Ψωμάκια με τα όλα τους αλά Pandepani

15.02.2013
Για τους ιστορικούς του φαγητού το σιτάρι τοποθετείται στο 8.000 π.Χ., οι τορτίγιες στο 6.000 π.Χ. και η ανακάλυψη του ψωμιού γύρω στο 4.000-3.500 π.Χ., μια και στην Αίγυπτο άρχισαν να χρησιμοποιούν τη μαγιά στο 4.000 π.Χ. Σπίτι μας πάντως, ο άρτος επανεφευρέθηκε πέρσι, 2012 μ.Χ., από τότε που η Έτνα έβαλε και την παρασκευή του στα χόμπι του Σαββάτου· οπότε, η πολυπόθητη (λέμε τώρα, κανείς δεν το παίρνει τοις μετρητοίς) τακτοποίηση της κουζίνας ανατινάζεται και το Σ/Κ στον αέρα, γεμίζει ο χώρος μεγάλα μπολ και εργαλεία με ζύμες, αρωματικά και μπαχαρικά με προτίμηση στις αποχρώσεις του κόκκινου παρατάσσονται σε πλήρη σειρά, μυρίζει το σύμπαν κύμινο, γαρίφαλο, πάπρικες και ψητά ροζ πιπέρια (αυτά τα τελευταία πολύ της αρέσουν) και μαζί ξεπροβάλουν από παντού χόμπιτ-ψωμάκια κάθε συνομοταξίας (μεσαία κυρίως και μικρά, ατομικά), άσπρα, μαύρα, asian καλαμποκέ, κάποια χαμογελαστά χοντρούλικα με ευχαριστημένες δίπλες και τρίπλες, κάποια κυριολεκτικά στριμμένα, άλλα που τα κόβεις κι εμφανίζουν μέσα κεραυνούς και τα πιο γοητευτικά όλων ψωμάκια- μιγάδες, από συνδυασμούς αλεύρων και αρωμάτων, ευωδιαστά και νοστιμότατα. Μπαίνεις στην κουζίνα μετά τον ζυμωτό πόλεμο και τα βρίσκεις σε φυλές έτοιμα, άλλοτε κουκουλωμένα για έκπληξη κάτω από μεγάλες ξασπρουλιάρες πετσέτες, άλλοτε κρυμμένα μέσα στο φάντη-μπαστούνι μεγάλο ταψί που βρίσκεται ξαφνικά πρώτο τραπέζι πάγκος κι άλλοτε καλοβαλμένα δήθεν με τάξη, σε πανέρι, που στέκεται σαν βάζο παλιάς σχολής, καταμεσής στο τραπέζι.

Κάθε που τα εμπνευσμένα μυρωδάτα ψωμάκια της Έτνας εμφανίζονται στο σπίτι και κυκλοφορούν για 2-3-4 μέρες (ναι, ακόμη και την 3η-4η μέρα είναι μια χαρά, καμία σχέση με το έτοιμο ψωμί), λειτουργούν σαν καταλύτης στις διατροφικές μας συνήθειες, τις οποίες και τουμπάρουν κανονικά: ξαφνικά επιβεβαιώνεται η παραγκωνισμένη αξία του τσιμπολογήματος, πρακτική που σνομπάρουμε κατά κανόνα, τα τυριά και τα σαλαμικά αποκτούν την τιμητική τους, οι μαρμελάδες σουλατσάρουν τα απογεύματα μπροστά στην ανοικτή πόρτα του ψυγείου δήθεν για το κατιτίς στο τσάι και όλο και κάποια ντιπ για έξτρα βουτιές έρχονται να συνοδέψουν τέτοιες επιδρομές, λες και η αντανάκλαση της γευστικής έμπνευσης ελευθερώνει μια καταπιεσμένη όρεξη. Καθότι δε η αγάπη όλων μας για το ψωμί δεν είναι πρόδηλη –μάλλον θα ζούσαμε εύκολα και χωρίς-, μια τέτοια αλλαγή σημειώνεται σαν διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις μέρες πριν και στις μετά, κάτι σαν μέιλ που ξεχωρίζει απ’ το στοιβαγμένο τσούρμο του inbox επειδή έχει ανεβασμένο σημαιάκι.

Τέτοιες τερπνές πικάντικες διαστάσεις σηματοδοτεί η σπιτική αρτοπαρασκευή μας, γι’ αυτό και σας μεταφέρω την –έτσι κι αλλιώς σούπερ απλή- συνταγή της Έτνας για τα αρωματικά ψωμάκια, που απολαμβάνει να φτιάχνει με τα χεράκια της και να μας τα ταΐζει. Ρουστίκ αισθητικά και αγριούτσικα (φαίνεται και στις φωτό), σκίζουν σε μυρωδιά και γεύση, μια και γίνονται φωλιά για τα μπαχαρικά -κύμινο, πάπρικες, γαρίφαλο και ροζ πιπέρια καταρχήν- και μετά ό,τι άλλο υλικό της τραβήξει επιτόπου την προσοχή: από ψιλοκομμένες ελιές και κρεμμύδι, μέχρι μπέικον, χοντρό αλάτι, ρίγανη, κάππαρες, σκόρδο και δενδρολίβανο ή μικρά κομματάκια από φύλλα δάφνης και πάει λέγοντας. Το τελευταίο μάλιστα αλεύρι, το πήραμε απ’ τη φάρμα μας του Μπράλου, που παράγει και σκληρό και μαλακό (τί στο καλό φάρμα με ενισχυμένη άποψη, που να μας καλύπτει σε όλα θα ήταν αλλιώς, σωστά?), βάλαμε την αναλογία 60:40 (σκληρό:μαλακό) για τα άσπρα μας ψωμάκια με έμφαση στα αρώματα και τα spices, συν 1 κ.σ. γιαούρτι και 2 κ.σ. αγουρέλαιο (επίσης της φάρμας – ναι, τα έχει όλα αυτά) και βγήκαν άκρως εξαιρετικά ως όφειλαν!

Η συνταγή, που είναι και η πρώτη για ψωμί στο pandespani, είναι για 1 κιλό αλεύρι, που βγάζει μια ντουζίνα ετερόκλητα ψωμάκια, άλλα μεγέθους σχεδόν τριπλής μπουκιάς, τα πιο πολλά σαν μπαλάκια του τένις ή σαν μικρά φρατζολάκια. Με τον ίδιο τρόπο ωστόσο μπορείτε να κάνετε και περισσότερα, όπως μπορείτε και να αναμίξετε διαφορετικούς τύπους αλεύρων (σίκαλης, καλαμποκάλευρο, κριθαρένιο, πολύσπορο κ.λπ.) για να διευρύνετε την ποικιλία της παραγωγής. Η αναλογία τους σε σχέση με το λευκό είναι περί το 30-50% (30% για το καλαμποκάλευρο και το κριθαρένιοκαι τα αντίστοιχα), γιατί καθώς το ποσοσστό αυξάνεται, η υφή γίνεται πιο σφιχτή, αλλά αν αυτό σας αρέσει, πειραματιστείτε και -με τις ευλογίες μου- φτάστε το στο 100.

Προετοιμασία: Μισή ώρα σκάρτη η ενασχόληση αλλά 4,5 ώρες η αναμονή για τα ενδιάμεσα φουσκώματα και το ψήσιμο, όπου μπορείτε βέβαια να κάνετε οτιδήποτε άλλο ή και να πάτε βόλτα για καφέ ☺ -η ζύμη δεν πτοείται! Εύκολη συνταγή.

Υλικά (για 12 ψωμάκια, μεσαία και ατομικά)
1 κιλό αλεύρι σιταριού
14 γραμ. ξηρή μαγιά
15 γραμ. αλάτι
1 πρέζα ζάχαρη λευκή κρυσταλλική
½ λίτρο περίπου χλιαρό νερό (αλλάζει κατά τι αν παίξετε με τη σύνθεση του αλευριού)
αρωματικά, μπαχαρικά και άλλα υλικά: πάπρικες, γαρίφαλα, πιπέρια, ελιές, σταφίδες, κρεμμύδι, δενδρολίβανο κ.λπ. εν λευκώ, κατά βούληση
λίγο ελαιόλαδο

Ετοιμάζετε τη ζύμη: Σε μεγάλο μπολ βάζετε το αλεύρι, τη μαγιά, το αλάτι και τη ζάχαρη και τα ανακατεύετε. Ανοίγετε μια τρύπα στη μέση και ρίχνετε λίγο-λίγο το νερό, ανακατεύοντας μέχρι να έχετε μια κανονική ζύμη. Τη δουλεύετε καλά για 5 λεπτά, την βάζετε στο μπολ (μεγάλο), σκεπάζετε με πετσέτα και την αφήνετε σε ζεστό μέρος να ξεκουραστεί και να φουσκώσει για 3 ολόκληρες ώρες. Ιδανικό μέρος γι’ αυτή τη δουλειά είναι δίπλα στο καλοριφέρ (εφόσον είναι αναμμένο) ή μέσα στο φούρνο στους 50 βαθμούς C.

Kάνετε τα ψωμάκια: Βγάζετε την πετσέτα και ζυμώνετε για λίγο το ψωμί που έχει φουσκώσει. Το κόβετε σε κομμάτια και πλάθετε τα ψωμάκια, ανάλογα με τα δικά σας εμπνευσμένα κέφια, προσθέτοντας σ’ αυτό το στάδιο ό,τι έξτρα υλικά θέλετε. Τα τοποθετείτε σε ταψί στρωμένο με λαδόχαρτο και τα αφήνετε έτσι να φουσκώσουν εκ νέου για άλλη 1 ώρα. Πριν το φούρνο, τα ραντίζετε ελαφρά με σταγόνες νερού, χρησιμοποιώντας τα χέρια σας βρεγμένα και τους ρίχνετε μια τόση δα γραμμούλα ελαιόλαδο.

Στα 20 λεπτά του εδώ χρόνου της αναμονής, προθερμαίνετε το φούρνο στους 210-220 βαθμούς C.

Ψήσιμο: Βάζετε το ταψί με τα ψωμάκια στον προθερμασμένο φούρνο (να έχει πιάσει ήδη τη θερμοκρασία για 10 λεπτά) και ψήνετε για 15 λεπτά. Χαμηλώνετε τη θερμοκρασία στους 140-150 βαθμούς C και ψήνετε για άλλη μισή ώρα περίπου (ίσως και 35-40 λεπτά), ανάλογα και με το φούρνο, να πάρουν πάντως λίγο χρώμα εξωτερικά. Τα βγάζετε και τα αφήνετε να κρυώσουν.

Σερβίρισμα: Α βολοντέ και ειδικά δίπλα σε πιατέλα με τυριά, αλλαντικά και φρούτα, με κόκκινο κρασί.

Περισσότερες συνταγές αλά Pandespani μπορείς να βρεις εδώ.