Πράσινο, μαύρο, άσπρο, καθώς και σε μία αμέτρητη ποικιλία, με κάθε του γουλιά μας χαρίζει μοναδική γευστική απόλαυση και μας πλημμυρίζει με αίσθηση ηρεμίας, βοηθώντας μας να αποβάλουμε κάθε άγχος!

Τι είναι το τσάι;
Πρόκειται για ένα αφέψημα που προέρχεται από τα φύλλα του δέντρου Camelia Sinensis και το βρίσκουμε σε πολλές ποικιλίες και είδη.

Οι τρεις κύριοι τύποι τσαγιού (μαύρο, πράσινο και άσπρο) θεωρούνται ως λειτουργικά τρόφιμα (functional foods), γιατί περιέχουν εκ φύσεως συστατικά που σχετίζονται με συγκεκριμένα υγιεινά πλεονεκτήματα. Κάθε τύπος τσαγιού περιέχει τανίνες, συμπεριλαμβανομένων των κατεχινών, οι οποίες δρουν ως αντιοξειδωτικά στον οργανισμό, βοηθώντας έτσι στην πρόληψη της καταστροφής των κυττάρων. Επίσης, το τσάι περιέχει καφεϊνη, η οποία λειτουργεί ως διεγερτικό στον οργανισμό.

Κάθε τύπος τσαγιού προέρχεται από το ίδιο φυτό, αλλά διαφέρει στην επεξεργασία. Αυτές οι διαφορές στην επεξεργασία επιφέρουν διαφορετική γεύση και διαφορετικά αντιοξειδωτικά επίπεδα σε κάθε τύπο τσαγιού. Το τσάι γίνεται από την εμβάπτιση φύλλων τσαγιού σε καυτό νερό.

Το αποτέλεσμα είναι συνήθως ένα αρωματικό ποτό, ευχάριστο και χαλαρωτικό.

Ο τρόπος επεξεργασίας
Τα τρία βασικά είδη του τσαγιού, το λευκό, το πράσινο και το μαύρο, δημιουργούνται από τον βαθμό της ζύμωσης που έχουν υποστεί τα φύλλα του φυτού.

Αφού τα φύλλα του τσαγιού έχουν μαραθεί και έχουν θρυμματιστεί με ειδικά μηχανήματα, ακολουθεί η ζύμωση. Δηλαδή, απλώνονται τα θρυμματισμένα φύλλα του επάνω σε μεγάλες επιφάνειες, όπου τα ένζυμα των φύλλων έρχονται σε επαφή με τον αέρα και το οξυγόνο και έτσι αρχίζει η οξείδωση τους. Αυτή ακριβώς λοιπόν η χημική αντίδραση δημιουργεί το χρώμα και τη γεύση του τσαγιού.

Αρχικά τα φύλλα του τσαγιού είναι πράσινα, στη συνέχεια γίνονται ανοικτό καφέ και τέλος σχεδόν μαύρα. Η διαδικασία της ζύμωσης σταματά όταν τα φύλλα περνούν μέσα από ειδικά μηχανήματα καυτού αέρα, όπου στεγνώνουν και αποξηραίνονται.

Η κατανάλωσή του
Το τσάι μπορεί να καταναλωθεί με αρκετούς τρόπους. Με την προσθήκη γάλακτος, ζάχαρης, μελιού ή λεμονιού και φυσικά, μπορούμε να το πιούμε και ζεστό, αλλά και κρύο. Ειδικά το καλοκαίρι το παγωμένο τσάι (ice tea) είναι αρκετά δημοφιλές.

Οι τύποι και οι διαφορές του τσαγιού

Μαύρο τσάι. Τα φύλλα του τσαγιού οξειδώνονται πλήρως κατά την επεξεργασία τους, παράγοντας ένα δυνατό άρωμα με υψηλά επίπεδα καφεϊνης. Αυτός ο τύπος τσαγιού περιέχει τη μικρότερη ποσότητα κατεχινών, εξαιτίας της μεγάλης διάρκειας της επεξεργασίας. Στο δυτικό κόσμο, το μαύρο τσάι έχει πάρει το όνομά του από το χρώμα των φύλλων του τσαγιού. Στην Κίνα, μερικές φορές αποκαλείται κόκκινο τσάι λόγω του χρώματος που έχει το παραγόμενο ρόφημα, ενώ στις ΗΠΑ είναι το τσάι με τη μεγαλύτερη κατανάλωση.

Πράσινο τσάι. Το πράσινο τσάι συνήθως επεξεργάζεται μέσα σε 2 μέρες από τη στιγμή που θα γίνει η συγκομιδή του και παράγεται από ώριμα φύλλα τσαγιού. Οσον αφορά στα αντιοξειδωτικά στοιχεία, έχει τη μεγαλύτερη ποσότητα από το μαύρο τσάι, αλλά λιγότερα από το άσπρο.

Ασπρο τσάι. Παράγεται από νέα φύλλα, τα οποία δεν έχουν γίνει ακόμα πράσινα. Τα φύλλα μπαίνουν στον ατμό και ξηραίνονται σχεδόν αμέσως αφότου συλλεχθούν και δεν αφήνονται να οξειδωθούν καθόλου. Το άσπρο τσάι έχει τα υψηλότερα επίπεδα αντιοξειδωτικών από τα υπόλοιπα είδη τσαγιού.

Αλλες ποικιλίες

Earl Grey. Το τσάι αυτό έχει τις ρίζες του στην Κίνα. Είναι μείγμα τσαγιού Κεϊλάνης (Σρι Λάνκα) και μαύρου τσαγιού Ινδίας με άρωμα περγαμόντου και το όνομά του το χρωστάει στον πρωθυπουργό της Βρετανίας Charles Earl Grey τον 2ο. Βέβαια, υπάρχουν πολλοί μύθοι για το πώς προήλθε, αλλά η πιο γνωστή είναι ότι ένας Κινέζος μοναχός το έκανε δώρο στον Earl Grey για να τον ευχαριστήσει.

Κόκκινο τσάι. Το κόκκινο τσάι φτιάχνεται από φύλλα τσαγιού και φύλλα από το φυτό rooibos, που συναντάται μόνο στη Νότια Αφρική. Το κόκκινο τσάι έχει πολύ έντονη και πικάντικη γεύση.

Αρωματικά τσάι. Πρόκειται είτε για πράσινο είτε για μαύρο τσάι, το οποίο αναμειγνύεται με φυσικά αρώματα, κομμάτια φρούτων, καθώς και με μπαχαρικά.

Διάρκεια ζωής και σωστή διατήρηση
Το τσάι έχει πολύ μεγάλη διάρκεια ζωής και ειδικά το μαύρο. Οι εχθροί του είναι ο αέρας, το φως, η υγρασία και οι μυρωδιές που προέρχονται από άλλα τρόφιμα, οι οποίες μπορεί να αλλοιώσουν τη γεύση του. Για να διατηρήσουμε λοιπόν τη φρεσκάδα του τσαγιού, καλό είναι να το αποθηκεύουμε σε μέρος δροσερό και ξηρό και όσον αφορά στο χύμα τσάι, σε αεροστεγή μεταλλικά δοχεία. Καλό είναι να αποφεύγουμε τα γυάλινα δοχεία, γιατί το εκθέτουν στο φως του ήλιου, με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται.

Ακόμη, σε αντίθεση με τον καφέ δεν το βάζουμε ποτέ στο ψυγείο.

Το καλύτερο φάρμακο
Σύμφωνα με την πρακτική ιατρική, η προσθήκη μελιού στο ζεστό τσάι είναι το καλύτερο φάρμακο για τη γρίπη και τον βήχα, ενώ πολλοί, επιλέγουν να το πίνουν και προληπτικά τις παγωμένες μέρες του χειμώνα.

Οσον αφορά στην υγεία μας!
Αναμφισβήτητα, το τσάι θεωρείται ένας ιδιαίτερα σημαντικός σύμμαχος για την υγεία μας.

Μάλιστα, από την αρχαιότητα πιστεύεται ότι είχε φαρμακευτικές και ιατρικές ιδιότητες. Συγκεκριμένα, το χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο για το άσθμα, το κρυολόγημα, τους πονοκεφάλους, τη δυσπεψία, το δέρμα κ.ά. Σήμερα ολοένα και περισσότερες επιστημονικές έρευνες υποστηρίζουν τις ευεργετικές ιδιότητες του τσαγιού.

Αναλυτικότερα, η κατανάλωση του τσαγιού:

• Μειώνει την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα της κακής χοληστερόλης, με αποτέλεσμα να προστατεύει τον ανθρώπινο οργανισμό από καρδιακά νοσήματα.
• Συντελεί στην πρόληψη του καρκίνου του οισοφάγου, του προστάτη, του εντέρου, του δέρματος και γενικότερα, βοηθά σε όλες τις μορφές του καρκίνου, καθώς περιέχει πολυφαινόλες.
• Εχει αντιβακτηριδιακές, αντισηπτικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες, με αποτέλεσμα να θωρακίζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα.
• Αυξάνει τον μεταβολισμό και έτσι, βοηθάει στη μείωση του σωματικού βάρους.
• Εξαιτίας της μικρής ποσότητας καφεϊνης που περιέχει, αποτελεί το καλύτερο φυσικό διεγερτικό. Ετσι, μας ξεκουράζει, μας τονώνει, διεγείρει τα νευρικά κύτταρα και βοηθά και στη διούρηση εξαιτίας των φλαβονοειδών που περιέχει.
• Βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων του γήρατος.
• Περιέχει φθόριο με αποτέλεσμα να δυναμώνει τα δόντια μας.
• Σύμφωνα με έρευνες Αγγλων επιστημόνων, το τσάι καθυστερεί την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ και βοηθά τη μνήμη.