Στα 50 του και ύστερα από μακρά καριέρα στο θέατρο, στην τηλεόραση και σποραδικά στο σινεμά, έγινε γνωστός με την κοινωνική περιπέτεια «Το δόκανο», το 1987. Ως «Σοφέρ της κυρίας Ντέιζι», όμως, ήταν που καθιερώθηκε δύο χρόνια μετά. Εκτοτε δεν έχουμε πάψει να... σκλαβωνόμαστε στη βαθιά, δεσποτική φωνή και στο διαπεραστικό βλέμμα του Μόργκαν Φρίμαν.
«Οι ασυγχώρητοι», «Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ», «Seven», «Νοσοκόμα Μπέτυ», «Μillion dollar baby» - μερικές μονάχα από τις μνημειώδεις ερμηνείες του πολυάσχολου ηθοποιού από το Μέμφις. Τέσσερις υποψηφιότητες για Οσκαρ, πάνω από 50 ταινίες βιογραφικό, με πιο πρόσφατη την κωμωδία «Επιθυμίες στο παρά πέντε» του Ρομπ Ράινερ, όπου, παρέα (για πρώτη φορά) με τον Τζακ Νίκολσον, κάνει τον καρκινοπαθή που ξεκινά στο κατώφλι του θανάτου να πραγματοποιήσει τις πιο τρελές του επιθυμίες. Τον συναντήσαμε στο Βερολίνο, όπου προσπέρασε τον θάνατο, για να μας μιλήσει για τη ζωή.
Για την εμπειρία της ζωής: Κάθε μέρα θες να λες ότι είσαι καλύτερος σήμερα απ ό,τι ήσουν χθες. Μ αυτήν την έννοια νιώθω καλύτερος από χθες. Τέλειος δεν είμαι ούτε θέλω να είμαι. Κι αυτό με κάνει να αγωνίζομαι διαρκώς να γίνω καλύτερος.
Το γκολφ, ας πούμε, για να παραλληλίσω με το αγαπημένο μου χόμπι, δεν είναι παιχνίδι τελειότητας. Ποτέ δεν θα τελειοποιήσεις το παιχνίδι του γκολφ, όπως ποτέ δεν θα τελειοποιήσεις το παιχνίδι της ζωής. Είναι πολλές οι μεταβλητές.
Για τον Τζακ Νίκολσον, παρτενέρ του στο «Επιθυμίες στο παρά πέντε»: Με πρωτοεντυπωσίασε, όπως πολλούς, στον «Ξένοιαστο καβαλάρη». Ομως, εκεί που έμεινα άφωνος ήταν την επόμενη φορά που τον είδα, στο «Πέντε εύκολα κομμάτια». Μου φυγε το κεφάλι.
Με τα χρόνια, παρακολουθώντας τον, διαπίστωσα, πρώτον, ότι δεν έχει φόβο και, δεύτερον, ότι είναι αυθεντικός. Ξέρετε, δεν βρέθηκε τυχαία στον χώρο. Δεν ήταν φορτηγατζής, ξέρω γω, και του κατσε ξαφνικά η ηθοποιία. Ηταν προορισμένος για την ηθοποιία, ακόμα κι αν ο ίδιος ενδεχομένως δεν προόριζε τον εαυτό του γι αυτήν. Εκτός από χαρισματικός ηθοποιός, είναι και δεινός σεναρίστας και σκηνοθέτης.
Για το αν ο ίδιος νιώθει άφοβος στη δουλειά του: Η αλήθεια είναι ότι νιώθω περισσότερο άγχος στο γήπεδο του γκολφ παρά στο πλατό. Πάντως, η εκτίμησή μου για μένα είναι ότι είμαι μάλλον υπερβολικά προσεκτικός. Αρα, όχι άφοβος.
Γι'αυτό και με εντυπωσιάζουν οι ηθοποιοί που είναι άφοβοι. Και κυρίως γυναίκες παρά άντρες. Τους βλέπω κι αναρωτιέμαι, μπορώ άραγε να το κάνω αυτό; Να κλάψω, ας πούμε; Ο καθένας μπορεί να κλάψει. Μπορεί, όμως, να κλέψει κάθε φορά που η κάμερα ρολάρει για την ίδια λήψη; Χρειάστηκε κάποτε να κλάψω σ' ένα γύρισμα. Πολύ κλάμα. Εκλαψα στην πρώτη λήψη - όλα καλά. Μέχρι την έβδομη, όμως, δεν μου χε μείνει σταγόνα. Κι έτσι αναγκάζεται κανείς και... αρρωσταίνει. Απ αυτό το αμμωνιώδες που σου ψεκάζουν στα μάτια για να δακρύσεις.
Για την τυποποίηση: Εγινα ευρύτερα γνωστός παίζοντας τον σκληρό προαγωγό στο «Δόκανο». Μετά υποδύθηκα κάποιους καλούς, τίμιους τύπους, κι αυτό έγινε το καλούπι μου. Προσπάθησα να ξεφύγω κάνα δυο φορές, αλλά προφανώς ατύχησα. Μου έλεγαν κάποιοι δεν μας αρέσει που πεθαίνεις, ούτε που κάνεις τον κακό - είσαι πολύ καλός γι αυτό (γέλια). Κι έτσι μου μεινε. Πάντως μετά και τον Θεό, που υποδύθηκα στο «Θεός για μία μέρα» και τη συνέχειά του, νομίζω πως πρέπει να παίξω τώρα τον διάβολο.
Για το γιατί δεν ξανασχολήθηκε με τη σκηνοθεσία μετά το νοτιοαφρικανικό «Βopha», που γύρισε το 1993: Μου αρέσει πολύ η σκηνοθεσία. Αλλά είμαι βασικά τεμπέλης. Θα πει κανείς, παίζεις σε 3-4 ταινίες τον χρόνο. Ετερον εκάτερον. Η ηθοποιία είναι παιχνίδι. Η σκηνοθεσία είναι δουλειά. Να υποδυθώ μου είναι απλό, άνετο. Χονδρικά θέλεις έναν χρόνο να κάνεις μία ταινία ως σκηνοθέτης.
Για το από πόσο νωρίς ήξερε ότι θα γίνει ηθοποιός: Η ηθοποιία ήταν η καθοριστική μου ικανότητα από πολύ νέος. Μπερδεύτηκα μόνον όταν τελείωσα το λύκειο, στον Μισισιπή. Δεν ήθελα να πάω κολέγιο, σιχαινόμουν το σχολείο. Ηθελα περιπέτεια. Και ο στρατός τότε σου προσέφερε, με τους γνωστούς προπαγανδιστικούς του τρόπους, την περιπέτεια. Ετσι κατατάχθηκα στην Αεροπορία - μου άρεσε πάντα η ιδέα να πετάω τζετ. Είμαι ακόμα σχετικά καλός πιλότος.
Για το πόσο νέος νιώθει στα 70 του: Αλλοι λένε πως η ζωή αρχίζει στα 40, άλλοι λένε στα 50. Εγώ, στα 70, είμαι στην ακμή μου! Είναι, νομίζω, καθαρά υποκειμενικό. Η ζωή αρχίζει όποτε της λες εσύ να αρχίσει.
Συνέντευξη στον Ρόμπυ Εκσιέλ
[email protected]
