Tο 1809 η γαλλική κυβέρνηση ζήτησε να διερευνηθούν οι μέθοδοι συντήρησης τροφίμων για το Ναυτικό. Τότε ήταν άγνωστη η παστερίωση (συντήρηση μέσω ολιγόλεπτου βρασμού και άμεση ψύξη της τροφής). Οι έρευνες οδήγησαν στην κονσερβοποίηση, όπου ποσότητα τροφής τοποθετείται μέσα σε αεροστεγώς σφραγισμένα δοχεία, τα οποία μπαίνουν κατόπιν σε κλιβάνους υψηλής θερμοκρασίας για ορισμένο χρόνο (ανάλογα με την τροφή). Η υψηλή θερμοκρασία, συνήθως βρασμός σε 115°C, καταστρέφει τους μικροοργανισμούς, ενώ το αεροστεγές σφράγισμα εμποδίζει την επαφή της τροφής με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας. Η τεχνική εξασφαλίζει τη συντήρηση του περιεχομένου για ορισμένο χρονικό διάστημα.
Ναι ή όχι στις κονσέρβες;
Είναι απαραίτητο, πριν καταναλώσουμε οποιαδήποτε τροφή, να γνωρίζουμε τον «χρόνο λήξης» της, που αναγράφεται στη συσκευασία. Κάθε τροφή υποβαθμίζεται ποιοτικά τόσο όσο επιμηκύνεται ο χρόνος συντήρησης. Η ταχύτητα αυτής της υποβάθμισης μειώνεται όσο η μέθοδος συντήρησης και συσκευασίας των τροφίμων βελτιώνεται. Αυτή είναι η προσφορά της τεχνολογίας. Σοφό, όμως, είναι εμείς να αποφεύγουμε τις «γηρασμένες τροφές».
Τα σύγχρονα κατεψυγμένα τρόφιμα είναι άμεση, αλλά όχι υποβαθμισμένη λύση. Αρκεί η αλυσίδα κατάψυξης να διατηρηθεί αδιάσπαστη από τη στιγμή της συλλογής της τροφής μέχρι το τσουκάλι. Τα ψάρια αλιεύονται και καταψύχονται στο ίδιο πλοίο. Τα λαχανικά και τα κοτόπουλα συσκευάζονται στο εργοστάσιο που βρίσκεται δίπλα στον τόπο παραγωγής τους. Η τήρηση των όρων αυτών καθιστά τα κατεψυγμένα ανώτερα των νωπών που προμηθευόμαστε «χύμα». Ιδιαίτερα αν αυτά αργοπορούν να φθάσουν στις αγορές, σταθμεύοντας –λόγω διακινητών– σε αποθήκες ακατάλληλες. Φυσικά, το άγρυπνο μάτι της νοικοκυράς είναι απαραίτητο.
Τα «εύκολα τρόφιμα» απαιτούν ποιοτικό έλεγχο του περιεχομένου τους από τον προμηθευτή, αλλά και από εμάς, ως προς το ασφαλές της συσκευασίας πριν από την αγορά. Κάθε παραμόρφωση ή «τραυματισμός» της συσκευασίας καθώς και ανεύθυνη έκθεση του προϊόντος σε ήλιο, θερμότητα και υγρασία μάς οδηγεί στην απόρριψή του.
Μέθοδοι, τρόποι και υλικά συσκευασίας τροφίμων εξελίσσονται ραγδαία. Κάθε είδος τροφής απαιτεί ειδικά υλικά και προδιαγραφές συσκευασίας για να είναι ασφαλής. Αυτό, όμως, προϋποθέτει ότι και εμείς τηρούμε πιστά τις προδιαγραφές που αναγράφονται στη συσκευασία. Για παράδειγμα, ο καφές ή τα καρυκεύματα που βρίσκονται σε συσκευασίες με τροποποιημένη ατμόσφαιρα χωρίς οξυγόνο (για να αποφεύγεται το οξειδωτικό τάγκισμα), όταν ανοίγονται, πρέπει να μεταφέρονται σε κλειστό δοχείο.
Η διαδικασία επιλογής της τροφής και της ποιοτικής συσκευασίας της είναι περίπλοκη, και για λόγους ασφαλείας πρέπει να εμπιστευόμαστε τα σήματα ελέγχου ISO και HACCP.
Επιλέγοντας λειτουργικά τρόφιμα κατάλληλα προετοιμασμένα, εξασφαλίζουμε ποικιλία στη διατροφή και σημαντική οικονομία χρόνου και χρήματος.
Από τον Dr Στέφανο Καραγιαννόπουλο
