«Δε θα συμβεί σε μένα». «Έχω τα μάτια μου ανοιχτά». «Δεν είναι αυτό που νομίζεις». «Δεν είναι τέτοιος άνθρωπος». «Θα το καταλάβαινα αν...». Λόγια! Πολλά λόγια που παραμένουν απλά λόγια σε περιπτώσεις που η σκιά απλώνεται ολοένα και πιο πυκνή επάνω σε σχέσεις που αρχικά μοιάζουν ονειρικά πλασμένες. Και μιλάμε για τη σκιά του φόβου. Γιατί ο φόβος είναι το συναίσθημα στο οποίο «ποντάρουν» οι βίαιοι άνθρωποι και ξεκινούν ένα ανελέητο «παιχνίδι» ορίων!
Η Βασιλική στα Χανιά, η Καρολάιν στα Γλυκά Νερά, η Γαρυφαλλιά στη Φολέγανδρο, η Δώρα στη Ρόδο και ακόμη 9 Ελληνίδες (μέσα στο 2021 μόνο) δεν πρόλαβαν να καταλάβουν, δεν πρόλαβαν να αντιδράσουν, δεν πρόλαβαν να ζήσουν. Έχασαν το «παιχνίδι» και τη ζωή τους!
Στον απόηχο του συγκλονιστικού βίντεο που δημιούργησαν από κοινού το Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών «Διοτίμα» και η Lacta μέσα από το οποίο, παρουσιάζεται μια τέτοια κακοποιητική σχέση και στην ουσία, εξηγείται τι ΔΕΝ είναι αγάπη, στρεφόμαστε σε πληροφορίες που πήραμε από τον ιστότοπο diotima.org.gr και ενημερωνόμαστε για τα τα σημάδια που προδίδουν ότι μία σχέση είναι βίαιη και κακοποιητική και πρέπει να σταματήσει όσο πιο νωρίς γίνεται! Κοινός στόχος όλων; Όσο περισσότερες γυναίκες γίνεται, να προλάβουν!
«Μη με αφήσεις ποτέ»: Μια ιστορία αγάπης που, όμως, ΔΕΝ είναι αγάπη
Ενδοοικογενειακή βία
Η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές έμφυλης βίας, παγκοσμίως. Περιλαμβάνει ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο παραβιαστικών συμπεριφορών που ασκεί ο δράστης, με στόχο να διατηρήσει την εξουσία και τον (κοινωνικό) έλεγχο πάνω στο θύμα του, είτε είναι γυναίκα ή παιδί.
Με τις συνεχείς λεκτικές και σωματικές τιμωρίες, τις απειλές, τον εξαναγκασμό, ο κακοποιητής έχει ως σκοπό να εκφοβίσει, να τρομάξει, να ταπεινώσει το θύμα, να του «σπάει» το ηθικό και να το κάνει να νιώσει ανίκανο να προβάλει αντίσταση, να δει καθαρά την κατάσταση.
Πέρα από τη σωματική κακοποίηση (χαστούκια, σπρώξιμο, τράβηγμα από τα μαλλιά, κ.ά.) που απειλεί τη σωματική ακεραιότητα του θύματος, η ενδοοικογενειακή βία παίρνει διάφορες μορφές: λεκτική, ψυχολογική, σωματική, σεξουαλική κακοποίηση και οικονομική βία – που δεν αφήνουν ορατά σημάδια αλλά τραυματίζουν εξίσου.
Ψυχολογική βία
Πρόκειται για συστηματική, επίπονη και διαβρωτική διαδικασία που οδηγεί την επιζώσα σε διανοητική και συναισθηματική οδύνη ή βλάβη. Ως ψυχολογική και συναισθηματική κακοποίηση αναφέρεται ένα σύνολο ενεργειών: πρώτον ο εκφοβισμός και οι απειλές για σωματική ή σεξουαλική βία. Συχνότατα ο θύτης απειλεί ότι θα βλάψει το θύμα ή την οικογένειά του, ότι θα πάρει την κηδεμονία των παιδιών ή ότι θα αυτοκτονήσει.
Δεύτερον, η συστηματική ταπείνωση και διαρκής κριτική, η δημιουργία ενοχών στη σύντροφο, και ο αδιάκοπος έλεγχο της προσωπικής της ζωής. Τρίτον, η προσπάθεια απομόνωσης του θύματος, από τον οικογενειακό/φιλικό/συγγενικό περίγυρο.
Τα παραπάνω στοχεύουν στη μείωση της αυτοπεποίθησης, την υπονόμευση της αυτοεκτίμησης του θύματος, σε σημείο που το ίδιο να αμφιβάλλει για την ψυχική του διαύγεια και να πιστεύει ότι είναι υπεύθυνο και ένοχο για την κακοποίηση που δέχεται.
Το βίντεο της Φίνος Φιλμ για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών
Λεκτική βία
Η λεκτική βία είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ψυχολογική κακοποίηση. Εμπεριέχει ένα ευρύ φάσμα συμπεριφορών που ξεκινούν από φωνές, απειλές και εξυβρίσεις και φτάνουν ως το λεκτικό εξευτελισμό και την τρομοκράτηση.
Στόχος της λεκτικής κακοποίησης είναι η χειραγώγηση διαμέσου του φόβου και ο έλεγχος πάνω στη ζωή του ατόμου. Οι προσβολές, οι κατηγορίες, οι μομφές, η δυσφήμηση, η επίρριψη ευθυνών για την κακοποιητική συμπεριφορά στο θύμα, οι συνεχείς επικρίσεις, η λεκτική υποβάθμιση και υπονόμευση της αυτοπεποίθησης, αποτελούν μερικά μόνο πρόσωπα αυτού του πολύπλοκου φαινομένου.
Αν και είναι η πιο συνηθισμένη μορφή ενδοοικογενειακής βίας, είναι αρκετά κανονικοποιημένη είτε γιατί δεν υπάρχουν ορατές αποδείξεις ή γιατί ο θύτης μπορεί να παραπλανά, διατηρώντας άψογη συμπεριφορά στο δημόσιο χώρο.
Οικονομική βία
Η οικονομική βία είναι η στέρηση πόρων, ευκαιριών, αγαθών και υπηρεσιών. Συνήθως, η οικονομική βία εντός της σχέσης αποσκοπεί στον έλεγχο της συντρόφου προκειμένου να αισθανθεί ανίσχυρη και αδύναμη να εγκαταλείψει τον κακοποιητικό δεσμό.
Η οικονομική βία ασκείται με πολλούς τρόπους: Πρώτον, τη στέρηση του δικαιώματος για οικονομική αυτονομία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η απαγόρευση ή παρεμπόδιση του δικαιώματος στην εργασία.
Δεύτερον, τον έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων και του εισοδήματος του θύματος. Ο θύτης μπορεί να αποσπά τον μισθό της συντρόφου του ή να αρνείται την κατά βούληση αξιοποίησή του, να την αποκλείει από χρηματοπιστωτικούς πόρους (π.χ. παρακράτηση τραπεζικής κάρτας), να την εξαναγκάζει να πάρει δάνειο στο όνομά της, να μην της επιτρέπει την πρόσβαση στο οικογενειακό εισόδημα ή να αποφασίζει για κοινούς πόρους χωρίς την ενημέρωση της.
Τέλος περιλαμβάνει την αποστέρηση του θύματος από αναγκαία εισοδήματα για την κάλυψη των βασικών του αναγκών.
Σεξουαλική βία
Αφορά οποιαδήποτε σεξουαλική πράξη, αλλά και απόπειρα τέτοιας πράξης, χωρίς την εκούσια και ελεύθερη συναίνεση του θύματος. Κατά την άσκησή της, συχνά (αλλά όχι πάντα) χρησιμοποιείται σωματική βία, εξαναγκασμός, αλλά και απειλές βίας.
Συμπέρασμα
Όχι, αυτά δεν είναι φυσιολογικά. Ναι, μπορείς να κάνεις κάτι. Ζήτα βοήθεια. Υπάρχουν, πλέον, πολλά κανάλια, όπου μπορείς (και πρέπει) να στραφείς για βοήθεια. Πρόκειται για τη ζωή σου! Και μόνο εσύ θα αποφασίσεις γι' αυτή!
Ενδεικτικά παραθέτουμε τα εξής:
Φορείς υποστήριξης
Κάθε επιζώσα μπορεί να ξεφύγει από την κακοποίηση αν «ξεκλειδώσει» τη δύναμη που κρύβει μέσα της. Σε αυτή τη διαδρομή δεν είσαι μόνη. Απευθύνσου στους κατάλληλους φορείς για εξειδικευμένη υποστήριξη. Μίλησε στους ανθρώπους που εμπιστεύεσαι.
Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900
Είναι μια υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων που δίνει τη δυνατότητα στα θύματα έμφυλης/ενδοοικογενειακής βίας ή σε τρίτα πρόσωπα, να επικοινωνήσουν σε 24ωρη βάση (καθημερινά, όλο το χρόνο) με εξειδικευμένο προσωπικό (ψυχολόγους, κοινωνιολόγους κλπ) που θα τους παράσχει πληροφορίες και υποστήριξη. Υπάρχει δυνατότητα και ηλεκτρονικής επικοινωνίας μέσω e-mail στη διεύθυνση [email protected]
Συμβουλευτικά Κέντρα
Τα Συμβουλευτικά Κέντρα της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και των Δήμων είναι δομές που παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες στις επιζώσες έμφυλης/ενδοοικογενειακής βίας.
Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν:
- ψυχολογική, νομική και εργασιακή συμβουλευτική
- παραπομπή σε ξενώνες
Συμβουλευτικά Κέντρα υπάρχουν σε Αθήνα (Σύνταγμα, Ομόνοια), Πειραιά, Ιωάννινα, Ηράκλειο Κρήτης, Θεσσαλονίκη, Κέρκυρα, Κοζάνη, Κομοτηνή, Λαμία, Λάρισα, Μυτιλήνη, Πάτρα, Σύρο και Τρίπολη. Επίσης, Συμβουλευτικά Κέντρα έχουν και οι δήμοι Αλεξανδρούπολης, Άρτας, Βέροιας, Ελευσίνας, Ζακύνθου, Θήβας, Καβάλας, Καλαμάτας, Καρδίτσας, Κεφαλονιάς, Καστοριάς, Κατερίνης, Κερατσινίου-Δραπετσώνας, Κορίνθου, Κω, Περιστερίου, Πρέβεζας, Πύργου, Ρεθύμνης, Ρόδου, Σερρών, Τρικκαίων, Φλώρινας, Φυλής, Χαλανδρίου, Χαλκιδέων και Χίου. Διευθύνσεις και τηλέφωνα επικοινωνίας θα βρεις εδώ: http://www.isotita.gr/emfyli-via/
