Ελσα Συμεωνίδου

Κόπωση, κατάθλιψη, πονοκέφαλος, αϋπνίες, ταχυκαρδίες, διαταραχές στην έμμηνο ρύση, εξάψεις, εφιδρώσεις σηματοδοτούν την έναρξη της εμμηνόπαυσης... και του πανικού. Οι περισσότερες γυναίκες έχουν συνδυάσει τη διακοπή της περιόδου με την έναρξη της τρίτης ηλικίας. Και αυτό και μόνο το γεγονός τις τρομοκρατεί. Τις γεμίζει ανασφάλεια και φόβο για τις αλλαγές που θα επέλθουν όχι μόνο στη διάθεση και την ψυχολογία, αλλά και στο σώμα τους. Όλα αυτά όμως μοιάζουν υπερβολικά, αφού η εμμηνόπαυση δεν απειλεί τη γυναικεία υπόσταση και δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα στάδιο του κύκλου της.

Πρόκειται για μια φυσιολογική κατάσταση από την οποία περνούν όλες οι γυναίκες. Ο όρος εμμηνόπαυση χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις αλλαγές που εμφανίζονται πριν, αλλά και μετά τη διακοπή της εμμήνου ρύσεως, που σηματοδοτεί και το τέλος της αναπαραγωγικής ηλικίας. Οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν οιστρογόνα (ομάδα ορμονών, που υπολογίζεται ότι επιδρούν σε 300 διαφορετικούς ιστούς του σώματος και όχι μόνο σε αυτούς που συμμετέχουν στη διαδικασία της αναπαραγωγής). Αυτή η απότομη πτώση των οιστρογόνων είναι και η αιτία για τις αλλαγές στον γυναικείο οργανισμό. Κάθε γυναίκα γεννιέται με ένα συγκεκριμένο αριθμό ωαρίων, που αποθηκεύονται στις ωοθήκες. Η εμμηνόπαυση προκαλείται όταν οι ωοθήκες δεν παράγουν πια ένα ωάριο κάθε μήνα και η περίοδος σταματά.

Τι είναι
Το διάστημα μεταξύ της μείωσης της αναπαραγωγικής ικανότητος μέχρι την εμμηνόπαυση ονομάζεται κλιμακτήριος και διαρκεί περίπου δύο χρόνια. Στην εμμηνόπαυση έχει μπει μια γυναίκα όταν έχει διακοπεί η έμμηνος ρύση για διάστημα μεγαλύτερο του ενός χρόνου.

Πότε και πως εμφανίζεται
Η εμμηνόπαυση εμφανίζεται συνήθως ανάμεσα στα 48 και 52 χρόνια. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί και νωρίτερα, όπως ύστερα από χειρουργική αφαίρεση ωοθηκών, χημειοθεραπεία ή γενετικά προβλήματα. Οι πολύτοκες και οι γυναίκες με αυξημένη μάζα σώματος συνήθως εμφανίζουν καθυστερημένη εμμηνόπαυση, ενώ, αντιθέτως, οι γυναίκες που δεν έχουν τεκνοποιήσει, που καπνίζουν, παίρνουν αντικαταθλιπτικά φάρμακα, εκτίθενται σε ακτινοβολία ή έχουν εκτεθεί σε τοξικούς χημικούς παράγοντες, μπαίνουν στην εμμηνόπαυση σε μικρότερη ηλικία. Το πρώτο σημάδι είναι οι ανωμαλίες στην έμμηνο ρύση και ακολουθούν οι εξάψεις, στο πάνω μέρος του σώματος και συχνά συνοδεύονται από ιδρώτα και κοκκίνισμα στο δέρμα.

Πως γίνεται αντιληπτή
Τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν μήνες ή ακόμη και χρόνια. Τα πιο συνηθισμένα είναι:

*Ανωμαλία στη συχνότητα της περιόδου

*Αϋπνία

*Μεταβολές στη διάθεση

*Κόπωση

*Κατάθλιψη

*Ευερεθιστότητα

*Ταχυκαρδίες

*Πονοκέφαλος

*Πόνοι στις αρθρώσεις

*Διαταραχές στη σεξουαλική διάθεση

*Ξηρότητα του κόλπου

*Διαταραχές ούρησης

Τα συμπτώματα αυτά δεν τα αισθάνονται όλες οι γυναίκες. Ενα μικρό ποσοστό έχει ένταση συμπτωμάτων σε τέτοιο βαθμό που να εμποδίζει τις καθημερινές τους ασχολίες.

Εκτός από τα «φανερά» συμπτώματα, κατά την εμμηνόπαυση δημιουργούνται και άλλες αλλαγές στον γυναικείο οργανισμό εκ των οποίων κάποιες όπως η αύξηση της χοληστερόλης δεν παρουσιάζουν συμπτώματα και συνεπώς απαιτείται ενημέρωση και πρόληψη.

Ορμονοθεραπεία: η κλασική αντιμετώπιση
Η κλασική αντιμετώπιση της εμμηνόπαυσης είναι η ορμονοθεραπεία, που σήμερα γίνεται με δισκία (από το στόμα), διαδερμικά αυτοκόλλητα, κολπικά ένθετα και αλοιφές, η οποία στοχεύει να υποκαταστήσει στον οργανισμό τα οιστρογόνα, που παύουν να παράγονται στην εμμηνοπαυσιακή γυναίκα. Ωστόσο, αν έχετε μπει πρόσφατα στην εμμηνόπαυση, ανεξάρτητα από το αν θα υποβληθείτε ή όχι σε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, υπάρχουν και εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε ανώδυνα τα μετεμμηνοπαυσιακά συμπτώματα.

Εναλλακτικές λύσεις

Οι απαραίτητες βιταμίνες
Βιταμίνη Ε: Όλο και περισσότερες μελέτες αποδεικνύουν ότι η λήψη της βιταμίνης Ε βοηθά ιδιαίτερα την εμμηνοπαυσιακή γυναίκα, γιατί επιδρά έμμεσα στην ρύθμιση των ορμονών, περιορίζοντας έτσι τις εξάψεις και την ξηρότητα του κόλπου. Επιπλέον, η συγκεκριμένη βιταμίνη συμβάλλει και στην προστασία του καρδιοαγγειακού της συστήματος, αφού, ως γνωστόν, η γυναίκα αμέσως μετά την εμμηνόπαυση γίνεται πιο ευάλωτη στις καρδιοπάθειες (λόγω της απότομης πτώσης των οιστρογόνων της).

Βιταμίνες Β6, Β9: Έρευνες έχουν δείξει ότι σημαντική βοήθεια προσφέρει και η βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη) καθώς και η βιταμίνη Β9 (φολικό οξύ). Οι συγκεκριμένες βιταμίνες μειώνουν τα επίπεδα ομοκυστεϊνης στον οργανισμό, ένα αμινοξύ που φυσιολογικά υπάρχει και έχει συσχετιστεί με τη στεφανιαία νόσο και τα εγκεφαλικά επεισόδια (των οποίων η πιθανότητα αυξάνεται στην εμμηνόπαυση).

Πολύτιμο το ασβέστιο
Οι απαιτήσεις του οργανισμού σε ασβέστιο μεγαλώνουν σημαντικά μετά την εμμηνόπαυση, λόγω της ταχείας οστικής απώλειας που συντελείται στον γυναικείο σκελετό, λόγω των ορμονικών διαταραχών.

Τι άλλο μπορείτε να κάνετε
Εκτός από τις θεραπευτικές αγωγές, μέτρα που θα σας βοηθήσουν να νιώθετε καλύτερα είναι τα εξής:

*Φοράτε ελαφρά ρούχα.

*Προτιμήστε ο χώρος που ζείτε ή εργάζεστε να είναι δροσερός.

*Τρώτε ελαφρά γεύματα αρκετές φορές την ημέρα.

*Μειώστε τους καφέδες στο ελάχιστο.

*Προτιμήστε φαγητά πλούσια σε ασβέστιο (γάλα, γιαούρτι, τυρί, λαχανικά και ψάρια).

*Κόψτε το κάπνισμα.

*Περιορίστε την κατανάλωση του αλκοόλ.

*Περιορίστε το αλάτι.

Σημαντική και η σωματική άσκηση
Η σωματική άσκηση είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, αφού βελτιώνει όχι μόνο το μυϊκό και το καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά και την πυκνότητα των οστών. Μειώνει την πιθανότητα οστεοπόρωσης, η οποία εμφανίζεται έντονα μετά την εμμηνόπαυση. Αυτό αποδεικνύεται και από μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο βασιλικό Κέντρο του Νότιγχαμ, η οποία έδειξε αύξηση της οστικής πυκνότητας του ισχίου, της τάξεως του 5%, μεταξύ των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών που γυμνάζονταν για 15-20 λεπτά καθημερινά και για διάστημα έξι μηνών.

Απαραίτητος ο καρδιαγγειακός έλεγχος
Η καρδιολόγος Κα Γ. Κολοβού, Υπεύθυνη του Λιπιδαιμικού Ιατρείου Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού κέντρου ανέφερε σε σχετική παρουσίαση: Η συχνότητα εμφάνισης των καρδιαγγειακών επεισοδίων αυξάνεται σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες σημαντικά συγκριτικά με τις προεμμηνοπαυσιακές και μέχρι την ηλικία των 70 ετών συμβαδίζει με αυτήν των ανδρών. Έχει αναφερθεί στις επιδημιολογικές μελέτες, ότι στα επόμενα 20 χρόνια οι εμμηνοπαυσιακές γυναίκες θα είναι πάνω από 1.200 εκατομμύρια παγκοσμίως.

Η εμμηνόπαυση στις γυναίκες εμφανίζεται μετά το 50o έτος της ζωής τους. Αυτό σημαίνει ότι με τα σημερινά δεδομένα για το προσδόκιμο επιβίωσης, θα ζήσουν τουλάχιστον άλλα 30 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση. Έτσι η εκτίμηση και η έγκαιρη αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου που θα εμφανιστούν στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες επιβάλλεται.