Απαντήστε, λοιπόν, με ειλικρίνεια στις ερωτήσεις, έχοντας κατά νου την αλλαγή που θέλετε να επιτύχετε.
1. Όταν σκέφτεστε το στόχο που έχετε θέσει, τι άλλο σας έρχεται στο μυαλό:
α) Οι θυσίες που πρέπει να κάνω.
β) Τα οφέλη που θα αποκομίσω.
γ) Προτιμώ να μη σκέφτομαι τίποτα απολύτως.
δ) Πάντα αισθάνομαι ένα μικρό δισταγμό.
2. Πόσο σημαντική θεωρείτε την επίτευξη του στόχου σας για την ευτυχία σας;
α) Απόλυτα σημαντική! Θα γίνω επιτέλους ευτυχισμένος/-η.
β) Πολύ σημαντική, αλλά δεν θα είναι η απάντηση σε όλα μου τα προβλήματα.
γ) Δεν είναι και καθοριστικής σημασίας – αν και καμιά φορά σκέφτομαι ότι ίσως θα έπρεπε να είναι.
δ) Είναι ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση που θέλω.
3. Για ποιο λόγο θέλετε να αλλάξετε;
α) Το επιθυμεί κάποιος που αγαπώ.
β) Είναι δική μου επιθυμία.
γ) Είναι κοινωνική «επιταγή».
δ) Για κάποιους από τους παραπάνω λόγους.
4. Πιστεύετε ότι θα συναντήσετε εμπόδια στην πορεία σας για την αλλαγή;
α) Φυσικά, πάρα πολλά!
β) Υποθέτω ότι θα υπάρχουν κάποια εμπόδια, αλλά δεν ξέρω ακριβώς ποια.
γ) Ίσως. Όταν όμως αποφασίσω να κάνω κάτι, τίποτα δεν με σταματά!
δ) Νομίζω ότι ξέρω μερικά. Αλλά έχω σκεφτεί και πώς θα τα αντιμετωπίσω.
5. Εάν έπρεπε να αλλάξετε τώρα αμέσως, πώς θα ξεκινούσατε;
α) Δεν έχω συγκεκριμένο πλάνο. Το μόνο που χρειάζομαι είναι αποφασιστικότητα.
β) Θα συζητούσα με κάποιο φίλο σχετικά με τις ελπίδες και τις προσδοκίες μου. Θέλω να είμαι σίγουρος/-η ότι είναι ρεαλιστικές.
γ) Πραγματικά δεν έχω ιδέα. Ταράζομαι και μόνο που το σκέφτομαι.
δ) Θα έφτιαχνα έναν πρόχειρο κατάλογο με τις κινήσεις μου.
6. Ας υποθέσουμε ότι λίγες εβδομάδες αφού έχετε ξεκινήσει να αλλάζετε συνήθειες, επιστρέφετε στις παλιές. Στη συνέχεια, ποιο είναι το πιο πιθανό σενάριο:
α) Θα αισθανόμουν πολύ απογοητευμένος/-η και θα τα παράταγα, αν όχι εντελώς, τουλάχιστον για λίγο καιρό.
β) Θα επανεκτιμούσα την κατάσταση, βλέποντας πού έκανα λάθος.
γ) Δεν θέλω ούτε καν να τη σκέφτομαι αυτή την πιθανότητα!
δ) Θα αναλογιζόμουν παλαιότερη επιτυχία μου και θα τη χρησιμοποιούσα ως κίνητρο για να συνεχίσω.
7. Φανταστείτε ότι ενώ είστε μια ανάσα από την αλλαγή, για την οποία τόσο κοπιάσατε, νιώθετε χειρότερα αντί καλύτερα. Τι θα σκεφτόσασταν:
α) Μάλλον κάτι δεν πάει καλά με μένα!
β) Είναι πολύ νωρίς για να παραιτηθώ! Χρειάζεται να προσπαθήσω κι άλλο.
γ) Είναι οιωνός! Δεν είμαι έτοιμος/-η γι’ αυτή την αλλαγή.
δ) Χρειάζεται να επανεξετάσω το στόχο μου. Είναι πράγματι αυτή η αλλαγή αυτό που θέλω και χρειάζομαι;
8. Ποια από τις παρακάτω συμπεριφορές περιγράφει καλύτερα τη δική σας απέναντι στις δυσκολίες;
α) Τις αντιμετωπίζω, αλλά αισθάνομαι αρκετά ανυπόμονος/-η.
β) Εξαρτάται από τις δυσκολίες. Κάποιες φορές προσπαθώ να τις ξεπεράσω, κάποιες όχι.
γ) Πρέπει να ομολογήσω ότι δεν μου αρέσουν καθόλου! Προτιμώ να βαδίζω εκ του ασφαλούς.
δ) Όταν δεσμεύομαι να κάνω κάτι, δεσμεύομαι 100%!
9. Προσπαθήστε να θυμηθείτε την τελευταία φορά που αντιμετωπίσατε κάποιες δυσκολίες. Τι κάνατε;
α) Προσπάθησα και με κόπο τα έβγαλα πέρα μόνος/-η μου.
β) Χρειάστηκα τη συμπαράσταση και τη βοήθεια κάποιου φίλου.
γ) Σκέφτηκα αμέσως πόσο πολύ πίστευαν σε μένα οι οικογένεια και οι φίλοι μου.
δ) Έκοψα ταχύτητα, το διασκέδασα, ανανεώθηκα και συνέχισα.
10. Σκεφτείτε ποιο είναι το αγαπημένο σας χόμπι. Πόσο εφικτό θα ήταν να του αφιερώνατε περισσότερο χρόνο;
α) Δεν υπάρχει περίπτωση! Έχω επιλέξει να αφιερώνω όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο στη δουλειά μου!
β) Είναι πιθανό. Στην πραγματικότητα αυτό ακριβώς σκοπεύω να κάνω.
γ) Πολύ θα μου άρεσε! Δυστυχώς ο χρόνος που θα έπρεπε να του αφιερώσω θα ήταν πολυτέλεια.
δ) Θα έπρεπε πρώτα να κοιτάξω το πρόγραμμά μου και να δω αν υπάρχει κάποια άλλη δραστηριότητα που θα μπορούσα να παραβλέψω ώστε να το κάνω.
11. Είστε σε δίαιτα και η θέα μιας λιχουδιάς σάς... αναστατώνει. Τι κάνετε;
α) Δεν μου αρέσει να στερούμαι τίποτα! Η ζωή εξάλλου είναι μικρή!
β) Σκέφτομαι πολύ αν αξίζει τον κόπο να υποκύψω.
γ) Συνήθως υποκύπτω και μετά αισθάνομαι τύψεις και ενοχές.
δ) Προσπαθώ να το ξεχάσω πηγαίνοντας π.χ. μια βόλτα.
12. Συνήθως πώς αντιδράτε όταν δεν παίρνετε αυτό που θέλετε;
α) Το θέλω ακόμα περισσότερο.
β) Αρχικά θυμώνω και στενοχωριέμαι, όμως στη συνέχεια το ξεχνάω.
γ) Προσπαθώ να πείσω τον εαυτό μου ότι δεν ήταν αρκετά καλό για μένα.
δ) Προσπαθώ να μην επικεντρώνομαι στο τι χάνω. Κάποιες φορές κερδίζεις, κάποιες χάνεις.
Λίγο πριν από τη βαθμολογία
Τρία είναι τα απαραίτητα «συστατικά» των επιτυχημένων και μακροχρόνιων αλλαγών:
-
Η αυτογνωσία, δηλαδή πόσο καλά γνωρίζουμε τον εαυτό μας, τις δυνατότητές μας και τις αδυναμίες μας.
-
Η στρατηγική, δηλαδή ο σχεδιασμός της πορείας μας προς την αλλαγή.
-
Η αντίληψη σχετικά με τις δυσκολίες του εγχειρήματός μας, τις κρυφές παγίδες που υπάρχουν και τις προοπτικές επιτυχίας που έχουμε.
Το τεστ έχει χωριστεί σε τρία μέρη, ώστε το κάθε μέρος να αξιολογεί καθεμία από τις παραπάνω ενότητες. Μπορεί να έχετε χαμηλό σκορ σε μία κατηγορία, υψηλό σε κάποια άλλη, αυτό είναι απλώς ενδεικτικό ότι θα πρέπει να προσπαθήσετε περισσότερο στο συγκεκριμένο τομέα.
Βαθμολογήστε τον εαυτό σας με 1 πόντο για κάθε (α) και (γ) και με 2 πόντους για κάθε (β) και (δ). Αθροίστε τους πόντους σας ως εξής:
Ερωτήσεις 1, 2, 3, και 8: Αυτογνωσία
Άθροισμα:………….
Ερωτήσεις 5, 6, 9, και 10: Στρατηγική προσέγγισης
Άθροισμα:………
Ερωτήσεις 4, 7, 11, και 12: Αντίληψη
Άθροισμα:………
Αυτογνωσία
5 πόντοι ή περισσότεροι: Θέλετε ειλικρινά να αλλάξετε και είστε διατεθειμένοι/-ες να προσπαθήσετε γι’ αυτό. Κάποιες φορές είστε πιο ενθουσιώδεις, κάποιες λιγότερο, αλλά αυτό είναι φυσικό και αναμενόμενο. Προσπαθήστε να μην απογοητεύεστε από τυχόν «παραστρατήματα» και, φυσικά, μην τα αφήνετε να σας καταβάλλουν.
Λιγότερο από 5 πόντους: Αν και αισθάνεστε πανέτοιμοι να επιχειρήσετε τη μεγάλη αλλαγή, εντούτοις πνευματικά και ψυχολογικά δεν είστε τόσο έτοιμοι όσο νομίζετε. Ίσως δεν πιστεύετε πραγματικά ότι υπάρχει λόγος να αλλάξετε ή αν και ο στόχος που έχετε θέσει σας φαίνεται ρεαλιστικός, δεν έχετε το σθένος να αντιμετωπίσετε τα εμπόδια.
Η συμβουλή μας: Είναι σημαντικό να θέσετε ξεκάθαρα το στόχο σας από την αρχή. Να γνωρίζετε για ποιους ακριβώς λόγους θέλετε να αλλάξετε και τι θα σημαίνει η αλλαγή αυτή στη ζωή σας. Δοκιμάστε –πριν από την απόφαση– να κρατάτε σημειώσεις για το πώς αισθάνεστε, ποια είναι τα άγχη και οι αγωνίες σας, τι ελπίζετε να συμβεί. Με αυτό τον τρόπο δίνετε διέξοδο στα καταπιεσμένα συναισθήματα να βγουν στην επιφάνεια, να τα βιώσετε και, κατά συνέπεια, θα σας είναι πιο εύκολο να τα αντιμετωπίσετε.
Στρατηγική προσέγγισης
5 πόντοι ή περισσότεροι: Επιλύετε τα προβλήματά σας κατόπιν σκέψεως και σωστού σχεδιασμού! Μην επαναπαύεστε όμως! Ακόμα και οι πιο καλοσχεδιασμένες τακτικές μπορεί να αποτύχουν. Φροντίστε να επανεξετάζετε τα δεδομένα σε τακτά χρονικά διαστήματα και μη διστάζετε να τα αλλάξετε αν απαιτείται κάτι τέτοιο.
Λιγότερο από 5 πόντους: Είναι πολύ πιθανό ότι κάνετε μερικά λάθη όσον αφορά τον τρόπο που μπορείτε να κατακτήσετε τις αλλαγές που επιθυμείτε. Ίσως πιστεύετε ότι η βαθιά σας επιθυμία να αλλάξετε είναι αρκετή, ίσως βρίσκετε ότι η ανάπτυξη συγκεκριμένης στρατηγικής είναι χάσιμο χρόνου, ίσως πάλι θεωρείτε ότι η μελέτη αντιμετώπισης πιθανών εμποδίων αποτελεί αρνητικό τρόπο σκέψης.
Η συμβουλή μας: Σαφέστατα και η επιθυμία αλλαγής είναι εξαιρετικά σημαντική. Είναι το «καύσιμο» για να σας οδηγήσει εκεί που θέλετε, όμως η στρατηγική είναι ο χάρτης που θα σας δείξει πώς θα φτάσετε εκεί και τι πρέπει να αποφύγετε. Αν είστε εντελώς απροετοίμαστοι, έχετε περισσότερες πιθανότητες να εγκαταλείψετε την προσπάθεια. Δεν χρειάζεται η στρατηγική σας να είναι λεπτομερής, ούτε και να αναλώσετε πολύ χρόνο. Αρχικά ενημερωθείτε συλλέγοντας πληροφορίες, χωρίστε ένα φύλλο χαρτί στη μέση, αριστερά γράψτε τα πιθανά εμπόδια και δεξιά τον τρόπο που νομίζετε ότι μπορείτε να τα αποφύγετε ή να τα αντιμετωπίσετε.
Αντίληψη
5 πόντοι ή περισσότεροι: Ξεκινάτε με τις καλύτερες προϋποθέσεις, αφού φαίνεται να έχετε τις ικανότητες να υποστηρίξετε μέχρι τέλους τις προσπάθειές σας. Όλοι όσοι προσπαθούν να αλλάξουν κάτι στη ζωή τους θα βιώσουν και στιγμές με συναισθήματα απογοήτευσης. Όμως, αν έχουν μια ξεκάθαρη εικόνα αυτού που θέλουν να κατακτήσουν, ξεπερνούν αυτές τις στιγμές, γιατί ξέρουν ότι η ανταμοιβή τους θα έρθει αργότερα.
Λιγότερο από 5 πόντους: Όταν τα πράγματα δεν έρχονται όπως τα περιμένετε, εκνευρίζεστε και απογοητεύεστε εύκολα, ίσως ακόμα και να σαμποτάρετε εσείς οι ίδιοι τις προσπάθειές σας. Αυτή σας η συμπεριφορά είναι αδιέξοδη, ιδιαίτερα αν βρίσκεστε σε μια διαδικασία αλλαγής και υιοθέτησης καινούργιων συμπεριφορών.
Η συμβουλή μας: Η υπομονή και η επιμονή είναι οι πιο πολύτιμοι βοηθοί στην πορεία σας και αν δεν τις έχετε, μπορείτε να τις εξασκήσετε! Κάθε φορά που αισθάνεστε ανυπόμονοι, που είστε φορτισμένοι συναισθηματικά, αντί να ξεσπάσετε με λάθος τρόπο, δοκιμάστε να χαλαρώσετε: αλλάξτε περιβάλλον, πάρτε βαθιές εισπνοές, φανταστείτε τον εαυτό σας αφού επιτύχει την αλλαγή που επιθυμείτε, προσπαθήστε να γελάσετε. Με αυτό τον τρόπο κάνετε μια μικρή παύση, η οποία θα σας επιτρέψει να δείτε τα πράγματα σφαιρικά και θα σας εμποδίσει στο να υποχωρήσετε σε μια παροδική παρόρμηση.
AΠΟ ΤΗ ΛΕΤΙΤΣΙΑ ΜΟΥΣΤΑΚΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία τεύχος 137
Update: Ιανουάριος 2017
