Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας και τα διάσπαρτα νησιά της αποτέλεσαν ανά τους αιώνες σημείο αναφοράς και συνάμα έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε ιστορικά γεγονότα. Ιππότες, σταυροφόροι, πειρατές άφησαν το στίγμα τους στην ελληνική επικράτεια, που μετράει περισσότερα από 600 κάστρα, φρούρια και πύργους! Κάποια στέκουν αγέρωχα κόντρα στο χρόνο και τον άνθρωπο, άλλα έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους και έχουν μετατραπεί σε σωρούς ερειπίων

Στα νησιά ο περιπατητής βρίσκει εντυπωσιακές θαλασσινές καστροπολιτείες, που είχαν χτιστεί για να προστατέψουν τους κατοίκους τους από λογής λογής κινδύνους. Ποιο να ξεχωρίσει κανείς και ποιο να βάλει σε δεύτερη μοίρα; Η επιλογή μας ήταν δύσκολη, διότι κάθε κάστρο έχει το δικό του θρύλο, τη δική του ιστορία.

1) Κάστρο των Ιπποτών - Ρόδος: Ενθύμιο από το πέρασμα των Ιπποτών του Αγ. Ιωάννη το 1315. Μέσα στο κάστρο βρίσκεται η Μονή της Παναγίας της Σπηλιανής, που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.

2) Παλαιό Φρούριο - Κέρκυρα: Τα βυζαντινά οχυρωματικά έργα, τα οποία το 13ο και 14ο αιώνα δέχθηκαν τις πρώτες βελτιώσεις, ενώ το 15ο αιώνα τα τείχη τους ανακατασκευάστηκαν από τους Ενετούς.

3) Φραγκοκάστελο - Χανιά: Ανατολικά των Σφακίων και σε απόσταση 15 χλμ. βρίσκεται το κάστρο που χτίστηκε από τους Ενετούς το 14ο αιώνα και έδωσε το μύθο των Δροσουλιτών.

4) Κούλες - Ηράκλειο Κρήτης: Χτισμένο από τους Γενοβέζους το 1303, γκρεμίστηκε από σεισμό και χτίστηκε εκ νέου από τους Τούρκους.

5) Κάστρο Νερατζιάς - Κως: Οι Ιωαννίτες ιππότες, που έχτισαν το κάστρο στη Ρόδο, έχτισαν και αυτό της Κω, καθώς το νησί είχε κριθεί στρατηγικής σημασίας.

6) Ενετικό Φρούριο - Ζάκυνθος: Το πότε χτίστηκε είναι άγνωστο. Στο εσωτερικό του, πάντως, στα χρόνια της Ενετοκρατίας ήταν η πρωτεύουσα του νησιού.

7) Κάστρο Αστυπάλαιας: Ενετικό κτίσμα που δεσπόζει στα 130 μέτρα κι έχει άμεση ορατότητα στα δύο φυσικά λιμάνια του νησιού.

8) Κάστρο Μεγίστης - Καστελόριζο: Χτίστηκε πάνω στα αρχαία ελληνιστικά κρηπιδώματα από τους Ιππότες του Μεγάλoυ Μαγίστρου της Ρόδου, από το οικόσημο του οποίου και φέρεται να πήρε το όνομά του και το νησί.

9) Κάστρο και πύργος Γλέζου - Νάξος: Χτισμένο το 1207 υπό τη φραγκική κυριαρχία στο Αιγαίο, τον πύργο τον δώρισε ο Πέτρος Γλέζος στην Αρχαιολογική Υπηρεσία για να γίνει βυζαντινό μουσείο.

10) Φρούριο Μυτιλήνης: Χτισμένο ανάμεσα στους λόφους του λιμανιού της πόλης, ήταν το μεγαλύτερο και ένα από τα ισχυρότερα κάστρα της ανατολικής Μεσογείου.