Κάνεις εξετάσεις για να βρεις εάν έχεις κάποιο πρόβλημα υγείας, όπως αυξημένη πίεση, σακχαροδιαβήτη, προβλήματα θυρεοειδή, έλλειψη σιδήρου ή κάποια λοίμωξη, αλλά τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά. Αφού λοιπόν όλα δείχνουν φυσιολογικά και οι γιατροί δεν σου βρίσκουν τίποτα, γιατί νιώθεις τόσο κουρασμένη;

Ίσως γιατί το αίσθημα κόπωσης είναι ο τρόπος που επέλεξε ο οργανισμός για να σε προειδοποιήσει ότι κάτι δεν πάει καλά με συγκεκριμένα πράγματα που κάνεις. Επομένως, πρέπει να τα εντοπίσεις εγκαίρως και να τα βελτιώσεις το συντομότερο.

Διερεύνησε τα «κρυφά αίτια» της κόπωσης με τη βοήθεια των τεστ και αντιμετώπισέ τα με σχέδιο άμεσου δράσης…

Το τεστ του ημερολογίου

Απαρίθμησε τι έκανες την περασμένη εβδομάδα:

• Α τις φορές που έκανες κάτι το διασκεδαστικό.
• Β τις φορές που έμεινες στο σπίτι και δεν έκανες τίποτα.

Αν ο αριθμός των Β είναι μεγαλύτερος του αριθμού των Α σημαίνει ότι δεν κάνεις αρκετά πράγματα.

Η εξήγηση: Πολλές φορές αυτό που αισθάνεσαι ως «κούραση» ή «αδυναμία» δεν είναι παρά η «υποταγή» στην καθημερινή ρουτίνα. Όταν κάθε νέα ημέρα είναι απλώς η επανάληψη της προηγούμενης και δεν έχεις να ασχοληθείς με κάτι καινούριο που να σε ευχαριστεί, εξαντλείσαι ψυχικά κι αυτό σε καταβάλλει και σε κάνει να μην έχεις διάθεση για τίποτε. Αν μάλιστα η κούραση είναι πιο έντονη ή εμφανίζεται μόνο σε περιόδους που ξεκουράζεσαι, π.χ. μετά την εργασία, τα Σαββατοκύριακα ή στις διακοπές, είναι πιθανόν να πάσχεις από το λεγόμενο «σύνδρομο του ελεύθερου χρόνου».

Σχέδιο δράσης:

• Δοκίμασε να κάνεις κάτι διαφορετικό. Κάτι που συνεχώς προγραμμάτιζες στο παρελθόν, αλλά ποτέ δεν έκανες.
• Σχεδίασε τρία ευχάριστα πράγματα που θα ήθελες να κάνεις μέσα στο μήνα και γράψε τα στο ημερολόγιό σου.
• Αντί να κάθεσαι στο σπίτι, βγες έξω και διασκέδασε. Έτσι, θα διεγείρεις την παραγωγή ενδορφινών.
• Βάλε στόχους και κινητοποιήσου για να τους πετύχεις.

Σημείο προσοχής: Δεν χρειάζεται να κάνεις ριζοσπαστικές αλλαγές, απλές πινελιές «διαφορετικότητας» λειτουργούν πάντα θετικά! Εάν όμως και μετά από αυτές η κούραση επιμένει και η διάθεσή σου δεν βελτιώνεται, καλό είναι να συμβουλευτείς ψυχολόγο.

Το τεστ του νερού

Παρατήρησε το χρώμα των ούρων σου. Αν τα ούρα είναι άχρωμα και διαυγή, πίνεις αρκετά υγρά. Αν είναι σκούρα, πρέπει να πιεις περισσότερο νερό.

Η εξήγηση: Όταν τα επίπεδα του νερού στον οργανισμό πέφτουν κατά 2%, τα επίπεδα της ενεργητικότητας μειώνονται περίπου κατά 20%. Ακόμα όμως και η ελάχιστη έλλειψη νερού μπορεί να υπονομεύσει τη φυσική σου απόδοση, διότι μειώνεται η εφίδρωση, η καρδιά αντλεί λιγότερο αίμα στο δέρμα, ο μεταβολισμός δυσχεραίνεται και η θερμοκρασία του σώματος ανεβαίνει. Όλα αυτά περιορίζουν την ενέργεια, με αποτέλεσμα την κόπωση.

Πόσο νερό χρειάζεσαι; Πολλαπλασίασε το σωματικό σου βάρος σε κιλά επί τον αριθμό 30 και κατόπιν διαίρεσε το γινόμενο που θα βρεις δια τον αριθμό 250. Αυτή είναι η ελάχιστη ποσότητα νερού σε ποτήρια που πρέπει να πίνεις καθημερινά για να εξασφαλίσεις ότι ενυδατώνεσαι σωστά. Για παράδειγμα, εάν ζυγίζεις 60 κιλά χρειάζεσαι τουλάχιστον 7 ποτήρια νερό ημερησίως (4 ποτήρια ισούται με 1 λίτρο).

Σχέδιο δράσης:

• Μοίρασε τις ποσότητες νερού που πίνεις κατά τη διάρκεια της ημέρας.
• Εάν το σκέτο νερό δεν σε ικανοποιεί, πρόσθεσε στο ποτήρι σου λίγες σταγόνες λεμονιού ή μικρή ποσότητα χυμού φρούτων.
• Αν δεν μπορείς να πίνεις αρκετό νερό, συμπλήρωσε τις επιπλέον ποσότητες που χρειάζεσαι πίνοντας χυμούς φρούτων και λαχανικών, τρώγοντας σούπες, χυμώδη φρούτα, λαχανικά και γενικά τροφές που περιέχουν πολύ νερό.
• Μείωσε την κατανάλωση αλκοόλ, αναψυκτικών και καφέδων γιατί γενικά αυξάνουν τις ανάγκες του οργανισμού σε νερό.

Το τεστ του ανοσοποιητικού

Τσέκαρε εάν σου συμβαίνουν κάποια από τα παρακάτω τον τελευταίο μήνα:

• Εργάζεσαι πάρα πολύ.
• Δεν έχεις χρόνο για τον εαυτό σου.
• Καπνίζεις πολύ.
• Έχεις έντονο άγχος.
• Εκτονώνεσαι τρώγοντας.
• Τα ούλα σου είναι ευαίσθητα.
• Αισθάνεσαι συχνά πόνο στα μάτια ή τα μάτια σου είναι κόκκινα.
• Παθαίνεις επανειλημμένες κυστίτιδες ή μυκητιάσεις.
• Έχεις έντονη δυσκοιλιότητα.
• Νιώθεις συχνά πόνο στο λαιμό.
• Υποφέρεις από ένα ή περισσότερα χρόνια προβλήματα.
• Κρυολογείς με το παραμικρό.
• Νιώθεις συχνά ταχυκαρδίες.
• Παθαίνεις συχνά ιώσεις.
• Παθαίνεις συχνά στοματίτιδα ή επιχείλιο έρπη.
• Νιώθεις πόνους στους μύες και τα οστά.

Εάν έχεις περισσότερα από πέντε (5) Ναι. Ακόμα κι αν δεν το έχεις συνειδητοποιήσει, το ανοσοποιητικό σου σύστημα δουλεύει συνεχώς «υπερωρίες» και προφανώς έχει φθάσει στα πρόθυρα της εξάντλησης.

Η εξήγηση: Το υπερβολικό στρες, η εργασιομανία, το κάπνισμα, η κακή διατροφή και ο γενικότερα έντονος τρόπος ζωής μειώνουν τις άμυνες του οργανισμού, με αποτέλεσμα τη γενικότερη σωματική κακουχία, την αδυναμία, την καταβολή και την ευκολότερη προσβολή από ασθένειες, λοιμώξεις και ιώσεις.

Σχέδιο δράσης:

• Περιόρισε ή καλύτερα σταμάτησε το κάπνισμα.
• Δείξε λίγη περισσότερη προσοχή στο διαιτολόγιο σου. Ξεφορτώσου φυλλάδια delivery, άνοιξε τις συνταγές υγιεινής μαγειρικής.
• Υιοθέτησε το μεσογειακό πρότυπο διατροφής.
• Απόφυγε να τηγανίζεις ή να τσιγαρίζεις τις τροφές σου.
• Ενίσχυσε τον οργανισμό σου με περισσότερα αντιοξειδωτικά που θα βρεις κυρίως σε φρούτα και λαχανικά.
• Περιόρισε τα λιπαρά και τη ζάχαρη.
• Κάνε συχνότερα διαλείμματα κατά τη διάρκεια της εργασίας σου, ειδικά εάν δουλεύεις με ηλεκτρονικό υπολογιστή.
• Βρες εναλλακτικούς τρόπους για να ηρεμήσεις και να χαλαρώσεις.
• Κάνε συχνότερα εκδρομές και αποδράσεις στη φύση.

Σημείο προσοχής: Αν κοιμάσαι αρκετά αλλά νιώθεις κουρασμένη, ενώ ταυτόχρονα χάνεις κιλά, το δέρμα σου γίνεται ξηρό, τα μαλλιά αδύνατα και έχεις το αίσθημα ότι κρυώνεις εύκολα, πρέπει να ελέγξεις τη λειτουργία του θυρεοειδή καθώς και τις τιμές του σακχάρου. Αν νιώθεις κούραση μαζί με ταχυκαρδία, έχεις συχνά τάση για λιποθυμία, λαχανιάζεις και είσαι χλωμή, μπορεί να αντιμετωπίζεις πρόβλημα αναιμίας. Αν έχεις περάσει πρόσφατα κάποια ίωση ή λοίμωξη, μπορεί ο οργανισμός σου να μην έχει αναρρώσει πλήρως.

Το τεστ της φωτογραφίας

Παρατήρησε μια φωτογραφία σου που κάθεσαι σε προφίλ στάση. Σχεδίασε με την φαντασία σου μια ευθεία γραμμή που θα ξεκινάει από το λοβό του αυτιού, θα κατεβαίνει από τους ώμους και θα φτάνει στα γόνατα. Αν δεν τα καταφέρεις, τότε σημαίνει ότι είσαι κουρασμένη και βαριεστημένη και ότι υπονομεύεις πέντε φορές την ενέργεια που χρειάζεσαι για να σταθείς όρθια.

Η εξήγηση: Η λανθασμένη σωματική στάση καταπονεί τις αρθρώσεις, επιβαρύνει τη μέση, εμποδίζει την αναπνοή και εξαντλεί τα αποθέματα ενέργειας. Το ανθρώπινο σώμα ξεκουράζεται -ή έστω κουράζεται λιγότερο- μόνο όταν έχει τη σωστή στάση.

Σχέδιο δράσης:

• Όποτε αισθάνεσαι τη σπονδυλική στήλη συμπιεσμένη ή τους μύες σου σφικτούς και πιασμένους, ακούμπησε στον τοίχο με τα πόδια σε ελαφρά διάσταση. Αυτό ανοίγει τους ώμους και ενεργοποιεί τους κοιλιακούς.
• Απόφυγε να «ξεκουράζεσαι» ξαπλωμένη στον καναπέ ή χαλαρά καθισμένη στην καρέκλα του γραφείου.
• Όταν στέκεσαι όρθια, το σώμα πρέπει να είναι τεντωμένο και ίσιο. Όταν κάθεσαι, ο κορμός και το κεφάλι πρέπει να διατηρούνται ευθυγραμμισμένα, ενώ οι αγκώνες και τα γόνατα καλό είναι να σχηματίζουν ορθές γωνίες.
• Κάνε τακτικά ασκήσεις για τους κοιλιακούς, τους ραχιαίους και τους γλουτιαίους μύες - είναι οι μύες που βοηθούν το σώμα να διατηρεί τη σωστή στάση.

Το τεστ της διατροφής

Τσέκαρε εάν σου συμβαίνουν κάποια από τα παρακάτω τις τελευταίες εβδομάδες:

• Τρως καθημερινά αρκετή ζάχαρη και γλυκά.
• Νιώθεις συχνά υπογλυκαιμίες.
• Πίνεις καθημερινά αλκοόλ.
• Τρως πολλά λιπαρά.
• Έχεις κακή πέψη.
• Δεν πίνεις αρκετό νερό.
• Δεν τρως καθημερινά φρούτα και λαχανικά.
• Τρως πολλά έτοιμα γεύματα.
• Τρως οτιδήποτε βρεθεί μπροστά σου.
• Τρως μόνο 1-2 γεύματα ημερησίως.
• Κάνεις δίαιτα για να αδυνατίσεις.
• Έχεις πάρει αρκετά κιλά.

Εάν έχεις περισσότερα από τέσσερα (4) Ναι. Η ανθυγιεινή διατροφή βλάπτει την υγεία σου και σου προκαλεί αίσθημα κόπωσης.

Η εξήγηση: Ο ακατάστατος τρόπος διατροφής, τα πολλά έτοιμα γεύματα και οι αυστηρές δίαιτες στερούν τον οργανισμό από βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και άλλα θρεπτικά συστατικά με αποτέλεσμα να δημιουργείται κόπωση. Αν κάνεις αυστηρή δίαιτα, μπορεί επίσης το σώμα σου να βρίσκεται σε κατάσταση κέτωσης ή να έχεις πρόβλημα αφυδάτωσης λόγω της αθρόας απώλεια υγρών. Αν έχεις πάρει κάποια κιλά, μπορεί να νιώθεις κουρασμένη γιατί το επιπλέον βάρος δυσχεραίνει τις κινήσεις, δυσκολεύει την αναπνοή και ταλαιπωρεί τη σπονδυλική στήλη και τις αρθρώσεις.

Σχέδιο δράσης:

• Μην κάνεις αυτοσχέδιες δίαιτες.
• Να τρως μικρά και συχνά γεύματα.
• Κατανάλωσε περισσότερες ωμές τροφές, όπως λαχανικά, φρούτα, ελαιόλαδο, ακατέργαστους σπόρους και ξηρούς καρπούς.
• Μην κάνεις υπερβολές στην κατανάλωση υδατανθράκων: όχι μόνον δεν αυξάνουν την ενεργητικότητα, αλλά προκαλούν ατονία και υπνηλία.
• Πίνε καθημερινά άφθονο νερό.
• Να τρως λιγότερα έτοιμα φαγητά και περισσότερα σπιτικά.
• Περιόρισε το βραδινό φαγητό.

Σημείο προσοχής: Παρότι η ισορροπημένη διατροφή είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος για να προσλαμβάνεις καθημερινά τις απαραίτητες ποσότητες θρεπτικές ουσίες, σε ορισμένες περιπτώσεις τα συμπληρώματα διατροφής είναι μια αξιόπιστη επιλογή για να μην στερείς τον οργανισμό σου από πολύτιμες ουσίες.

Τα προτεινόμενα τεστ και οι συμβουλές δεν υποκαθιστούν την επαγγελματική διάγνωση και τις υποδείξεις των ειδικών. Εάν έχεις διερευνήσει ιατρικώς το πρόβλημα αλλά η κατάσταση δεν παρουσιάζει καμία σημαντική βελτίωση, απαιτείται ένας πιο διεξοδικός επανέλεγχος, που πρέπει να ξεκινήσει με μία επίσκεψη στον ιατρό και να συνεχιστεί με όλες τις γενικές και εξειδικευμένες εξετάσεις που θα σου προτείνει.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 72

Update: Οκτώβριος 2015.