«Σμάλτα. Χρώμα μέσα στο Χρόνο» είναι ο τίτλος της έκθεσης που παρουσιάζεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο από την Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου 2007. Είναι η πρώτη φορά που διοργανώνεται έκθεση αφιερωμένη αποκλειστικά στην τέχνη των σμάλτων, όπως αυτή έχει εξελιχθεί από την Ευρώπη ως την Άπω Ανατολή στο πέρασμα των αιώνων.
Στην έκθεση παρουσιάζονται 170 αντικείμενα, τα οποία προέρχονται από τις συλλογές του Βυζαντινού Μουσείου, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης, του Μουσείου Μπενάκη και από τη Συλλογή Γ. Τσολοζίδη. Μεγάλο μέρος των εκθεμάτων προέρχεται από τη Συλλογή Κ. Αντωνάκη.
Στην εισαγωγική ενότητα της έκθεσης παρουσιάζονται δακτυλίδια του 15ου αιώνα π.Χ., αντιπροσωπευτικά δείγματα της προσπάθειας των Μυκηναίων να διακοσμήσουν αντικείμενα με χρωματιστή υαλόμαζα.
Στη συνέχεια, τα έργα οργανώνονται σε τρεις μεγάλες ενότητες.
Η πρώτη είναι αφιερωμένη σε εκκλησιαστικά και κοσμικά σμάλτα [κοσμήματα, εικονίδια, σταυρούς και επενδύσεις ευαγγελίων] από την παλαιοχριστιανική, τη βυζαντινή και τη μεταβυζαντινή περίοδο, (2ος/3ος?19ος αιώνας).
Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάζονται σμάλτα του 18ου και 19ου αιώνα κυρίως από χώρες της βορειοδυτικής Ευρώπης αλλά και από τη Ρωσία, τη Κίνα και την Ιαπωνία [κηροπήγια, κούπες και πιάτα, επιτραπέζια ρολόγια, σφραγίδες, μελανοδοχεία με κονδυλοφόρους κ.ά].
Η διαχρονική αυτή παρουσίαση, ολοκληρώνεται στην τρίτη ενότητα, όπου το χθες με το σήμερα ενώνονται, σε σύγχρονα σμάλτα κατασκευασμένα τα τελευταία σαράντα χρόνια τα οποία καινοτομούν και εισάγουν νέες τεχνικές.
Η έκθεση «Σμάλτα. Χρώμα μέσα στο Χρόνο» φιλοδοξεί να προβάλει τη λαμπρότητα της ιδιαίτερης τέχνης των σμάλτων, χωρίς όμως να αρκείται στην απλή αισθητική απόλαυση του επισκέπτη. Ιδιαίτερη σημασία έχει δοθεί, μέσα από την αναλυτική παρουσίαση των διαφόρων τεχνικών και της εξέλιξής τους στον χρόνο, στον εκπαιδευτικό ρόλο της έκθεσης.
Στην έκθεση παρουσιάζονται επίσης φωτογραφίες αριστουργηματικών έργων διακοσμημένων με σμάλτο, που βρίσκονται εκτός του ελλαδικού χώρου.
Η έκθεση θα πλαισιωθεί από δύο διαλέξεις του ακαδημαϊκού και διεθνούς φήμης καλλιτέχνη κ. Κώστα Αντωνάκη που θα πραγματοποιηθούν στις 16 και 23 Ιανουαρίου 2008. Ο κ. Αντωνάκης, καθηγητής της Χημείας στη Σορβόννη, και σε πανεπιστήμια της Αμερικής και καλλιτέχνης ο ίδιος δραστηριοποιήθηκε ενεργά στον χώρο της έρευνας των σμάλτων αλλά και της δημιουργίας τους.
Τέλος, με αφορμή την έκθεση το Γραφείο Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, έχει σχεδιάσει εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο: «Σμάλτο: Πολύχρωμες διαδρομές».
Το πρόγραμμα προσεγγίζει την ιστορική διαδρομή του σμάλτου από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τις μέρες μας, μέσα από επιλεγμένα εκθέματα, τα οποία αναδεικνύουν την πολυτέλεια του υλικού και τις διαφορετικές τεχνικές κατασκευής του. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε σχολικές ομάδες από την ΣΤ΄ Δημοτικού και πάνω.
Οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί μπορούν να επικοινωνήσουν για δηλώσεις συμμετοχής στο τηλ. 2107231985 (Δευτέρα ? Παρασκευή, 9:00 ? 15:00.).
