Άμεσοι, απαιτητικοί και σοβαρά υπολογίσιμοι καταναλωτές είναι και τα παιδιά τα οποία λόγω των ημερών βρίσκουν την ευκαιρία να προβάλλουν, να απαιτήσουν και συνήθως να ικανοποιήσουν μέχρι και τα πιο ακραία καταναλωτικά τους «θέλω». Περίοδος δύσκολη λοιπόν για τους γονείς που θέλουν να επιλέξουν δώρα, να ψωνίσουν μαζί με το παιδί τους, να μην το στεναχωρήσουν και να το κάνουν να νοιώσει χαρούμενο.
"Μαμά τα θέλω ΟΛΑ"
Πως μπορείτε να "χαλιναγωγήσετε" την άκρατη καταναλωτική μανία του παιδιού σας που γεννά η τηλεόραση, ο κοινωνικός του περίγυρος, ακόμα και η δική σας πρακτική; Ας δούμε πως μπορούμε να κρατήσουμε τις ισορροπίες σε μια αγορά υπερφορτωμένη αγαθά και πως μπορούμε να καθοδηγήσουμε σωστά τα παιδιά μας για να μην είναι θύματα της καταναλωτικής μανίας των καιρών μας.
Πάμε να διαλέξουμε το δώρο σου…
Τα παιδιά μεγαλώνουν μέσα σε έναν κόσμο που συνεχώς προσφέρει καινούργια πράγματα και γεννά καινούργιες επιθυμίες για την απόκτηση τους. Μια εποχή πλούσια σε πρακτικές «δωρίσματος» όπως αυτή των Χριστουγέννων μπορεί να γίνει αφορμή για να μάθουμε στα παιδιά μας να επιλέγουν, να προσφέρουν και να συνδιαλέγονται μαζί μας αλλά και με τις επιθυμίες τους. Δεδομένου ότι η προσφορά αγαθών είναι μεγάλη το ίδιο είναι συνήθως και οι παιδικές απαιτήσεις.
Είναι ευθύνη των ενηλίκων να τα «προσγειώνουν» χωρίς να περιορίζουν τη δημιουργική φαντασία τους.
«Τα παιδιά ήδη από τον παιδικό σταθμό καταλαβαίνουν πότε τα άλλα παιδάκια απολαμβάνουν περισσότερες ή λιγότερες πολυτέλειες, όπως παιχνίδια, σχολικά είδη, λιχουδιές κλπ. Με μια καλή αφορμή οι γονείς μπορούν να εξηγήσουν στο παιδί την «αξία» των πραγμάτων και των χρημάτων. Ίσως όμως η απάντηση «δεν έχουμε λεφτά» είναι λιγότερο αποτελεσματική από μια συζήτηση που θα περιστρέφεται γύρω από το αντικείμενο του παιδικού πόθου: γιατί ζητά κάτι το παιδί; Τι θα του προσφέρει; Πότε πρέπει να το αποκτήσει και πώς να το διαλέξει; Ακόμα κι αν οι γονείς σκοπεύουν να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες του, αξίζει να παίξουν λίγο το «δικηγόρο του διαβόλου» ώστε να το βοηθήσουν να τεκμηριώσει αυτό που πραγματικά θέλει.» μας λέει η κ. Ζωζέτα Μηλιοπούλου, Υποψήφια διδάκτωρ και ερευνήτρια του Παντείου Παν/μίου σε θέματα διαφήμισης και κατανάλωσης.
Στο «ξεκαθάρισμα» λοιπόν των επιθυμιών και της επιλογής οι γονείς θα πρέπει να μπορούν να καθοδηγήσουν τα παιδιά τους ώστε να μη νοιώσουν στερημένα αλλά να μη γίνουν και κακομαθημένα.
« Δεν χρειάζεται οι γονείς να αγοράζουν όλα όσα ζητάει το παιδί τους. Μπορεί να επιλέξει μέσα από μια λίστα με επιθυμητά δώρα. Είναι σημαντικό να μάθει στο μέτρο από νωρίς και ότι δεν είναι εφικτό να έχουμε όλα όσα ζητάμε και μας αρέσουν.» εξηγεί ή κ. Μαρία Λαζαρίδου, ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια.
"Το θέλω οπωσδήποτε & θα κάνω σαματά για να το αποκτήσω"
Κι αν επιμένει; Πώς ν΄αντιδράσεις στο κλάμα και την παιδική υστερία;
Αυτές τις μέρες, αλλά και πολλές άλλες, ένα συχνό φαινόμενο που παρατηρείται στα καταστήματα με παιχνίδια είναι η παιδική υστερία. Παιδιά κάθε ηλικίας χτυπιούνται, φωνάζουν γιατί θέλουν το συγκεκριμένο και όχι άλλο και οι γονείς ανήμποροι να τα ηρεμήσουν καταφεύγουν πολλές φορές στην αγορά που δεν επιθυμούν. Οι λόγοι που μπορεί ένα παιδί να φτάσει σε αυτή τη συμπεριφορά είναι πολλοί και έχουν να κάνουν και με τη σχέση με τους γονείς. Όσο αφορά στην καταναλωτική πρακτική η δύναμη της μάρκας και η συνήθεια των γονιών να παίρνουν ότι ζητάει το βλαστάρι τους είναι οι σημαντικότεροι.
«Η μάρκα επηρεάζει πολύ το παιδί, διαπιστώνει η κ. Μηλιοπούλου, γιατί γνωρίζει τα προϊόντα που διαφημίζονται συχνότερα, επιθυμεί τους ήρωες που πρωταγωνιστούν στα αγαπημένα του κινούμενα σχέδια και ενθουσιάζεται με τις καθημερινές καινοτομίες γνωστών του προϊόντων. Το παιδί άλλοτε χαίρεται από την επιλογή του κι άλλοτε απογοητεύεται. Όταν τα πράγματα που θέλησε δεν είναι «όπως στην τηλεόραση», όταν το καινούργιο παιχνίδι χαλάσει αμέσως ή αποδειχθεί βαρετό οι γονείς πρέπει να βοηθούν το παιδί να κατανοήσει ότι η εικόνα, οι εντυπώσεις δεν πρέπει να θολώνουν την κρίση του και ότι οφείλει να απορρίπτει τις μάρκες που το απογοητεύουν.»
Η διαδικασία αυτή καλό θα είναι να ξεκινά και πριν την αγορά του παιχνιδιού-αγαθού, από την ώρα που το παιδί πληροφορείται για το προϊόν μέσω της διαφήμισης και το επιθυμεί. Τους μήνες που προηγούνται των γιορτών οι διαφημίσεις παιδικών ειδών αυξάνονται κατακόρυφα και επιτείνουν την παιδική αγοραστική επιθυμία.
«Τα παιχνίδια που διαφημίζονται στην τηλεόραση μπορεί να αποτελέσουν μέρος της «λίστας επιθυμιών» των παιδιών για τα γενέθλια τους ή τα Χριστούγεννα , συμβουλεύει η κ. Λαζαρίδου ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια. Τα περισσότερα παιδιά ωστόσο και κυρίως τα παιδιά μικρότερης ηλικίας έχουν δυσκολία να ξεχωρίσουν την πραγματική από την φανταστική παρουσιαζόμενη εικόνα των παιχνιδιών- αγαθών στις διαφημίσεις,. Καλό είναι να τους εξηγήσετε ότι τα παιχνίδια και τα υπόλοιπα αγαθά παρουσιάζονται στην τηλεόραση όσο δυνατό πιο ελκυστικά, ότι ο στόχος της διαφήμισης είναι να πουληθούν τα αγαθά και ότι όλες οι πληροφορίες μπορεί να μην προβάλλονται.»
Τι να κάνετε όταν το… παρακάνει;
Πώς θα βάλεις φρένο στη "χειριστική" συμπεριφορά;
Καλό είναι να έχετε προετοιμάσει σωστά την έξοδο για ψώνια, όταν πρόκειται να διαλέξετε μαζί του το δώρο του ώστε να μην υπάρχουν τέτοιες δυσάρεστες σκηνές. Θυμηθείτε ότι τα παιδιά μπορούν και «πιάνουν» την αδυναμία σας και ξέρουν να την εκμεταλλεύονται.
«Σε κάθε περίπτωση όταν λέμε «όχι» πρέπει να επιμένουμε σε αυτό και να μην αλλάζουμε γνώμη για να αποφεύγονται σκηνές παιδικής υστερίας μέσα στα καταστήματα, παρατηρεί η κ. Μηλιοπούλου. Αν αλλάξουμε γνώμη γι’ αυτό το όχι, σίγουρα πρέπει να μεσολαβήσει ένα ικανό διάστημα από τη φάση της παιδικής εμμονής έτσι ώστε να είναι σαφές ότι η μεταστροφή μας δεν συνδέεται με αυτή.»
Για να μη φτάσετε πάντως σε τέτοια άκρα η κ. Λαζαρίδου προτείνει μια συνολικότερη αντιμετώπιση με πυρήνα,- τι άλλο;- την προσωπική επαφή και το παιχνίδι:
« Πολύ συχνά οι γονείς ικανοποιούν όλες τις απαιτήσεις τους κι έτσι τους καλλιεργούν τον ανταγωνισμό στο σχολείο και στο περιβάλλον με τους φίλους τους. Συνήθως προσφέρουν τα πάντα στο παιδί τους για να μην στερηθεί ό,τι εκείνοι στερήθηκαν ή για να αναπληρώσουν τις ώρες που βρίσκονται μακριά του. Είναι προτιμότερο να περάσουν μερικές ώρες μαζί με το παιδί τους και να παίξουν. Το παιχνίδι έρχεται αυθόρμητα στα παιδιά τα οποία με τη φαντασία τους βλέπουν τον κόσμο μέσα από ασφαλή σύνορα κι έτσι αναπτύσσουν πλούσιο εσωτερικό κόσμο, δημιουργικότητα, και αυτονομία στην ενήλικη ζωή. Αυτά που καταφέρνει το παιχνίδι δεν μπορεί να τα φτάσει η διαφήμιση και το εμπόριο παιχνιδιών. »
Τι δώρα να τους πάρεις; Μέινε συντονισμένη για χρήσιμες συμβουλές για την επιλογή των παιδικών δώρων στις γιορτές των Χριστουγέννων.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΓΓΑΝΑ ΨΥΧΟΛΟΓΟ-ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 59
Update: Δεκέμβριος 2016
