Η ιστορία είναι λίγο ή πολύ γνωστή από το κλασικό παραμύθι που έγραψε τον 18ο αιώνα, η Ζαν-Μαρί Λεπράνς ντε Μπομόν: ένας άνδρας μπαίνει κατά λάθος σε κάποιο παράξενο πύργο και κόβει ένα τριαντάφυλλο για την κόρη του. Ο ιδιοκτήτης του πύργου όμως- ένα τρομακτικό Τέρας- εμφανίζεται και τον καταδικάζει σε θάνατο, εκτός κι αν δεχτεί να του στείλει στον πύργο μια από τις κόρες του. Η μικρότερη προσφέρεται αμέσως για να σώσει τον πατέρα της και εγκαθίσταται στον πύργο. Το Τέρας την ερωτεύεται, της ζητά να τον παντρευτεί, αλλά εκείνη αρνείται κι έτσι αποφασίζει να την δοκιμάσει. Την αφήνει να επιστρέψει στον άρρωστο πατέρα της, της λέει όμως ότι αν δεν γυρίσει στον πύργο σε μια εβδομάδα, θα πεθάνει από θλίψη.
Η αγάπη, η αφοσίωση και τα φαινόμενα που μας εξαπατούν, είναι βεβαίως τα θέματα του έργου, ο Κοκτό όμως δεν παρέμεινε σε αυτά. Με την βοήθεια ενός από τους σημαντικότερους διευθυντές φωτογραφίας του σινεμά, του Ανρί Αλεκάν, ο Κοκτό έπαιξε με τα όρια του φανταστικού σινεμά και κατάφερε να διευρύνει την ποιητική γλώσσα των κινούμενων εικόνων. Εκπληκτικός είναι και Ζαν Μαραί -πρωταγωνιστής σε τρεις ακόμη ταινίες του Κοκτό και εραστής του.
Τίποτε σ΄ αυτή την ταινία δεν είναι όπως θα το περίμενε κανείς και τίποτε δεν λειτουργεί με τον γνωστό τρόπο του φανταστικού σινεμά ή ακόμη και των παραμυθιών, διότι ο Κοκτό ήταν- πρώτα από οτιδήποτε άλλο- ποιητής. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Ιδού μια δική του δήλωση που λειτουργεί ως εισαγωγή στο σινεμά του:
"Οι ταινίες μου είναι ρεαλιστικές στο βαθμό που δείχνουν τα πράγματα αντί να τα υποδηλώνουν με λέξεις. Αυτό που δείχνεται, βλέπεται από όλους. Κατά συνέπεια γίνεται αληθινό με την έννοια που ο Γκαίτε δίνει στη λέξη. Ο Γκαίτε αντιτάσσει στην "αλήθεια" -με την οποία ο καλλιτέχνης εκφράζει τον εαυτό του, ή ακόμη και τα ψέματά του- την "πραγματικότητα" που μπορεί να παράγει μόνο ένα κοινότοπο αντίγραφο του πρωτότυπου. Θυμάμαι το ανέκδοτο σύμφωνα με το οποίο ο Γκαίτε έδειξε στον Έκερμαν ένα χαρακτικό του Ρούμπενς και τον ρώτησε: "γιατί νομίζεις ότι το βρίσκω τόσο όμορφο;" Ο Έκερμαν δεν μπορούσε να καταλάβει και ο Γκαίτε του είπε ότι η "σκιά των προβάτων, που στο χαρακτικό θα έπρεπε να είναι στο αριστερό μέρος, ήταν στο δεξιό και μ’ αυτό το κόλπο ο καλλιτέχνης κυριάρχησε στην φύση και επαλήθευσε τον εαυτό του. Έτσι λοιπόν δεν θα έπρεπε κι εγώ να είχα μιλήσει για "ρεαλισμό", αλλά για αλήθεια, με την έννοια ότι προσπαθούμε να προσεγγίσουμε όχι την αλήθεια που αντικειμενικά δεν υπάρχει, αλλά μια αλήθεια που υποκειμενικά είναι δική μας".
Με δυο λόγια: όποιος θέλει πραγματικά να απολαύσει αυτή την υπέροχη ταινία κι όχι να πάει μετά σ΄ ένα μπαρ για να κομπάζει ότι την είδε και «τι παλιατζούρα ήταν αυτή», καλό είναι να πάει κουβαλώντας μαζί μονάχα την αθωότητά του. Να είναι ξεκούραστος, εντελώς χαλαρός και απολύτως διαθέσιμος για μια διαφορετική κινηματογραφική εμπειρία.
Όποιος δεν είναι έτοιμος, ας δει τον "Πρίγκιπα της Περσίας"- παραμύθι φαντασίας δεν είναι κι αυτός;
Ορέστης Ανδρεαδάκης
