Μου έχουν κάνει μάγια!

16.07.2007
Το πρόσφατο ξέσπασμα της Άντζελας Δημητρίου σε τηλεοπτικό σταθμό και η από καρδιάς εξομολόγηση και οι υποψίες της ότι της «έχουν κάνει μάγια» στάθηκε αφορμή να σκύψουμε με προσοχή πάνω από ένα φαινόμενο που από καιρού εις καιρόν παίρνει διαστάσεις επιδημίας, ιδιαίτερα αν διανύουμε μια δύσκολη κοινωνικά εποχή.

από τον Αγγελο Βιαννίτη, ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή

Αυτήν τη φράση την ακούμε συχνά από άτομα που περνούν μια κρίση στη ζωή τους, αλλά κυρίως από άτομα χαμηλού μορφωτικού επιπέδου στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν κάποιες καταστάσεις στη ζωή τους που τα ίδια ερμηνεύουν ως αρνητικές. Τα μάγια, λοιπόν, μπορεί να είναι η αιτία που οι δουλειές δεν πηγαίνουν καλά, που η κόρη δεν μπορεί να βρει γαμπρό, που χώρισα με τον πρώην, που αρρώστησα ξαφνικά, που όλο αναποδιές μου τυχαίνουν.

Τι πραγματικά σημαίνει αυτό; Απλώς πως τα άτομα αυτά αποδίδουν ό,τι στραβό υπάρχει στη ζωή τους στην κακόβουλη πρόθεση και πράξη των άλλων, που, επειδή προφανώς τους ζηλεύουν, τους φθονούν ή γενικά θέλουν να τους βλάψουν με οποιοδήποτε τρόπο, καταφεύγουν σε μάγους και μάγισσες για να τους κάνουν κακό.

Το θέμα εδώ δεν είναι μεταφυσικό, αν δηλαδή πράγματι λειτουργεί η μαγεία ή όχι, αλλά καθαρά ψυχολογικό. Συνήθως τα άτομα που πιστεύουν ότι είναι θύματα μαγείας έχουν κάποια κοινά στοιχεία στο ψυχολογικό τους προφίλ. Είναι και τα ίδια που θα καταφύγουν στη χαρτορίχτρα ή στην καφετζού για να μάθουν το μέλλον τους, που συνεχώς θεωρούν ότι κάποιος τους μάτιασε και κάπου θα κρατάνε κάποιο φυλαχτό για να τα προστατεύει. Πιστεύουν πολύ εύκολα σε οτιδήποτε έχει μια υπερφυσική χροιά και η σκέψη τους κυριαρχείται από προκαταλήψεις, προλήψεις και δεισιδαιμονίες, παρά από την κοινή λογική και τον ορθολογισμό. Έχουν μια τάση για υπερβολή και δραματοποίηση και, πολύ συχνά, είναι συναισθηματικά ασταθή.

Τα πραγματικά αίτια
Οι πραγματικές αιτίες για αυτού του είδους τις αντιλήψεις και τη συμπεριφορά που απορρέει από αυτές βρίσκονται καθαρά στο ψυχολογικό τους υπόβαθρο και το βαθμό της παιδείας και της καλλιέργειάς τους γενικότερα.

Το να θεωρεί κάποιος ότι του έχουν κάνει μάγια στην πραγματικότητα σημαίνει ότι πρώτα απ όλα απορρίπτει τη δική του προσωπική ευθύνη σε ό,τι του συμβαίνει. Δεν μπορεί να βρει σύντροφο; Κάποιος άλλος φταίει έχουν κάνει μάγια στο κρεβάτι του, το στεφάνι του κ.λπ. Ο πρώην την παράτησε; Κάτι κρύβεται από πίσω, κάποια άλλη γυναίκα ήθελε να τους χωρίσει. Αρρώστησε; Αποκλείεται να φταίει ο τρόπος ζωής του ή ευρύτερα η ψυχολογική του κατάσταση και κάποιος άλλος σίγουρα φταίει γι αυτό.

Αυτή η αντίληψη, ότι «κάποιοι μου έχουν κάνει μάγια», μπορεί κάλλιστα να πηγάζει και από μια ασυνείδητη ανάγκη αυτοδικαίωσης και αυτοεπιβεβαίωσης. Για να μπει κάποιος στον κόπο να σου κάνει μάγια, θα πρέπει να σε θεωρεί αρκετά σημαντικό και να σε φθονεί. Το άτομο, λοιπόν, που βαθιά μέσα του, χωρίς ίσως να το συνειδητοποιεί, έχει έλλειμμα αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης αναπτύσσει αυτόν τον τρόπο σκέψης, που στην ουσία είναι ένας ψυχολογικός μηχανισμός άμυνας. Το βαθύτερο πρόβλημα προκύπτει από το γεγονός ότι αυτή η νευρωτική στη φύση της διαδικασία εμποδίζει το άτομο να στρέψει το βλέμμα μέσα του, να κοιτάξει κατάματα στον καθρέφτη τον εαυτό του κι έτσι δεν μπαίνει σε μια υγιή διαδικασία προσωπικής ανάπτυξης και εξέλιξης.

Συνήθως, επίσης, τα άτομα που πιστεύουν ότι είναι το επίκεντρο της ζήλιας και του φθόνου των άλλων είναι τα ίδια που λειτουργούν με αυτές τις διεργασίες, δηλαδή τα ίδια πολλές φορές ζηλεύουν και φθονούν τους άλλους, ανεξάρτητα αν θα το παραδεχτούν αυτό για τον εαυτό τους ή όχι. Προβάλλουν έτσι στους άλλους αυτό που δεν μπορούν να δεχτούν ότι έχουν μέσα τους και βλέπουν στους άλλους ένα κομμάτι του εαυτού τους.

Γενικά, λοιπόν, ένα άτομο που εύκολα θα πιστέψει ότι κάποιος του έχει κάνει μάγια στην ουσία πάσχει από έλλειψη παιδείας και εσωτερικής καλλιέργειας. Το τραγικό είναι ότι, δυστυχώς, αυτή ακριβώς η έλλειψη παιδείας το εμποδίζει να συνειδητοποιήσει ότι η εστίαση στο αρνητικό είναι που ελκύει και φέρνει περισσότερα αρνητικά γεγονότα στην καθημερινότητά τους. Είναι μια μορφή αυτοεκπληρούμενης προφητείας, όπου οι εσωτερικές πεποιθήσεις βρίσκουν δικαίωση στα εξωτερικά γεγονότα. Το αποτέλεσμα, δυστυχώς, είναι ένας φαύλος κύκλος και δεν μπορεί να σπάσει παρά μόνο αν το ίδιο το άτομο αποφασίσει να εξερευνήσει περισσότερο τον εαυτό του, να αναρωτηθεί πώς έχουν διαμορφωθεί οι αντιλήψεις του κ.ο.κ. Μέχρι να γίνει αυτό τα μάγια και η κακόβουλη πρόθεση των άλλων θα δυναστεύουν τη ζωή του και θα ζει μέσα στην κόλαση που το ίδιο έχει δημιουργήσει.