Μία παράξενη σπουδή στον κόσμο του θεάματος με έναν σαρωτικό Μάικλ Κίτον στον ρόλο ενός ξεπεσμένου κινηματογραφικού σταρ, που έγινε διάσημος υποδυόμενος τον σούπερ ήρωα Birdman (ο Ανθρωπος-Πουλί παραπέμπει στην προϋπηρεσία του Κίτον ως Μπάτμαν) και επιδιώκει τώρα να αναβιώσει την καριέρα του με έναν ρόλο ζωής στο Μπρόντγουεϊ, έφτασε να οδηγεί την κούρσα των Όσκαρ με εννιά υποψηφιότητες στις βασικές κατηγορίες.
Υποψήφιος για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας (ως παραγωγός) και Σκηνοθεσίας για δεύτερη φορά μετά το «Bαβέλ», όπως και Σεναρίου ως συνσεναριογράφος, ο Μεξικανός Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου μιλάει για την ιδέα του «Birdman» και τη μάστιγα του «Εγώ».
Πώς προέκυψε η ιδέα του Birdman ως άλτερ έγκο του ηθοποιού Ρίγκαν Τόμσον, ο οποίος αποτελεί τον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα της ταινίας;
Φλερτάραμε αρχικά με την ιδέα ο πρωταγωνιστής να είναι ένας ηλικιωμένος ηθοποιός, με τη φωνή του άλτερ έγκο του να ακούγεται από το θέατρο. Όμως κάτι σε αυτήν την προσέγγιση έμοιαζε παλιομοδίτικο. Μέχρι που σκέφτηκα το άλτερ έγκο να είναι ο σούπερ ήρωας Birdman.
Eίχα ήδη ένα προσχέδιο με την παλιά φωνή το οποίο με ενθουσίασε. Η φωνή συνδεόταν πραγματικά σε ό,τι μας κάνει να υποφέρουμε τώρα -αυτό το σκουπιδαριό της παγκόσμιας βιομηχανικής ψυχαγωγίας- και βρήκαμε ωραίο τον συσχετισμό. Ενθουσιαστήκαμε.
Ποια ήταν τα θέματα που θέλατε να εξερευνήσετε;
Η ευθύνη ενός καλλιτέχνη είναι να μιλήσει για τις καταστάσεις ή για το γενικό πλαίσιο που τον απασχολεί και να είναι αληθινός απέναντι σε αυτό. Μέσα από τις καταστάσεις που έχω ζήσει, αισθάνθηκα ομοίως άνετα ή άβολα για να μιλήσω για το «εγώ».
Για μένα ήταν ένας τρόπος να εξερευνήσω ένα πεδίο που μπορεί να γίνει συναρπαστικό αλλά και ενοχλητικό, εξαιρετικά αντιφατικό. Ένας τρόπος για να μιλήσω για ό,τι έχω βιώσει.
Πάντα η πρόκληση για όλους μας ήταν να κρατήσουμε τη φωνή του χαρακτήρα πολύ κοντά στο συναίσθημα. Να μη σχολιάσουμε υπεροπτικά, να μην ειρωνευτούμε ή να δείξουμε με το δάχτυλο και να κάνουμε κήρυγμα, αλλά να μείνουμε πιστοί σε έναν άνθρωπο που περνάει μέσα από μια δύσκολη διαδικασία, κάτι το οποίο μπορεί να είναι οδυνηρό, σίγουρα ανθρώπινο και καθιστά τον άλλον ευάλωτο.
Η αίσθησή μου είναι ότι δεν πρόκειται για μία ταινία που αναφέρεται μόνο στην ηθοποιία. Συμφωνείτε;
Φοβόμουν ότι μπορεί κάποιος να την αντιληφθεί ως ταινία γύρω από τις μεθόδους των ηθοποιών για το οποίο, ειλικρινά, δεν δίνω δεκάρα. Οι ηθοποιοί είναι τα πιο συνηθισμένα πρότυπα για να συμβολίσουν το «εγώ», αλλά νομίζω πως κάθε άνθρωπος έχει εγωισμό - κυρίως οι πολιτικοί, οι εταιρικοί διευθυντές και οι δικτάτορες.
Ο κόσμος πέφτει θύμα του εγωισμού του ανθρώπινου πνεύματος και νομίζω ότι ο οποιοσδήποτε μπορεί να πέσει θύμα του δικού του εγώ.
Ελπίζω ότι όλοι ταυτίζονται με αυτήν την ιδέα, ότι το «εγώ» είναι επικίνδυνο, μπορεί να μας ανυψώσει ή και να μας σκοτώσει σε μια στιγμή κι αν του δώσουμε τη δύναμη, μπορεί να γίνει τρομακτικό. Σκέτη τρέλα.
Αντλήσατε ιδέες από την εμπειρία σας στο θέατρο;
Αγαπώ το θέατρο ως διαδικασία, καθώς και τη σκηνοθεσία. Νομίζω πως όλοι βλέπουμε την πολυπλοκότητα αυτού του κόσμου, αλλά για μένα το θέμα ήταν ο διάλογος ανάμεσα στους ηθοποιούς και στο σινεμά...
Γιατί ήταν ο Μάικλ Κίτον κατάλληλος γι' αυτόν τον ρόλο;
Ο λόγος που ο Μάικλ μπόρεσε να παίξει αυτόν τον ρόλο όπως τον έπαιξε, γυμνό συναισθηματικά και σωματικά, είναι γιατί βρίσκεται έξω από όλα αυτά. Δεν έχω δει κανέναν άλλον ηθοποιό πιο ελεύθερο από τη ματαιοδοξία απ' ό,τι είναι αυτός. Έχει περισσότερη αυτοπεποίθηση από οποιονδήποτε άλλον έχω γνωρίσει. Δεν τον νοιάζει αν του πουν οι άλλοι οτιδήποτε.
Έπαιξε ρόλο στην απόφασή σας ο πρωταγωνιστικός του ρόλος στις ταινίες του Μπάτμαν;
Ναι. Ήταν πάντοτε ένας σοβαρός υποψήφιος και μετά σκέφτηκα «είναι τέλειος». Όχι μόνο λόγω της αυθεντίας στο είδος και του παρελθόντος που έχει, αλλά και γιατί είναι ένας από τους λίγους ηθοποιούς που μπορούν να περάσουν από την κωμωδία στο δράμα σε μια στιγμή. Και το να είσαι αξιαγάπητος είναι δύσκολο! Να παίζεις έναν τόσο αντιπαθητικό χαρακτήρα και να παραμένεις αξιαγάπητος;
Ο Ζακ Γαλιφιανάκης εμφανίζεται εδώ διαφορετικός απ' ό,τι συνήθως.
Ήθελα κάποιον να μπορεί να παίξει μία κωμική νότα - υποδύεται έναν άθλιο παραγωγό, καλό φίλο και ψεύτη, που κάνει τα πάντα για την παράσταση. Ήθελα κάποιον που να είναι αγαπητός και όχι έναν κλισέ «κακό». Έχει το πρόσωπο ενός ανθρώπου που μπορείς να τον θεωρήσεις φίλο στο λεπτό και να βγεις να πιεις μία μπίρα. Το κάστινγκ του Ζακ ήταν ένα στοίχημα, δεν ήταν ορθολογιστική επιλογή, αλλά περισσότερο ένστικτο.
Μιλήσατε για τις προκλήσεις της ταινίας, όχι όμως αν την απολαύσατε.
Την απόλαυσα. Απολύτως. Ήταν μεγάλη πρόκληση και μία ταινία που απαιτούσε μεγάλη ετοιμότητα. Συνήθως περνάς έξι μήνες σε ένα σκοτεινό δωμάτιο όπου διορθώνεις και κρύβεις πράγματα, αλλά εδώ δεν μπορούσε να γίνει αυτό. Αντ' αυτού λειτούργησε η διαίσθηση. Σαν αυτοσχέδια τζαζ.