Ο πίνακας που σοκάρει στην Αθήνα

12.04.2007
Ένας πίνακας με την υπογραφή μιας Ρωσίδας ζωγράφου που αναπαριστά μια έγκυο καλόγρια προκαλεί σοκ. Το έργο που πρόκειται να εκτεθεί αυτές τις μέρες σε κεντρικό ξενοδοχείο έχει ως θέμα του τη μητρότητα και τις γυναίκες της Εκκλησίας και, όπως είναι φυσικό, αναμένεται να προκαλέσει έντονες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις.

Οπως αποκαλύπτει ο Κώστας Γόνης, με τον οποίο επικοινώνησε η δημιουργός Antzelika Fomicheva, «είναι έργο ζωής για εκείνη». Το περιεχόμενό του; Μια εγκυμονούσα καλόγρια μέσα στο κελί της. Θέμα, που, όπως λέει, εμπνεύστηκε από μια αληθινή ιστορία που της διηγήθηκε η γιαγιά της στην πατρίδα της τη Ρωσία πριν από 30 χρόνια. Το έργο «πρόκειται να εκτεθεί», όπως μας είπε ο συνεργάτης της ζωγράφου, «σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας και, όπως είναι φυσικό, αναμένεται να ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων».

Ποια είναι όμως η ιστορία από την οποία εμπνεύστηκε η Ρωσίδα καλλιτέχνις;

Πριν από 140 χρόνια περίπου στα παγωμένα βουνά της Ρωσίας εκτυλίχθηκε μια ερωτική ιστορία που μοίρασε τον κόσμο της εποχής τότε στα δύο.

Ήταν το 1867 στο Κρασνοντάρ σε μια εποχή που κυριαρχούσε η ρωσική κουλτούρα και η μεγάλη φτώχεια. Η μοίρα ένωσε δύο νέους, τον Πέτρο και τη Μαρία, αλλά η δίψα του 22χρονου νέου για οικογένεια ήταν ο καθημερινός του αγώνας για επιβίωση. Η 19χρονη Μαρία, πιστή στην οικογένειά της και κρύβοντας το μεγάλο μυστικό βαθιά στην καρδιά της, περίμενε νύχτα μέρα τον αγαπημένο της να επιστρέψει από τα βουνά ή τη θάλασσα γερός και δυνατός.

Το όνειρο του γάμου έμοιαζε μακρινό και οι προσευχές της Μαρίας ήταν καθημερινές. Ξαφνικά μια μέρα ο αγαπημένος της της ανακοίνωσε τα άσχημα νέα: «Θα φύγω για λίγο, Μαρία», της είπε, «πρέπει να πάω στη Μόσχα. Μόνο εκεί θα μπορέσω να μαζέψω χρήματα για να παντρευτούμε και να ζήσουμε όμορφα».

Από εκείνη τη στιγμή το κλάμα της Μαρίας ήταν ασταμάτητο. Δεν ήθελε να φύγει. Αγαπούσε τον Πέτρο τόσο πολύ και αισθανόταν ότι δεν θα τον έβλεπε ξανά.

Ένα πρωί δεν τον είδε και τότε κατάλαβε πολλά. Κάτι ζαλάδες που είχε τελευταία και ναυτίες την απασχολούσαν έντονα, αλλά δεν είχε προλάβει να του πει τίποτα.

Πέρασε ένας ολόκληρος μήνας και δεν είχε λάβει ούτε ένα γράμμα. Μετά από τρεις μήνες περίπου κατάλαβε ότι είναι έγκυος σε μια κοινωνία που δεν συγχωρούσε και η καθημερινή κατακραυγή από το χωριό που είχε να αντιμετωπίσει ήταν πολύ μεγάλη. Το τέλος ήρθε όταν η οικογένειά της της ανακοίνωσε ότι δεν θα κρατούσε μια έγκυο χωρίς το σύζυγό της. Έτσι, της είπαν να φύγει, καθώς δεν είχε θέση εκεί κι έπρεπε να απομακρυνθεί από το χωριό.

Χωρίς επιλογή
Οι επιλογές της ήταν περιορισμένες: να πέσει στο φαράγγι και να βάλει τέρμα στη ζωή της, να πάρει βότανα για να σκοτώσει το παιδί της με κίνδυνο να πεθάνει και η ίδια ή να φύγει. Οι βοήθειες από τους συγχωριανούς της ήταν σχεδόν ανύπαρκτες, αφού έμοιαζε με έγκλημα να βοηθήσεις μια κοπέλα που ο αγαπημένος της την άφησε μόνη. Με όση δύναμη ψυχής της είχε απομείνει, η Μαρία πήρε την τραγική απόφαση. Αναγκάστηκε να αφήσει το σώμα της στο έλεος του γκρεμού.

Μια λιποθυμία, όμως, την έκανε να σταθεί κάπου στο δρόμο, μερικά χιλιόμετρα έξω από το χωριό της και μπροστά σε ένα μοναστήρι. Ένα δυνατό φως της έλεγε να προχωρήσει. «Ο Θεός μου έδειξε το δρόμο για το μοναστήρι. Δώσε μου δύναμη, Θεέ μου, να τα καταφέρω να χτυπήσω την πόρτα», σκέφτηκε.

Η ζωγράφος Fomicheva άκουσε αυτήν την ιστορία από τη γιαγιά της σε ηλικία 12 ετών. Φαντάστηκε τελικά ότι το μοναστήρι τη δέχτηκε. Έτσι, το 2004 και μετά από εκθέσεις σε πολλές χώρες, όπως η Φινλανδία, η Ρωσία, η Ελβετία, η Αμερική και η Ιαπωνία, και με μεγάλες εμπειρίες ξεκίνησε να δώσει πνοή σε ένα κοινωνικό θέμα και του έδωσε το όνομα «Καλόγρια, το δικαίωμα της μητρότητας».