Παγκόσμιο ρεκόρ η στέγη του Ηρωδείου

06.10.2014
Υπήρξε το υψηλότερο κτίριο της Αθήνας μέχρι την κατασκευή του ξενοδοχείου Χίλτον, σχεδόν επί δύο χιλιετίες δηλαδή. Θύμιζε θέατρο, είχε όμως στέγη.

Για την κατασκευή του, απαλλοτριώθηκαν τέσσερα ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα. Πρόκειται για το γνωστό σε όλους μας Ηρώδειο, σύμφωνα με κάποιες από τις πάμπολλες πρατηρήσεις του καθηγητή Μανόλη Κορρέ. Το βιβλίο του δρος Κορρέ «Η στέγη του Ηρωδείου και άλλες γιγάντιες γεφυρώσεις», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μέλισσα», θα παρουσιαστεί την ερχόμενη Κυριακή 12 Οκτωβρίου στις 6.30 μ.μ. μέσα στο αρχαίο μνημείο, με ομιλία του συγγραφέα.

Την εκδήλωση, που πραγματοποιείται σε συνεργασία της Α Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, θα προλογίσουν ο πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης καθηγητής Δημήτριος Παντερμαλής και ο προϊστάμενος της Α΄ ΕΠΚΑ αρχαιολόγος Κωνσταντίνος Κίσσας.

Τα αρχαία ωδεία ήταν μικρά στεγασμένα θέατρα, με χαρακτηριστική ημικυκλική μορφή και πολύ υψηλούς τοίχους για τη δημιουργία περιμετρικής ζώνης μεγάλων φωτιστικών ανοιγμάτων, όπως θα πει ο κ. Κορρές. Το Ηρώδειο αποτελεί ακραία περίπτωση, επειδή είχε το μέγεθος των μεγάλων θεάτρων της αρχαιότητας και έξι χιλιάδες θέσεις (οι ανώτερες πέντε σειρές μαρμάρινων εδωλίων δεν περιλαμβάνονται στη σημερινή ανακατασκευή του κοίλου).

Η ανέγερσή του (160-169 μ.Χ.) επέβαλε απαλλοτριώσεις επί τεσσάρων οικοδομικών τετραγώνων και την επίλυση σύνθετων αρχιτεκτονικών προβλημάτων. Η κάλυψή του με ενιαία στέγη, χωρίς ενδιάμεσους στύλους, αν και μαρτυρείται από αρχαίες πηγές, θεωρήθηκε από πλείστους επιστήμονες ανέφικτη. Το βιβλίο περιέχει (στο δεύτερο μέρος) σειρά παρατηρήσεων επί του κτιρίου που αποδεικνύουν ότι το Ηρώδειο πράγματι είχε στέγη, της οποίας τη γενική μορφή και υποδεικνύουν.

Περιλαμβάνει επίσης τη βάσει τεκμηρίων αναπαράστασή της, ως και πλήθος πληροφοριών για τη μεγάλης κλίμακας αρχαία οικοδομική. Εκτός αυτών παρατίθεται (στο πρώτο μέρος) μια εικονογραφημένη εξιστόρηση της μελέτης και της εκτέλεσης του μεγάλου έργου.

Το Ηρώδειο, δώρο του Ηρώδη Αττικού στην Αθήνα, είχε κερδίσει από την αρχαιότητα τον θαυμασμό των ανθρώπων. Η στέγη ήταν ξύλινη, και για την κατασκευή της πρέπει να χρησιμοποιήθηκαν περί τα 3.000 δέντρα, μεγάλα ως επί το πλείστον, όπως κέδροι, κυπαρίσσια και λάρικες, ενώ κατεργασμένη η ξυλεία θα πρέπει να ζύγιζε περί τους 750 - 800 τόνους.

«Η στέγη του Ηρωδείου, σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, αποτέλεσε παγκόσμιο ρεκόρ μέγιστου ανοίγματος έως και τον 19ο αιώνα (...), ενώ τη δεύτερη θέση έως τα μέσα του 20ού αιώνα κατείχαν δύο επίσης ρωμαϊκά κτίρια: το λεγόμενον Οκτάγωνον και η λεγόμενη Ροτόντα της Θεσσαλονίκης», αναφέρει ο κ. Κορρές σε τεύχος του περιοδικού «Ανθέμιον» της Ενωσης Φίλων Ακροπόλεως, που είναι αφιερωμένο ολόκληρο στον Ηρώδη Αττικό και την εποχή του.

Πώς όμως έγινε δυνατό αυτό το θαύμα; «Η λύση βρίσκεται μάλλον στον τρόπο κατασκευής των ρωμαϊκών γεφυρών και όχι μόνο των ρωμαϊκών στεγών», αναφέρει ο μελετητής. Η στέγη κάηκε κατά την επιδρομή των Ερούλων, το 267 μ.Χ.

Αγγελική Κώττη