες και οι πατέρες που μεγαλώνουν για διάφορους λόγους (διαζύγιο, θάνατος, απουσία άλλου γονέα) μόνοι το παιδί τους, θα πρέπει να προσέξουν την εξελικτική αυτή φάση του παιδιού και σε καμία περίπτωση να μην του ενισχύσουν την επιθυμία να «μπει στη θέση» του άλλου γονέα. Η οριοθέτηση των σχέσεων εδώ έχει μεγάλη βαρύτητα.