Στην κοινωνία των νεόπτωχων

23.10.2008
Την ώρα που εκατοντάδες τραπεζίτες και χρηματιστές βρίσκονται στο χείλος της καταστροφής οι λουσάτες σύζυγοί τους έρχονται αντιμέτωπες με την ολέθρια πραγματικότητα της φτώχειας. Μέχρι πρότινος τις έλεγαν «νεόπλουτες». Αλίμονο τώρα να τις αποκαλούν «νεόπτωχες»!

Από τον ΓΙΑΝΝΗ ΠΟΛΕΜΗ

Την ώρα που εκατοντάδες τραπεζίτες και χρηματιστές βρίσκονται στο χείλος της καταστροφής οι λουσάτες σύζυγοί τους έρχονται αντιμέτωπες με την ολέθρια πραγματικότητα της φτώχειας. Μέχρι πρότινος τις έλεγαν «νεόπλουτες». Αλίμονο τώρα να τις αποκαλούν «νεόπτωχες»!

Η γενιά των 700 ευρώ παίρνει την εκδίκησή της τη στιγμή που τα σινιέ ζωνάρια σφίγγουν και τα άνεργα πια μεγαλοστελέχη εκλιπαρούν για μια νέα θέση εργασίας, έστω και στα χαμηλά κλιμάκια. Κάποτε μιλούσαμε για έκπτωτους μονάρχες και ξεπεσμένους αριστοκράτες, τώρα πια κουβεντιάζουμε για τα θύματα της οικονομικής κρίσης, που δεν έχουν σέντσι στην τσέπη του Αρμάνι κοστουμιού. Θα σας έχει τύχει κι εσάς, αν, όπως κι εγώ, συναναστρέφεστε πλούσιους και διάσημους, να διακρίνετε μια στενότητα στα πάρτι και στις δεξιώσεις, να σας στέλνουν προσκλήσεις για ένα άτομο αυστηρά, να σας ξεπετάνε με ένα ποτήρι κρασί, ενώ άλλοτε σας πρόσφεραν την καλύτερη γαλλική σαμπάνια. Αργούμε ακόμη στην Ελλάδα να δούμε clochards με κοστούμια sur mesure, όμως οι μπουτίκ ενοικίασης επώνυμων ρούχων και αξεσουάρ ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια και στα κομμωτήρια των καλών συνοικιών παραπονιούνται πως οι πελάτισσες έρχονται μόνο για ρίζα και κούρεμα κι έχουν κόψει τα ραντεβού για πιστολάκι.

Η ανάγκη γίνεται μόδα
«Έξυπνες» λύσεις είναι το ζητούμενο και οι περικοπές γίνονται με τρόπο που να μην εκθέτει. Τα πανάκριβα και χαρακτηριστικά φορέματα που μπορούν να φορεθούν μόνο για μία σεζόν αποτελούν πλέον παρελθόν. Γι αυτό σε ένα πάρτι όλες φοράνε τζην παντελόνι με ένα τοπάκι. Άντε εκείνα τα διαχρονικά κομμάτια (μαύρα κοκτέιλ φορέματα κ.λπ.), που μπορείς να βρεις παντού, ακόμη και σε καταστήματα με προσιτές τιμές για τον πολύ κόσμο (ZARA, Η&Μ). Πώς αναδεικνύονται; Με τα κατάλληλα αξεσουάρ, που και αυτά παίζει να είναι... μαϊμού. Γιατί νομίζετε ότι πάνε κι έρχονται οι κυρίες στην Κωνσταντινούπολη, και όχι μόνο; Μια διαχρονική τσάντα Louis Vuitton, έστω και fake, ή μια ψηλή μαύρη γόβα Manolo Blanhik σώζουν την εικόνα μιας κυρίας, όταν φοράει ακόμη και το πιο φτηνό μακό φόρεμα ή αντίστοιχα ένα καλό ρολόι, και ένα ζευγάρι μανικετόκουμπα το κύρος του συζύγου της, ακόμη και αν πλέον το πουκάμισό του δεν είναι sur mesure από γνωστούς οίκους της Saville Row. Βέβαια, υπάρχουν και τα stockhouse και τα σινιέ της λαϊκής, που βρίθουν στα καλά προάστια. Ωστόσο, τα λογότυπα πολυτελών οίκων περνάνε κρίση και δίνεται μεγαλύτερη σημασία στην άποψη και στο στυλ. Η απενοχοποίηση είναι το λεγόμενο «mix & match». Φυσικά, μέσα σ' όλα αυτά ξεφυτρώνουν καινούργια μαγαζιά, όπου μπορείς να νοικιάσεις σε προσιτές τιμές την τουαλέτα των ονείρων σου ή τα αξεσουάρ που αποτελούν τελευταία λέξη της μόδας και οι κυρίες τα υποδέχονται με ενθουσιασμό.

Διασκέδαση με όρια
«Φούσκωσαν» οι λογαριασμοί των καρτών και... ξεφούσκωσαν τα στομάχια. Τι να κάνουν και οι σεφ, το έριξαν στα απλά ελληνικά πιάτα, που τα πληρώνουμε μεν... βαπορίσια, αλλά τα τρώμε με στυλ! Πόσοι μπορούν να πληρώνουν fusion νοστιμιές 1.000 ευρώ ανά παρέα και μετά να πηγαίνουν να τρώνε σουβλάκια για να χορτάσουν; Πέραση τώρα έχουν τα σικ... κουτούκια στο Γκάζι, τα μεζεδοπωλεία με άποψη και οι ταβέρνες που μετονομάστηκαν «μεταμοντέρνες». Όπως όλοι ξέρουμε, ο Έλληνας δεν κόβει το φαγητό έξω, απλώς αλλάζει τις συνήθειές του. Η επιστροφή στη μεσογειακή διατροφή ωστόσο δεν έγινε μόνο για λόγους υγείας... Άλλο το κόστος του φουά γκρα και του λαδιού τρούφας και άλλο του ελαιολάδου. Έτσι, στα κλασικά ελληνικά φαγητά προστέθηκαν κάποιες δημιουργικές πινελιές, ωστόσο το κόστος έχει κατέβει αισθητά, ενώ οι μερίδες έγιναν πιο μεγάλες.

Η επιστροφή στα club με τις μεγάλες πίστες να περνούν έντονη κρίση είναι ένα ακόμη σημείο των καιρών, όπως και η προτίμηση στις πίστες με πιο μικρά ονόματα και πιο φιλικές τιμές. Ένα μπουκάλι ουίσκι σε ένα καλό μαγαζί κοστίζει περίπου 120 ευρώ, χωρίς περιορισμό στα άτομα του τραπεζιού, σε αντίθεση με τις πίστες. Τα μπουζούκια πλέον για να επιβιώσουν δουλεύουν τριήμερα και κάποιες ημέρες με χορούς. Νέα πρακτική είναι και αυτή του «ψαλιδιού» για τους εναπομείναντες φαν του λουλουδοπόλεμου.

Ένας ακόμη τομέας ψυχαγωγίας που μπαίνει στο χορό της κρίσης είναι τα θέατρα και τα σινεμά. Λιγότερες παραστάσεις στα αθηναϊκά θέατρα, λίγες ημέρες και μικροί θίασοι για να περιορίζονται και τα μεροκάματα, αλλά και προσφορές στα εισιτήρια προσπαθούν να φέρουν τον κόσμο πίσω στις αίθουσες. Το σινεμά, από την άλλη, που στο παρελθόν ήταν σαφώς πιο προσιτό ακόμα και για το χαμηλόμισθο, πλέον έχει κι αυτό τσιμπημένες τιμές. Αποτέλεσμα; Οι βραδιές με DVD προσφορά από τις εφημερίδες να είναι must στα βόρεια προάστια, όπου φαγητό και καλή παρέα στο σπίτι κερδίζουν έδαφος και αποτελούν την πιο απλή λύση για να περάσει ευχάριστα το βράδυ.

Εναλλακτικός τουρισμός
Σας έκανε μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι οι γείτονες το καλοκαίρι αποφάσισαν να στραφούν στον εναλλακτικό τουρισμό, που σημαίνει κάμπινγκ στα Κουφονήσια ή διαμονή σε παραδοσιακούς και σαφώς φθηνότερους ξενώνες στην Κρήτη; Εναλλακτική επιλογή αποτελούν και οι διακοπές που συνδυάζουν εργασία και διασκέδαση. Σίγουρα οι κοσμικοί δεν βαρέθηκαν τα spa της Μυκόνου, απλώς στρέφονται σε μια πιο οικονομική επιλογή. Υπάρχουν βέβαια και χειρότερα, όπως το παράδειγμα γνωστής κοσμικής κυρίας της showbiz. Οι εταιρείες του άντρα της έχουν καταρρεύσει και εκείνη διέδιδε πως θα περάσει όλο το καλοκαίρι στις Μαλδίβες... Όλα αυτά ίσως και να είναι αλήθεια, αλλά με διαφορετικές γεωγραφικές συντεταγμένες, που τοποθετούνται κάπου στην Πελοπόννησο, όπου είχε προλάβει να ανακαινίσει το πατρικό της πριν από το οικονομικό κραχ! Περισσότερες από κάθε άλλη χρονιά ήταν φέτος οι βίλες που έμειναν κλειστές στη Μύκονο, είτε γιατί έχει μπει πωλητήριο είτε γιατί βρίσκονται σε διαδικασία κατάσχεσης είτε γιατί απλώς οι ιδιοκτήτες τους δεν μπορούν πλέον να τις συντηρήσουν. Αντίθετα, τα εξοχικά κοντά στο κλεινόν άστυ και γενικότερα στα αστικά κέντρα αλλά και οι κατασκηνώσεις ειδικά για τα παιδιά ξανάρχονται στο προσκήνιο. Όσο για τα ταξίδια στο εξωτερικό; Σας λέει κάτι ότι η μία πίσω από την άλλη οι αεροπορικές εταιρείες βάζουν λουκέτο;

Προβλήματα εν κινήσει...
Η αλματώδης αύξηση στις τιμές των καυσίμων και βέβαια η γενικότερη οικονομική κρίση έχουν επηρεάσει και την αγορά αυτοκινήτων. Οι περίοδοι που οι «μέσης οικονομικής κατάστασης» επώνυμοι άλλαζαν τα πολυτελή αυτοκίνητα σαν τα πουκάμισα έχει περάσει ανεπιστρεπτί και πλέον όλο και περισσότεροι στρέφονται στη λύση του leasing, δηλαδή της μίσθωσης ενός πολυτελούς οχήματος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πολλοί είναι και αυτοί που στρέφονται στην αγορά του εξωτερικού και συγκεκριμένα της Γερμανίας και παρότι παραμένει το πρόβλημα των δασμών στα ελληνικά τελωνεία, σίγουρα οι αγοραστές κερδίζουν αρκετά ευρώ. Το νέο trend ωστόσο είναι «Smart τις καθημερινές στο Κολωνάκι, τζιπ το βράδυ στα μπουζούκια». Το παράδειγμα διαζευγμένης κοσμικής το γνωρίζουν όλοι. Είναι γνωστά τα... καβούρια στις τσέπες της, παρά την υψηλότατη διατροφή που εισπράττει από τον πρώην σύζυγό της. Έτσι, όταν πηγαίνει για καφέ τα μεσημέρια στην πλατεία και τη ρωτάνε οι φίλες γιατί δεν πήρε το Mercedes, εκείνη τους απαντάει ότι δεν βρίσκει να παρκάρει! Ευτυχώς που τα ακριβά αυτοκίνητα μπορούν να μπουν ενέχυρο. Γνωστοί επιχειρηματίες τα αφήνουν για λίγες μέρες προκειμένου να λύσουν την ταμειακή τους ρευστότητα σε πασίγνωστες μάντρες. Φυσικά, δεν τα πηγαίνουν οι ίδιοι, αλλά το παιδί του γραφείου!

«Φρένο» και στην ομορφιά
Πολλές είναι οι γνωστές κυρίες που επισκέπτονται το επώνυμο κομμωτήριό τους μόνο όταν πρόκειται για κούρεμα ή βαφή. Μια άλλη επιλογή είναι να μετατρέψουν την οικιακή τους βοηθό και σε προσωπική αισθητικό, όπως κάνει τηλεπαρουσιάστρια που διαμένει στα βόρεια προάστια. Όσοι εκ των «μεσαίων πιεζόμενων» έχουν ακόμη τη δυνατότητα κρατάνε την εσωτερική με επιπρόσθετα καθήκοντα (φροντίδα των παιδιών, μαγείρεμα κ.λπ.), ενώ ορισμένες κυρίες φέρνουν την οικιακή βοηθό στην καλύτερη των περιπτώσεων 2-3 φορές την εβδομάδα. Μεγάλη κάμψη παρατηρείται πλέον στα ινστιτούτα αισθητικής αλλά και στα γυμναστήρια, με πολλές κυρίες και κυρίους να έχουν πάρει πολυόργανα στο σπίτι προκειμένου να διατηρήσουν την καλλίγραμμη σιλουέτα τους. Παράλληλα, μεγάλα γυμναστήρια κάνουν προσφορές με ετήσιες εγγραφές σε πολύ χαμηλές τιμές, προσπαθώντας έτσι να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους. Όσον αφορά τα ιδιωτικά σχολεία, μέχρι στιγμής δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερα δείγματα ύφεσης, γιατί κάθε γονιός που σέβεται τον εαυτό του προτιμά να στερηθεί ο ίδιος προκειμένου να προσφέρει στο παιδί του. Αν δεχθούμε τη θεωρία της καμπύλης στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα, τότε τη σημερινή ύφεση θα διαδεχθεί αργά ή γρήγορα η ανάπτυξη, με ό,τι και αν σημαίνει αυτό (άνοδος χρηματιστηρίου, αύξηση πωλήσεων). Απομένει να δούμε αν οι μεσαίοι που έγιναν μεγάλοι λίγο πριν από το 2000 θα επαναλάβουν τα ίδια λάθη...

Τι μας λένε για την κρίση Χάρης Ντάβλας, Public Relations Consultant

Εξαιτίας της κρίσης δημιουργούνται νέα δεδομένα διαβίωσης. Διοργανώνονται πλέον λαμπερά πάρτι όπως στο παρελθόν;

«Ναι, αρκετά».

Δεν έχει αγγίξει η κρίση αυτόν το χώρο;

«Η αλήθεια είναι ότι εμείς έχουμε πολύ συγκεκριμένους πελάτες. Σίγουρα είναι πολύ προσεκτικοί. Για παράδειγμα, μπορεί να επιλέξουν ένα πλήρες μενού και να αποφύγουν τη σαμπάνια, γλιτώνοντας έτσι ένα σημαντικό χρηματικό ποσό. Ωστόσο, ακόμη δεν είναι εμφανής η κρίση. Βέβαια, έχουμε ένα πελατολόγιο που τοποθετείται στην upper class».

Με εκείνους που δεν ανήκουν στην ανώτερη κοινωνική τάξη τι γίνεται;

«Υπάρχουν καινούργιοι πελάτες, που, όταν ακούνε τις τιμές, το σκέφτονται πολύ και κάποιες φορές δεν προχωράνε στη διοργάνωση του πάρτι, αφού το πορτοφόλι τους δεν το σηκώνει».

Με τις χορηγίες τι γίνεται;

«Οι χορηγίες υπάρχουν πάντα, απλώς πλέον γίνονται επιλεκτικά».

Γιάννης Καζανίδης, Σύμβουλος Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων

Η παγκόσμια οικονομική κρίση αγγίζει το lifestyle;

«Στην Ελλάδα νομίζω ότι ακόμη δεν έχουν φανεί οι επιπτώσεις».

Σε σχέση με παλιότερα δεν γίνονται πιο οικονομικά τα πράγματα πλέον;

«Νομίζω ότι αυτό ισχύει τα τελευταία δέκα χρόνια».

Τι είναι αυτό που περικόπτεται συνήθως;

«Ο Έλληνας κλαίγεται και παραπονιέται για τη στενή οικονομική κατάσταση που βιώνει και τα βράδια βρίσκεται στα μπουζούκια. Δεν μπορείς να καταλάβεις πώς σκέφτεται σε αυτό το θέμα».

Νεόπλουτοι vs Νεόπτωχοι

Χρήμα: Πλαστικό - Μετρητά
Ρούχα: Σινιέ - Mix & Match
Εστιατόριο: Ακριβά εστιατόρια - Μεταμοντέρνες ταβέρνες
Σινεμά: Golden class κινηματογραφικές αίθουσες - DVD στο σπίτι
Διασκέδαση: Πρώτο τραπέζι πίστα φουλ στα λουλούδια και μπουκάλι special - Clubbing με ένα ποτό στο χέρι
Ποτό: Σαμπάνια - Κρασί ή ουίσκι
Αυτοκίνητο: Super car με πλήρη εξοπλισμό - Super car με leasing
Γκαρνταρόμπα: Shopping therapy - Window shopping
Διακοπές: Μαλδίβες - Χωριό
Καφές: Κολωνάκι - Μπουρνάζι
Κομμωτήριο: Καθημερινή συνήθεια - Ο κομμωτής μπορεί να περιμένει...
Κοσμικές συγκεντρώσεις: Σαμπάνια και πλούσιοι μπουφέδες - Fingerfood χωρίς σαμπάνια
Φαγητό: Fusion κουζίνα με υλικά delicatessen - Μεσογειακή διατροφή με σπιτικά υλικά από το μανάβη της γειτονιάς.