Φιλοσοφία: αίρεση ή μόδα;

17.06.2009
Από τον Πλάτωνα και τον Πυθαγόρα μέχρι τον Βούδα και την Καμπάλα. Αιρέσεις, δόγματα, θεωρίες, πιστεύω που τις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει της μόδας, με «οπαδούς» πολλούς επώνυμους. Πρωτοπόροι της νέας τάσης ποιοι άλλοι; Οι σταρ του Χόλιγουντ.

Από τον ΒΑΣΙΛΗ ΛΟΥΚΑ

Από τον Πλάτωνα και τον Πυθαγόρα μέχρι τον Βούδα και την Καμπάλα. Αιρέσεις, δόγματα, θεωρίες, πιστεύω που τις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει της μόδας, με «οπαδούς» πολλούς επώνυμους. Πρωτοπόροι της νέας τάσης ποιοι άλλοι; Οι σταρ του Χόλιγουντ. Ωστόσο, και στη χώρα μας δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν «μαγευτεί» από διάφορες φιλοσοφικές αντιλήψεις.

Πιστεύω στους θεούς που έχουν επιλέξει οι άνθρωποι
Θυμάμαι όταν ρώτησα σε μια κουβέντα μας στο πλαίσιο της εκπομπής «Star Club» τον Γιάννη Ζουγανέλη, αν πιστεύει στον Θεό και ποια είναι η σχέση του με τη θρησκεία.

«Νομίζω ότι είναι πολύ εγωιστικό να πιστεύεις μόνο στον εαυτό σου. Κατ’ αρχήν πιστεύω στους ανθρώπους. Πιστεύω και στους συνανθρώπους μου, πιστεύω στη μητέρα μου, η οποία δεν μπορεί χωρίς τον Θεό της ορθοδοξίας, της εκκλησίας μας γενικά. Βέβαια, κοινωνικά οι θρησκείες μού έχουν δημιουργήσει ένα εσωτερικό πρόβλημα. Δεν ασχολούνται πραγματικά με την ψυχή, αλλά έχουν μια τάση να εξουσιάζουν τους ανθρώπους, γι’ αυτό κι εμένα με βρίσκει λίγο αντίθετο αυτή η σχέση. Παρόλο που μεγάλωσα στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου Αχαρνών, έμαθα βυζαντινή μουσική, είχα την τύχη να γνωρίσω εξαιρετικούς πνευματικούς ανθρώπους, όπως ο αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Λαζαρίδης. Είδα όμως ότι η εκκλησία απέχει από τον καθημερινό πόνο των ανθρώπων. Βαρέθηκα πια τα πολλά λόγια και τις ομιλίες από καθέδρας. Βαρέθηκα τα χρήματα. Να υπάρχουν άνθρωποι που να δυστυχούν στην Ελλάδα. Δεν είναι μίζερο αυτό που λέω, αλλά μια πραγματικότητα. Μιζέρια είναι να αποποιείσαι την αλήθεια. Και η εκκλησία απλώς να τα βλέπει αυτά τα πράγματα και να συνηγορεί στο ότι υπάρχουν?

Νομίζω ότι η εκκλησία έπρεπε να βοηθάει, και μόνο. Όχι να διατηρεί περιουσίες. Γι’ αυτό ίσως διαφοροποιούμαι από την έννοια θρησκοληψία, αλλά επικαλούμαι το θείο που έχουμε μέσα μας. Πιστεύω στους θεούς που έχουν επιλέξει οι άνθρωποι. Δεν έχω καμιά αντίθεση με το μουσουλμάνο ή το βουδιστή. Τον σέβομαι επί ίσοις όροις».

Η μαγεία της Ακρόπολης
Δηλωμένος λάτρης της αρχαίας Ελλάδας ο Σπύρος Πώρος αλλά και η πανέμορφη γυναίκα του Κάιλι Μπαξ. Όπως όλα δείχνουν μάλιστα, ο διάσημος Έλληνας φωτογράφος θα επιχειρήσει προφανώς να αποκτήσουν την ίδια αγάπη για την πατρίδα του και οι δύο κόρες του. Άλλωστε, στα άμεσα σχέδιά του είναι η επόμενη έκθεσή του να γίνει στην Ελλάδα και να έχει, όπως λέει, ιδιαίτερο ελληνικό στοιχείο. Ας μην ξεχνάμε, όπως εκμυστηρεύεται ο επιχειρηματίας και στενός φίλος και συνεργάτης του Τάσος Μαγιόπουλος, και την πρόσφατη πολυσυζητημένη φωτογράφηση που έκανε στην Αθήνα. «Είχε θέμα της την ομορφιά και την ιστορία της Ακρόπολης και πρωταγωνίστησε η Τζένιφερ Λόπεζ. Άμεσο επακόλουθο της αγάπης του για την αρχαία Ελλάδα, η οποία δεν αποκλείεται να τον φέρει μαζί με την οικογένειά του να εγκατασταθεί μόνιμα στην Ευρώπη, προκειμένου να μπορεί να απολαμβάνει πολύ πιο εύκολα τις ομορφιές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού». Πρώην μοντέλο και ακριβοπληρωμένος φωτογράφος, όπως και πολλοί άλλοι δηλωμένοι αρχαϊστές και λάτρεις του αθάνατου ελληνικού πνεύματος, έχει ιδιαίτερη αγάπη στον Πειραιά, στη Μύκονο και τη Δήλο, ενώ δεν αποκλείεται, όπως μαθαίνουμε, να κάνει στο άμεσο μέλλον και μια επένδυση στην Αίγινα, με την οποία δηλώνει μαγεμένος.

Το νερό, το βραχιόλι και η επιχείρηση
Στην περίπτωση της Καμπάλα οι γνώμες ποικίλλουν, με μία τάση να υποστηρίζει ότι η υπόθεση θυμίζει μια πολύ καλά στημένη επιχείρηση και ως χαρακτηριστικό παράδειγμα θεωρούν την περίπτωση της Μαντόνα. Θέλει να έχει πολλά κεριά στο καμαρίνι της με άρωμα γαρδένιας και μόνο εκείνα που είναι αποδεκτά από την Καμπάλα. Πίνει αποκλειστικά και μόνο εμφιαλωμένο νερό, το οποίο πρέπει επίσης να είναι μόνο μάρκας Kabbalah. Κάτι σαν αγιασμός, δηλαδή, καθώς πρόκειται για νερό που θεωρητικά πάντα έχει την ευλογία της συγκεκριμένης θρησκείας. Θρήσκα, όπως λέει η ίδια, πιστεύει πως χωρίς τον Θεό δεν θα μπορούσε να είχε καταφέρει τίποτα στη ζωή της. Σημειωτέον ότι τόσο η ίδια όσο και οι άνθρωποι που τη συνοδεύουν σε κάθε εμφάνισή της είναι υποχρεωμένοι βάσει συμφωνίας να πίνουν νερό της συγκεκριμένης μάρκας. Να σκεφτείτε ότι ακόμη και στο τσάι της βάζει μόνο το αγαπημένο νερό της, ενώ για την αναζωογόνησή της στα διαλείμματα των σόου της έχει μαζί της πάντα ένα ειδικό σπρέι που το περιέχει. Ιερό νερό, λοιπόν, από τη μία και κόκκινα κατά προτίμηση κομποσκοίνια από την άλλη. Αυτά που σύμφωνα με την άποψη των καμπαλιστών φέρνουν καλή τύχη, αποτελώντας παράλληλα απαραίτητο αξεσουάρ. Όταν μάλιστα φόρεσε πρώτη η Μαντόνα κομποσκοίνι στο αριστερό χέρι, αμέσως έγινε μόδα και υιοθετήθηκε από πασίγνωστους σταρ, όπως ο Μικ Τζάγκερ, ο Ντέιβιντ Μπέκαμ, η Γκουίνεθ Πάλτροου και άλλοι. Ο Στράτος Τζώρτζογλου, τώρα, φοράει κι εκείνος το χαρακτηριστικό κόκκινο βραχιόλι στο αριστερό χέρι του, καθώς φέρνει καλή τύχη και απομακρύνει τα κακά πνεύματα.

Πότε Βούδας, πότε Κούδας
Ο Μανόλης Ρασούλης, όπως ο ίδιος υποστηρίζει, έχει όνομα εβραϊκό, που σημαίνει «άνθρωπος του Θεού», ενώ το επίθετό του, όπως λέει, προέρχεται από το ιερό όνομα του Κορανίου «ρασούλ» και το τρίτο, το σανσκριτικό, του το έδωσε ο Osho και είναι «ντέβα παρινίτο», που σημαίνει «ερωτευμένος με τη θεϊκότητα». Βαθύς μελετητής και γνώστης πλέον των ανατολικών φιλοσοφιών, πήρε πολλά από την επαφή του με τον Osho, του οποίου έχει διαβάσει πολλά βιβλία, αλλά και τον έχει συναντήσει στην Ινδία. Μάλιστα, δοκίμασε, όπως υποστηρίζει ο Βασίλης Χατζηιακώβου από τον «Ιανό» της Αθήνας, να συστήσει σε πολλούς συμπατριώτες μας τον Osho μέσα από το βιβλίο του «Κρυμμένη αρμονία». Ο δημιουργός του διαχρονικού χιτ «Πότε Βούδας, πότε Κούδας» είναι συνήθως χαμογελαστός, φίλος της ομάδας της Θεσσαλονίκης και, όπως έχει δηλώσει, παραμένει στο ρινγκ χρησιμοποιώντας τακτικές του Ρομπέν του δασών, του Μπρους Λι και του Χριστού.

Πλατωνική φιλοσοφία
Ο εικαστικός και λογοτέχνης Κώστας Ευαγγελάτος δεν μασάει τα λόγια του και δηλώνει «αυστηρά πλατωνιστής». Ο γνωστός δημιουργός είναι αποκαλυπτικός: «Είμαι οπαδός και εκφραστής μέσω των έργων μου της πλατωνικής φιλοσοφίας. Ένα από τα βασικά... ευαγγέλια της φιλοσοφίας αυτής είναι το «συμπόσιο» του Πλάτωνα. Πραγματεύεται κυρίως το μεγάλο θέμα του έρωτα των δυνάμεων και της δημιουργικής πνοής που χαρίζει στους ανθρώπους. Μπορώ να σας πω μάλιστα ότι ο χριστιανισμός έχει πάρει πολλά στοιχεία της πλατωνικής θεωρίας αλλά και των νεοπλατωνικών φιλοσόφων, όπως είναι ο Πλωτίνος. Ειδικά εκεί όπου η πάλη μεταξύ σώματος και πνεύματος αναλύεται και προσεγγίζεται φιλοσοφικά με ύψιστες αισθητικές και ιδεαλιστικής υφής προσεγγίσεις και θεωρήσεις που στηρίζονται στο ανθρώπινο βίωμα. Πιστεύω ότι η ίδια η ζωή μας είναι ένα φαινομενικό σύμπαν συμβάντων, όπου το αιώνιο αίσθημα της αγάπης κυριαρχεί και σε συνδυασμό με την καθημερινή αναζήτηση της γνώσης μπορεί να δώσει ισορροπία και ευτυχία στους ανθρώπους».

Καμπάλα όπως η Μαντόνα
Ο Στράτος Τζώρτζογλου στα ίχνη της Μαντόνα; Κάπως έτσι, καθώς ο γνωστός ηθοποιός «ασπάστηκε» τα μυστικά της Καμπάλα. Ο ίδιος μίλησε στην πρωινή κυριακάτικη εκπομπή του ΑΝΤ1 για την Καμπάλα, τονίζοντας βέβαια ότι παραμένει χριστιανός ορθόδοξος. «Παραμένω χριστιανός ορθόδοξος και αγαπάω πολύ και κάποιους γέροντες στο Άγιο Όρος, το οποίο επισκέπτομαι συχνά. Δεν είναι θρησκεία η Καμπάλα και δεν έχει να κάνει με πίστη ή θρησκεία».

«Ήμουν πολύ αρνητικός στην αρχή, γιατί, επειδή πάει κάποια σταρ του Χόλιγουντ ή τραγουδίστρια να κάνει Καμπάλα, πρέπει να κάνω κι εγώ;» πρόσθεσε ο Στράτος Τζώρτζογλου. Η μορφή αυτή του ιουδαϊκού μυστικισμού, που μιλάει για τη δημιουργία αλλά και τον προορισμό της ψυχής και του ανθρώπου, είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στο χώρο της σόουμπιζ.

Η σύγχρονη πυθαγόρεια προσέγγιση
Η περίπτωση του εικαστικού Δημήτρη Πανταζίδη παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Υποστηρίζει με πάθος τη σύγχρονη πυθαγόρεια προσέγγιση σκέψης και πράξης, που συνδυάζει τον ορθολογισμό του Απόλλωνα και το πηγαίο του Διόνυσου. Ο γάμος που έκανε στο Δήλιον ήταν, όπως λέει ο ίδιος, «ένα ιδιαίτερο αφιέρωμα στο ορμέμφυτο και το ενστικτώδες του Διόνυσου, με διάσταση σαμανιστική και μυστικιστική». Συνδυάστηκε βέβαια και με χριστιανικό γάμο αλλά και με τη βάφτιση των παιδιών του. «Γνωρίζω πολλούς που είναι χριστιανοί ορθόδοξοι κι ενώ πιστεύουν στον Χριστό και ανάβουν κεριά ή προσεύχονται στην Παναγία και πάνε στις εκκλησίες, παράλληλα μπορεί και να παίρνουν μέρος σε τελετές που σχετίζονται με τον Βούδα», υποστηρίζει. Όσο για τη σύγχρονη πυθαγόρεια προσέγγιση, λέει: «Πολλοί λένε ότι οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν στο νόμο της επαναγέννησης. Κάποιες σχετικές αρχές και αξίες υπάρχουν και στο βουδισμό. Ο Πυθαγόρας, πάντως, πίστευε κυρίως στη συμπαντική μουσική. Είναι εκείνος που βρήκε τη χρυσή τομή και πρώτος οριοθέτησε τη θεωρία των σφαιρών».