ΞΗΡΟΔΕΡΜΙΑ

Δεν είναι τόσο αθώα…

Η ξηροδερμία που συνήθως εντοπίζεται στο πρόσωπο (στα πλαϊνά της μύτης, στο μέτωπο, ανάμεσα στα φρύδια) αλλά και στο τριχωτό του κεφαλιού ή στους αγκώνες, στα γόνατα κ.λπ., οφείλεται στην αφυδάτωση του δέρματος, η οποία προκαλείται από απώλεια νερού και λιπιδίων. Μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και αρκετά συχνά το πρόβλημα που εκδηλώνεται με απολέπιση, έντονη κοκκινίλα και κνησμό δεν είναι μόνο αντιαισθητικό. Απειλεί άμεσα και την υγεία. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που όπως επισημαίνουν από την Ελληνική Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταιρεία: λόγω της έντονης ξηροδερμίας δημιουργούνται διαβρώσεις στο δέρμα, οι οποίες αποτελούν «πύλες» μικροβίων και η πιθανότητα μόλυνσης είναι μεγάλη.

Τι μπορείς να κάνεις

Για να αντιμετωπίσεις την ξηροδερμία θα πρέπει πρώτα να διαγνωστεί η αιτία της από το δερματολόγο. Μπορεί π.χ. εκτός από τις απότομες μεταβολές του καιρού να έχει συμβάλει και το άγχος ή να συνυπάρχει με κάποια οργανική πάθηση (ορισμένες παθήσεις του θυρεοειδούς ή των νεφρών αλλά και ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσουν ξηροδερμία).

Ο γιατρός, λοιπόν, θα συστήσει κάποια ενυδατικά ή μαλακτικά προϊόντα κατά της ξηροδερμίας, τα οποία όμως είναι αποτελεσματικά μόνο στην περίπτωση που δεν υπάρχει παθογόνος αιτία. Όταν η ξηροδερμία είναι σύμπτωμα κάποιας ασθένειας ή έχει προκύψει μόλυνση, τότε θα χρειαστείτε και φαρμακευτική αγωγή που είναι πιθανό να διαρκέσει αρκετούς μήνες.

ΕΞΑΝΘΗΜΑΤΑ

Δείξε τους προσοχή

Στην περίπτωση που έχεις έντονη φαγούρα και κόκκινα εξανθήματα στο δέρμα (τα οποία ονομάζονται επίσης πομφοί, καντήλες ή πετάλες), είναι πολύ πιθανό να υποφέρεις από κνίδωση. Πρόκειται για μία από τις πιο συχνές και ενοχλητικές δερματικές νόσους που εμφανίζεται απροειδοποίητα σε δύο μορφές (την οξεία και τη χρόνια). «Εάν η διάρκειά της υπερβεί τις 12 εβδομάδες, τότε μιλάμε για χρόνια μορφή κνίδωση», επισημαίνει η κ. Αλεξάνδρα Κατσαρού-Κάτσαρη, καθηγήτρια δερματολογίας αφροδισιολογίας Παν/μίου Αθηνών (Nοσ. «Αν. Συγγρός») τονίζοντας: «Η χρόνια κνίδωση εμφανίζεται στις γυναίκες σε διπλάσια συχνότητα απ’ ό,τι στους άνδρες. Επίσης οι καιρικές συνθήκες (απότομη ζέστη και κρύο), το φως του ήλιου αλλά και η γύρη μπορούν να πυροδοτήσουν ή να επιδεινώσουν την κατάσταση. Την κνίδωση μπορεί να την προκαλέσουν και ορισμένες τροφές, όπως τα αβγά, οι ξηροί καρποί, η σοκολάτα και οι φράουλες».

Τι μπορείς να κάνεις

Για να προλάβεις ή να απαλύνεις τον ερεθισμό θα πρέπει να αποφεύγεις τις τροφές που έχεις διαπιστώσει ότι σε ενοχλούν και να λαμβάνεις προφυλάξεις κατά την έκθεσή σου στον ήλιο, στο κρύο και στη ζέστη. Συμβουλεύσου το γιατρό σου για το αν μπορείς να πάρεις κάποιο αντιισταμινικό φάρμακο. Αν τα συμπτώματα επιμένουν, είναι πολύ πιθανό ο γιατρός να σου συστήσει εξετάσεις.

ΦΑΓΟΥΡΑ

Μήπως φταίει το πουλόβερ μου;

Στα άτομα με αλλεργική προδιάθεση μερικά υφάσματα, κυρίως τα μάλλινα, λειτουργούν και ως αλλεργιογόνα. Το τοπικό έκζεμα και το έκζεμα εξ επαφής είναι οι πιο χαρακτηριστικές μορφές αντίδρασης στα άτομα αυτά και εκδηλώνονται με κοκκίνισμα του δέρματος, ξεφλούδισμα, φαγούρα τοπικά, σε ολόκληρο το σώμα ή ακόμα και στο πρόσωπο.

Τι μπορείς να κάνεις

Ακόμα και να έχεις αλλεργική προδιάθεση μπορείς να ντυθείς με ένα μάλλινο ρούχο της αρεσκείας σου, αφού προηγουμένως φορέσεις ένα βαμβακερό, ώστε να μην έρχεται σε επαφή το δέρμα με το ύφασμα που το ενοχλεί. Σε περίπτωση εκζέματος ο γιατρός θα σου δώσει τις κατάλληλες θεραπευτικές αλοιφές και ενδεχομένως κάποιο αντιισταμινικό φάρμακο για να ελαττωθεί η φαγούρα. Η συστηματική επίσης ενυδάτωση των ξηρών σημείων του δέρματος με ειδικές κρέμες, που έχουν ως βάση φυτικά εκχυλίσματα βοτάνων (καλέντουλας, αλόης κ.ά.), θα ανακουφίσουν από τη φαγούρα.

ΕΠΙΧΕΙΛΙΟΣ ΕΡΠΗΣ

Γιατί ξαναεμφανίστηκε;

Ο επιχείλιος έρπης οφείλεται σε έναν ιό που ονομάζεται HSV. Όταν εμφανιστεί μια φορά, ενδέχεται να υποτροπιάσει πολλές φορές και στο μέλλον, αφού δεν εκριζώνεται ποτέ τελείως από τον οργανισμό. Το στρες, η έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία και η πτώση της άμυνας του οργανισμού αυξάνουν τις πιθανότητες να εκδηλώσουμε έρπη. Η μόλυνση που προκαλείται από τον ιό του έρπητα εμφανίζεται σχεδόν πάντα στην εξωτερική επιφάνεια των χειλιών και σπανιότερα στο εσωτερικό του στόματος, ενώ όταν υποτροπιάζει είναι και μεταδοτική.

Τι μπορείς να κάνεις

Ο έρπης στα χείλη θα κάνει τον «κύκλο» του και θα υποχωρήσει ακόμα και χωρίς θεραπεία. Αν θέλεις ωστόσο να μειώσεις την ένταση των συμπτωμάτων, μπορείς να χρησιμοποιήσεις κάποια από τις ειδικές αλοιφές ή τα αυτοκόλλητα τσιρότα που πωλούνται στα φαρμακεία και χωρίς συνταγή γιατρού.

Προσοχή όμως και στις «ένοχες» τροφές, αφού, σύμφωνα με μελέτες, ο ιός του έρπητα χρειάζεται το οργανικό αμινοξύ για να αρχίσει την ύπουλη δουλειά του. Το αμινοξύ αυτό βρίσκεται σε αφθονία στην μπίρα, στη σοκολάτα, στα φιστίκια και στον αρακά. Επίσης αν υπάρχει κνησμός θα ανακουφίσεις το σημείο βάζοντας πάνω ένα παγάκι. Όμως δεν πρέπει να ακουμπάς ποτέ το παγάκι άμεσα στην πληγή, αλλά να το τυλίγεις πρώτα σε ένα καθαρό και βρεγμένο χαρτομάντιλο ή βαμβάκι. Μπορείς επίσης να βρέξεις ένα φακελάκι με τσάι και μόλις κρυώσει να κάνεις με αυτό κομπρέσες στην πληγή.

ΓΩΝΙΑΚΗ ΧΕΙΛΙΤΙΔΑ

Γιατί τα χείλη μου «σχίζονται» στις άκρες;

Εάν το σχίσιμο εμφανίζεται με τσούξιμο κάθε φορά που ανοίγεις αρκετά το στόμα, το πιθανότερο να πρόκειται για τη λεγόμενη «γωνιακή χειλίτιδα». Ο μύκητας Candida albicans που βρίσκεται στη στοματική κοιλότητα πολλών ατόμων αλλά και άλλοι παθογόνοι οργανισμοί (σταφυλόκοκκος, στρεπτόκοκκος κ.λπ.) είναι συχνές αιτίες της ενδοστοματικής αυτής μόλυνσης στις άκρες των χειλιών. Στις περισσότερες επίσης περιπτώσεις το «σχίσιμο» στις γωνίες των χειλιών υποκρύπτει σιδηροπενική αναιμία, που σημαίνει ότι μπορεί να μην λαμβάνεις από τις τροφές το σίδηρο που χρειάζεσαι ή για κάποιο λόγο ο σίδηρος να μην απορροφάται από τον οργανισμό σου. Η γωνιακή χειλίτιδα μπορεί να είναι και αποτέλεσμα έλλειψης βιταμίνης Β12 και φολικού οξέος, χαμηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος, αλλεργίας στην οδοντόκρεμα ή στα κραγιόν, αλλά ενδεχομένως και να προέρχεται από ορισμένα φάρμακα που προκαλούν ξήρανση του δέρματος, οπότε στη συνέχεια το γλείψιμο των χειλιών εγκαθιστά την πάθηση.

Τι μπορείς να κάνεις

Κατ’ αρχάς απευθύνσου στο γιατρό, ο οποίος, αφού διερευνήσει τα αίτια, θα δώσει την ανάλογη θεραπεία. Να θυμάσαι ότι το σάλιο παίζει κρίσιμο ρόλο στη γωνιακή χειλίτιδα. Αν έχεις λοιπόν αυτή την πάθηση, μην γλείφεις τις άκρες των χειλιών σου, γιατί το σάλιο προσφέρει υγρασία, αυτό δηλαδή που χρειάζονται οι παθογόνοι οργανισμοί που υπάρχουν στο στόμα για να αναπτυχθούν στις γωνίες του και έτσι σιγά σιγά να ξεκινήσει η μόλυνση.

ΒΛΕΦΑΡΙΤΙΔΑ

Πάλι πρήστηκαν τα βλέφαρά μου…

Η βλεφαρίτιδα αποτελεί μία από τις πιο συχνές μολύνσεις της επιφάνειας του ματιού, που αρκετά συχνά επεκτείνεται και στον επιπεφυκότα, στην προστατευτική μεμβράνη δηλαδή που καλύπτει το εσωτερικό τμήμα των βλεφάρων και μέρος του οφθαλμικού βολβού. Η μόλυνση μπορεί να δημιουργηθεί στα βλέφαρα από αλλεργικούς παράγοντες (π.χ. από τη γύρη), κυρίως κατά την περίοδο της άνοιξης, αλλά και από διάφορα άλλα αλλεργιογόνα που κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα. Επίσης, αιτίες βλεφαρίτιδας μπορεί να είναι ιοί, μύκητες ή βακτήρια, που συνήθως μεταδίδονται λόγω επαφής του ματιού με χέρια που δεν έχουν πλυθεί σωστά ή με μολυσμένα αντικείμενα (π.χ. πετσέτες χεριών ή προσώπου, φακοί επαφής ή άλλα αντικείμενα), καθώς και αλλεργίες σε προϊόντα μακιγιάζ, καθαρισμού κ.ά.

Τι μπορείς να κάνεις

Επειδή το πρήξιμο των βλεφάρων μπορεί να οφείλεται και σε άλλες πιο σοβαρές αιτίες (π.χ. το οίδημα κάτω από τα βλέφαρα μπορεί να είναι ένδειξη θυρεοειδοπάθειας), το καλύτερο είναι για τη διάγνωση να επισκεφθείς έναν ειδικό το συντομότερο, ο οποίος θα φροντίσει για τη σωστή και αποτελεσματική θεραπεία.

Να θυμάσαι

• Η έλλειψη θρεπτικών συστατικών (εξαιτίας μη ισορροπημένης διατροφής) προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με αυτά των δερματοπαθειών (κοκκίνισμα, φαγούρα, ξηρότητα, αίσθημα καψίματος). Συνήθως η έλλειψη βιταμίνης Α προκαλεί ευερεθιστότητα του δέρματος και ξηροδερμία, τα χαμηλά επίπεδα βιταμινών του συμπλέγματος Β προκαλούν ερυθρότητα, ευαισθησία, ξηρότητα ή υπερβολική λιπαρότητα, ενώ το στεγνό και θαμπό δέρμα υποδηλώνει φτωχή πρόσληψη φολικού οξέος και απαραίτητων λιπαρών οξέων. Επίσης άτομα που παρουσιάζουν ακμή αντιμετωπίζουν πρόβλημα έλλειψης ψευδαργύρου.
• Η πρόσληψη πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (βρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες στα λιπαρά ψάρια και ιχθυέλαια) βοηθά στη βελτίωση της κλινικής εικόνας ατόμων με δερματοπάθειες, καθώς μειώνεται η φλεγμονή του δέρματος.
• Έρευνες έχουν ακόμα δείξει ότι η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνη Ε και C, με παράλληλη τοπική εφαρμογή προϊόντων που περιέχουν τις ίδιες βιταμίνες, προσφέρει σημαντική προστασία στο δέρμα από ερεθισμούς, όπως και από την ηλιακή ακτινοβολία.

Αυτό το ήξερες;

• Σε περίπτωση που παίρνεις κάποια φάρμακα και αμέσως μετά την έκθεσή σου στον ήλιο ή λίγο αργότερα (6-8 ώρες) εμφανίσεις στο δέρμα εξανθήματα «εκζεματικού» τύπου (π.χ. έντονο κοκκίνισμα), συμβουλεύσου το γιατρό σου, ο οποίος, αν το κρίνει απαραίτητο, μπορεί να αλλάξει τη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείς.
• Αν μετά την εφαρμογή κάποιου καλλυντικού προσώπου ή προϊόντος μακιγιάζ αισθάνεσαι ερεθισμό ή «τσιμπήματα» στο δέρμα, σταμάτησε τη χρήση του.
• Εάν η επιδερμίδα σου ερεθίζεται εύκολα, μην χρησιμοποιείς πολύ κρύο νερό στο πλύσιμο του προσώπου σου, ούτε όμως και πολύ ζεστό, αφού και στις δύο περιπτώσεις το πρόβλημα ξηρότητας θα επιδεινωθεί.
• Το υπερβολικό πλύσιμο ή η τακτική χρήση καθαριστικών και κυρίως αντισηπτικών έχουν ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση των λιπιδίων από την επιδερμίδα και κατά συνέπεια την αδυναμία συγκράτησης νερού από την κεράτινη στιβάδα.

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 167

Update: Απρίλιος 2016.