O τελευταίος κορυφαίος Ισπανός ζωγράφος και από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, ο Αντόνι Τάπιες, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών, στη γενέτειρά του Βαρκελώνη, όπου ζούσε και είχε το ομώνυμο ίδρυμά του. Πολλοί κατατάσσουν τον Τάπιες δίπλα στα μεγάλα ονόματα της τέχνης του προηγούμενου αιώνα, μαζί με τον συμπατριώτη του Πικάσο, τον Νταλί, τον Μιρό κ.ά.
Ο Αντόνι Τάπιες ήταν ένας ποιητής του καμβά. Επλασε τη δόξα του με ταπεινά υλικά, «απόβλητα του πολιτισμού», όπως σπάγκους, σύρματα, κουρέλια, χαρτιά, άχυρα, χώμα. «Η τελειότητα, έλεγε, δεν αναδεικνύεται μόνον από τις υψηλές ιδέες, αλλά θα πρέπει να συμβαδίζει και με μια γήινη σχέση».
Αφησε πίσω του έναν τεράστιο αριθμό έργων, περίπου 8.000, πολλά από τα οποία κοσμούν τις μόνιμες συλλογές ορισμένων από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, όπως το ΜΟΜΑ της Νέας Υόρκης, το Μπομπούρ του Παρισιού, την Τέιτ Γκάλερι του Λονδίνου κ.ά. Ενας μεγάλος αριθμός έργων του βρίσκονται και στο ομώνυμο Ιδρυμα στη Βαρκελώνη, το οποίο ο καλλιτέχνης ίδρυσε το 1984, με σκοπό την προώθηση και τη μελέτη της σύγχρονης τέχνης.
Ο Τάπιες «δημιούργησε ένα δικό του λεξιλόγιο, το οποίο μας επέτρεψε να δούμε την πραγματικότητα με διαφορετικό τρόπο», όπως δήλωσε ο Μανουέλ Μπόρχα-Βιλιέλ, διευθυντής του Μουσείου «Ρέινα Σοφία» της Μαδρίτης, το οποίο διαθέτει μια πλούσια συλλογή έργων του Καταλανού ζωγράφου.
Γεννημένος το 1923, γόνος αστικής οικογένειας της Βαρκελώνης, ο Τάπιες παράτησε τις νομικές σπουδές του για να αφοσιωθεί στην τέχνη. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του περιοδικού και της ομάδας Ντάου αλ Σελ, ενός πρωτοποριακού κινήματος στη Βαρκελώνη στα τέλη της δεκαετίας του 1940, που συνδύαζε τον υπερρεαλισμό και τον ντανταϊσμό.
Γήινα χρώματα
Επηρεασμένος από τον Μιρό κυρίως, ανέπτυξε ένα δραματικό ύφος, όπου κυριαρχούν η λιτή, απέριττη εικονογραφία και τα γήινα χρώματα. Οι αφηρημένοι πίνακές του με γρατσουνισμένα ή ξυσμένα χρώματα θυμίζουν άνυδρα ισπανικά τοπία και ανήκουν στα χαρακτηριστικότερα δείγματα της τέχνης του.
Με βάση το προσωπικό ύφος του, οι ειδικοί τον κατατάσσουν στο εικαστικό κίνημα του Αφορμισμού. Και ο Τάπιες δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος στο έργο του από τη φρίκη του Ισπανικού Πολέμου. Το 1950 βρέθηκε με υποτροφία στο Παρίσι, όπου γνώρισε τον άλλο μεγάλο Ισπανό, τον Πικάσο. Στις δεκαετίες του '60 και του '70 στρατεύτηκε εναντίον του Φράνκο. Κι αυτή η εμπειρία «πέρασε» στα έργα του.
Με τον χαρακτηρισμό «ποιητής της ύλης» αποχαιρέτησε η «Ελ Παΐς» τον Αντόνι Τάπιες, ενώ ο πρωθυπουργός της χώρας Μαριάνο Ραχόι μίλησε για «έναν από τους μεγάλους καινοτόμους της τέχνης του 20ού αιώνα». Ο Τάπιες τιμήθηκε με πολλές σημαντικές διακρίσεις, ανάμεσά τους ο τίτλος του Μαρκήσιου με τον οποίο τον έχρισε το 2010 ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος.
ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ
