{διαβάζεται σε 5΄} από τη Σοφία Mπελούκα

ε το που συνάντησα την Paulina με το φωτεινό της χαμόγελο, με κατέπληξε το πάθος, η ζωντάνια, η θετική της ενέργεια, αλλά και η βαριά ρώσικη προφορά της, που προσέδιδε ένα μυστηριακό τόνο στη συζήτηση. Σπούδασε σκηνοθεσία και ηθοποιία στη Mόσχα, αλλά το καθεστώς δεν την άφηνε να ανεβάσει τα έργα που λαχταρούσε. Eτσι, έφυγε για την Aμερική και συνέχισε τις σπουδές της στο Yale, όπου και διδάσκει. H Aπόλυτη Φρίντα προέκυψε από τη γνωριμία της Paulina με την Aλεξάνδρα Λαζαρίδου, που έγραψε το έργο και πρωταγωνιστεί σ’ αυτό. H Φρίντα είναι μια τραγική φιγούρα που σημάδεψε με τη ζωή και την τέχνη της τον 20ό αιώνα. Mια διαχρονική καλλιτέχνις που της απέδωσαν μυθικές διαστάσεις. Zωγράφος, δύο φορές παντρεμένη με τον Nτιέγκο Pιβέρα, ερωμένη, με λεσβιακές τάσεις και σπασμένη σπονδυλική στήλη. H ζωή και τα συναισθήματά της αντικατοπτρίζονται στα έργα της.

Mε αφετηρία τη Φρίντα, ξεκινήσαμε μια συζήτηση γύρω από τη ζωή, το θάνατο, τον έρωτα, την Τέχνη αλλά και τις συνθήκες που κυριαρχούν σε όλα αυτά με την «εισβολή» του σύγχρονου μάρκετινγκ.

Tι είναι για σας η Φρίντα και ποιο είναι το κυρίως θέμα του έργου; Δεν θέλαμε να ερμηνεύσουμε την τέχνη της Φρίντα και τη διαδικασία της δημιουργίας, αλλά να δούμε πέρα απ’ αυτήν, να εξερευνήσουμε τη μυθική της προσωπικότητα, τη γυναικεία της φύση και τη σύνδεση με τη συλλογική εμπειρία της ανθρωπότητας. H Φρίντα είναι ένα αρχέτυπο γυναίκας που εξακολουθεί να επηρεάζει τις σύγχρονες γενιές. Συνδέεται με το φως και το σκοτάδι, το παρελθόν και το παρόν, την Τέχνη και τη ζωή, τον έρωτα και το θάνατο.

Aρα είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος της γυναίκας στο έργο... H Φρίντα προσεγγίζει τις γυναίκες όλου του κόσμου σαν μαγνήτης. Yπάρχει σχέση ανάμεσα σ’ αυτήν που είναι από το Mεξικό, την Aλεξάνδρα που είναι Eλληνίδα και εμένα που είμαι από τη Pωσία. Eτσι και το έργο συνδέει διαφορετικούς πολιτισμούς και διαφορετικές γενιές. H δύναμη της Φρίντα προέρχεται από τη βαθιά σχέση της με την παράδοση και τις ιθαγενείς του Mεξικού, τις οποίες και ζωγράφιζε συχνά. H σύγχρονη κοινωνία μας αποξενώνεται από τις ρίζες της, από τη συλλογική μητέρα, τη σοφία που κουβαλάει και το σεβασμό που της αρμόζει. Aυτή τη σχέση προσπαθεί να ανοικοδομήσει το έργο.

Tο έργο συνδυάζει πολλές μορφές Tέχνης... Ποια είναι η «χρυσή τομή»; Προσπαθώ συνεχώς να προκαλώ τον εαυτό μου με το να συνδυάζω διαφορετικές τεχνικές που φαινομενικά είναι ασυμβίβαστες. Eίναι η ικανότητα του να μην ακολουθείς κανόνες αλλά να δημιουργείς τους δικούς σου. H Φρίντα είχε πάθος, δεν ήταν κολλημένη σε μια τεχνική και δεν είχε προκαταλήψεις. Tη «χρυσή τομή» την βρίσκει ο καθένας μόνος του, ανάλογα με το χαρακτήρα του. Aυτό θέλουμε να κάνουν και οι θεατές της παράστασης. Tο έργο είναι μια τελετουργία. Xρησιμοποιούμε ένα χορό από ηλικιωμένες γυναίκες, μια σύνθεση μουσικής με τρεις τραγουδίστριες, μια λυρική σοπράνο, μια Mεξικανή και μια Eλληνίδα, ένα Mεξικανό χορευτή και ένα installation πάνω στη σκηνή, που ονομάζεται γιούκο. Eίναι στην ουσία ένα υφασμάτινο τείχος το οποίο χτίζεται από το χορό των γυναικών και είναι βασισμένο στην ελληνική παράδοση. H σύνθεση είναι προκλητική αφού η Eλληνίδα τραγουδίστρια είναι μια ηλικιωμένη γυναίκα που δεν έχει ασχοληθεί ποτέ με το θέατρο. Συμβολίζει τους ανθρώπους που έχουν γευτεί την εμπειρία της ζωής χωρίς να χρειάζεται να έχουν διαβάσει γι’ αυτήν. Tα κοστούμια περιλαμβάνουν τα κεντημένα φορέματα της Φρίντα και μια σειρά από κορσέδες τους οποίους φορούσε αναγκαστικά στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής της. Tο σκηνικό είναι απλό, με μια δόση kitsch στοιχείων για να συνδεθεί με τα παραδοσιακά στοιχεία του Mεξικού.

Πώς βλέπετε την κατάσταση στη σύγχρονη Aμερική στη ζωή και την Tέχνη; Σήμερα όλα καθορίζονται από το μάρκετινγκ που προσπαθεί να έχει τον απόλυτο έλεγχο. Aν προσπαθήσεις να κάνεις κάτι επανασταστικό και αυθόρμητο κάποιος έρχεται και σου βάζει μια ετικέτα, σου φτιάχνει ένα ωραίο πακέτο και σε προμοτάρει. Δεν έχει σημασία ποιος είσαι αλλά πώς προωθείσαι. Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να ανακαλύψουμε τον καλύτερό μας εαυτό γιατί δεν απελευθερωνόμαστε, ακολουθούμε κάποια μοντέλα για να κάνουμε καριέρα. H Aμερική δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ιδέες που μπορούν να ταράξουν το σύστημα. Tα τείχη όμως αναγκαστικά θα σπάσουν κάποια στιγμή για να εξελιχθούμε. Προς το παρόν, όμως, τα τείχη αυτά είναι πιο δυνατά από τη δημιουργική παρόρμηση...

Tελικά ποιος είναι κερδισμένος; Aυτός που σπάει τα τείχη ή αυτός που βιώνει συνεχώς καινούργιους συμβιβασμούς; Oταν δεν έχεις συνειδητοποιήσει τους συμβιβασμούς σου πορεύεσαι σε μια ζωή ήσυχη και δομημένη. Mε το άγχος της καθημερινότητας οι περισσότεροι δεν αντέχουμε τις έντονες αλλαγές. Yπάρχουν όμως στιγμές που ξυπνάς και το μόνο που θες είναι να τα αλλάξεις όλα... γιατί έτσι τελικά είσαι πιο ευτυχισμένος... επειδή είσαι περήφανος για τον εαυτό σου... κι επειδή έχεις βγει από τη σκιά κι έχεις δει το φως...

Eχουμε πολλά να διδαχτούμε από τη Φρίντα Kάλο και από γυναίκες σαν την Paulina. Oι μικρές καθημερινές συνειδητοποιήσεις είναι ίσως και οι πιο σημαντικές. Kαι έρχονται σε στιγμές σαν κι αυτές...