Ο Toulouse - Lautrec και η χαρακτική

09.05.2001
Θα ήταν κοινοτοπία αν λέγαμε ότι ο Toulouse Lautrec είναι ένας από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους της χαρακτικής τέχνης. Ο Lautrec φιλοτέχνησε 351 λιθογραφίες, 28 από τις οποίες ήταν αφίσες που σύντομα του εξασφάλισαν την υστεροφημία μέσα στην σύντομη περίοδο από το 1891 έως το 1901, έτος θανάτου του. Οι αφίσες αυτές έφεραν στα χείλη όλων το όνομα του7 αριστοκράτη από την Μεσημβρινή Γαλλία και συνεχίζουν να ανατυπώνονται μέχρι σήμερα βρίσκοντας την ίδια θέρμη ανταπόκριση από τους συγχρόνους θαυμαστές του ζωγράφου σε όλον τον κόσμο.
Αποσπάσματα από το κείμενο του Καθηγητή Gotz Αdriani, διευθυντή της Kunsthalle Tubingen, στη Γερμανία και συγγραφέας του πλήρους κατάλογου του χαρακτικού έργου του Lautrec.

Θα ήταν κοινοτοπία αν λέγαμε ότι ο Toulouse Lautrec είναι ένας από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους της χαρακτικής τέχνης. Ο Lautrec φιλοτέχνησε 351 λιθογραφίες, 28 από τις οποίες ήταν αφίσες που σύντομα του εξασφάλισαν την υστεροφημία μέσα στην σύντομη περίοδο από το 1891 έως το 1901, έτος θανάτου του. Οι αφίσες αυτές έφεραν στα χείλη όλων το όνομα του αριστοκράτη από την Μεσημβρινή Γαλλία και συνεχίζουν να ανατυπώνονται μέχρι σήμερα βρίσκοντας την ίδια θέρμη ανταπόκριση από τους συγχρόνους θαυμαστές του ζωγράφου σε όλον τον κόσμο.

Στην λιθογραφία ο Lautrec βρήκε το χαρακτικό μέσο που του ταίριαζε καλύτερα. Μυήθηκε στην τεχνική αυτή αργά, και από την αρχή την αντιμετώπισε ως ισάξια με την ζωγραφική και το σχέδιο. Από το 1892/1893, παρουσίαζε έργα ζωγραφικής, αφίσες και λιθογραφίες σε μονοχρωμία ή σε περισσότερα χρώματα πλάι πλάι στην ίδια έκθεση.
Ο Toulouse Lautrec σχεδόν πάντοτε σχεδίαζε απευθείας πάνω στην λιθογραφική πλάκα, και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις χρησιμοποίησε ειδικά προετοιμασμένο χαρτί μεταφοράς. Σχεδίαζε κυρίως με λιθογραφικό κραγιόνι ή πινέλο και μελάνι, χρησιμοποιώντας σπάνια την πένα. Αγαπούσε ιδιαίτερα μια ειδική τεχνική, σύμφωνα με την οποία τα μελάνια ψεκάζονταν πάνω στην λιθογραφική πλάκα με σχετική ομοιομορφία, χρησιμοποιώντας ένα πινέλο και ένα διχτυωτό πλέγμα. Αφού πρώτα είχαν αποξεστεί με ειδικά εργαλεία και βελόνες οι υπερβολικοί τονισμοί και οι πιο φωτεινές περιοχές του σχεδίου πάνω στην πλάκα και είχαν προετοιμαστεί οι διαφορετικές πλάκες με χρώμα, στην περίπτωση της έγχρωμης λιθογραφίας, ο τυπογράφος μπορούσε να αρχίσει να χαράζει με οξύ και να χρωματίζει το σχέδιο. Συχνά έβγαιναν δοκιμαστικά τυπώματα και χωριστά δοκίμια μεμονωμένων χρωμάτων πριν τυπωθεί η σειρά, προκειμένου να γίνουν διορθώσεις εκεί που χρειαζόταν, και τελικά το έργο έφευγε για τύπωμα μαζί με τις απαραίτητες οδηγίες. Αφίσες (μεταξύ 1.000 και 3.000 αντιτύπων), εξώφυλλα για μουσικές παρτιτούρες, προγράμματα και άλλες εκδόσεις τυπώνονταν κυρίως σε μηχανικό πιεστήριο, ενώ για τις εκδόσεις σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων επαρκούσε ένα χειροκίνητο πιεστήριο.