Εμείς μιλήσαμε με την Αντιγόνη Φρυδά στην προσπάθειά μας να μάθουμε όσο το δυνατόν περισσότερα για την παράσταση αυτή....

Λίγα λόγια για την παράσταση αυτή

«Η αφήγηση της Αντιγόνης» είναι μια παράσταση βασισμένη στην πραγματική ιστορία της Αντιγόνης Μαυροματοπούλου, μιας γυναίκας που γεννήθηκε το 1893 στην Ίμερα του Πόντου. Παρακολουθεί το μακρύ ταξίδι «της επιστροφής στην πατρίδα» ενός ανθρώπου που εκκινώντας από τον Πόντο, διέσχισε τη Ρωσία, την Περσία, την Τουρκία για να καταλήξει με την ανταλλαγή των πληθυσμών στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα θεατρικό μονόλογο που αναβιώνει μια ιστορία που ξεπερνά το προσωπικό βίωμα και γίνεται πραγματικότητα για ολόκληρους λαούς, για κάθε “Αντιγόνη”. Αποτελεί τη μαρτυρία ενός υπεράνθρωπου και αδιάκοπου αγώνα για τη διασφάλιση της ζωής, της πίστης, της αξιοπρέπειας.

Τι σας γοητεύει σ΄αυτήν ιδιαίτερα;

Η Αντιγόνη Μαυροματοπούλου ήταν ένας άνθρωπος έξω από το «μέτρο», με τεράστιο ψυχικό σθένος, με αξιοθαύμαστη πίστη στη ζωή. Ένας άνθρωπος που σίγουρα το όνομά του δεν του δόθηκε τυχαία, και φυσικά δεν αναφέρομαι στο επίθετο της (παρόλο που οι μαρτυρίες μνημονεύουν απανειλημμένα τα μαύρα μάτια της...) Η Αντιγόνη Μαυροματοπούλου ήταν ένας μαχητής. Είναι πραγματικά συγκλονιστικό το γεγονός ότι παρά τις τεράστιες απώλειες έβρισκε πάντα το κουράγιο να ξεκινά ξανά από την αρχή όχι μια φορά αλλά τουλάχιστον εφτά! Κι όλα αυτά χωρίς ίχνος μεμψιμοιρίας, ηττοπάθειας ή μικροπρέπειας. Υπήρξε γενναία. Η ιστορία της μου θυμίζει την κινέζικη παροιμία: «Ζωή είναι, εφτά φορές να πέφτεις και να σηκώνεσαι οκτώ». Γι’ αυτό εγώ την αγάπησα.

Πού εστιάζει και πού αγγίζει αυτή η αφήγηση αυτή το σήμερα;

Το πως αυτή η αφήγηση ακουμπά στο σήμερα, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το είδος των ερωτημάτων που ο καθένας είναι έτοιμος να θέσει στον εαυτό του και στο κομμάτι της συλλογικής μνήμη ς που κουβαλά μέσα του . Μιλούμε για μια ιστορία προσφυγιάς. Προφανώς η σύγχρονη πραγματικότητα και οι «σημερινοί ξεριζωμοί» απαντούν άμεσα και απόλυτα στο ερώτημα, γιατί αυτή η παράσταση σήμερα. Κι αυτή είναι μόνο η αρχή μιας διαδρομής που θέτει προβληματισμούς σε σχέση με το τι είναι πατρίδα, ποιά είναι η πατρίδα, τι σημαίνει ξένος, πώς ορίζεται η ξενιτιά. Πόσο περιορισμένος, διαστρεβλωμένος και τελικά «φτωχός» είναι ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε σήμερα τις έννοιες της εθνότητας και του ελληνισμού. Και τέλος πόσο πεισματικά αρνούμαστε να μάθουμε από την κληρονομιά της ιστορίας, πόσο τελικά φοβόμαστε να παραδεχτούμε, να επωμιστούμε τις αφηγήσεις των «παππούδων» μας. Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι με έναν τρόπο, μια ατελείωτη ιστορία ξεριζωμών και ξενιτιάς.

Πώς αισθάνεστε μόνη πάνω στη σκηνή;

Ο μονόλογος κρύβει μοναξιά. Αλήθεια είναι αυτό. Αλλά αυτό αφορά κυρίως στις πρόβες. Ωστόσο δε σκοπεύω να παραστήσω τη γενναία. Η σκέψη ότι για 70 λεπτά μιλάω «μόνη μου» μου προκαλούσε και θα μου προκαλεί κατά στιγμές τρόμο! Παρόλα αυτά το εγχείρημα σε ανταμοίβει. Κρύβει πλήθος στιγμών «απρόσμενης, αυτόκλητης ελευθερίας»! Στιγμές που η ευθύνη της αφήγησης της ιστορίας ενός υπαρκτού κι όχι φανταστικού προσώπου, νοηματοδοτεί τη δουλειά και το μόχθο σου.

Μελλοντικά σχέδια

Αυτό το διάστημα βρίσκομαι στις πρόβες για τους Δαιμονισμένους του Ντοστογιέφσκι που θα ανεβούν τον Φεβρουάριο στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Θοδωρή Αμπαζή. Εύχομαι στο μέλλον, όπως θα έλεγε και η Μαυροματοπούλου, η «Αντιγόνη» να «προκόψει», να ταξιδεύει. Να αφηγείται την ιστορία της όπου και για όσο οι άνθρωποι θα βρίσκουν σ’ αυτήν μνήμες και όνειρα δικά τους ή «ξένα», των παιδιών τους ή των παππούδων τους...