Μάθε τι ακριβώς είναι, από ποια υλικά φτιάχνεται, τη διατροφική του αξία, τις θερμιδικές παγίδες που μπορεί να κρύβει, τι πρέπει να προσέχεις όταν το επιλέγεις, τι να αποφεύγεις...
Τί είναι το frozen yoghurt;
Πρόκειται για ένα παγωμένο γλύκισμα που στην τυπική του σύσταση και μορφή συνδυάζει τα συστατικά και την ελαφρώς όξινη γεύση του γιαουρτιού με την εμφάνιση, την κρεμώδη υφή και την παγωμένη αίσθηση του παγωτού.
Tελικά είναι γιαούρτι ή παγωτό;
Ούτε το ένα ούτε το άλλο! Παρότι έχει ως πρώτη ύλη το γιαούρτι, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως «γιαούρτι», καθώς περιέχει επιπρόσθετα συστατικά, όπως π.χ. γλυκαντικά. Φτιάχνεται σε ειδικές μηχανές όπως περίπου το παγωτό, μοιάζει με αυτό και σερβίρεται παγωμένο, αλλά δεν είναι παγωτό. Επομένως, ο σωστός προσδιορισμός του είναι «παγωμένο επιδόρπιο γιαουρτιού» και όχι «παγωμένο γιαούρτι» ή «παγωτό γιαούρτι» - πρόκειται για διαφορετικά διατροφικά προϊόντα και πρέπει να τα ξεχωρίζουμε ώστε να ξέρουμε τι ακριβώς ζητάμε και τι τρώμε.
Είναι καινούργιο προϊόν;
Όχι! Το frozen yogurt πρωτοεμφανίστηκε στην Αμερική περί το 1970 και λανσαρίστηκε ως ένα πιο υγιεινό εναλλακτικό επιδόρπιο του παγωτού με χαμηλότερες θερμίδες και λιπαρά, κατάλληλο για όσους προσέχουν τη διατροφή και τη σιλουέτα τους. Επειδή όμως η αρχική γεύση του ήταν αρκετά όξινη και κάπως στυφή, όπως ακριβώς του πραγματικού γιαουρτιού, δεν έτυχε της αποδοχής των καταναλωτών παρά μόνο μερικά χρόνια αργότερα. Τότε άλλαξε η βασική συνταγή, αυξήθηκε η ποσότητα γλυκαντικών στη σύνθεσή του, δημιουργήθηκαν πολλές διαφορετικές γεύσεις και δόθηκε η δυνατότητα στον καταναλωτή να προσθέτει διάφορες γαρνιτούρες.
Πότε ήρθε στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα εμφανίστηκε σχετικά πρόσφατα, τα τελευταία 3-4 χρόνια. Από τότε εξαπλώνεται με ταχείς ρυθμούς, γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία, αν κρίνουμε από τα εκατοντάδες καταστήματα, τύπου «frozen yoghurt bar», που έχουν ανοίξει σε κάθε γωνιά της χώρας μας, αλλά και από το πλήθος των καταστημάτων που το έχουν εντάξει στα προσφερόμενα είδη τους. Αν μένετε στην Αθήνα, μια βόλτα από την πλατεία Συντάγματος προς το Μοναστηράκι μέσω της οδού Ερμού θα σας πείσει για του λόγου μας το αληθές.
Αποτελεί διατροφική μόδα ή εξυπηρετεί πραγματικές καταναλωτικές ανάγκες;
Και τα δύο! Από τη μία περιγραφές όπως «από 100% ελληνικό γιαούρτι», «με χαμηλές θερμίδες», «με χαμηλά λιπαρά», «χωρίς πρόσθετη ζάχαρη» κ.ά. παραπέμπουν σε ένα σύγχρονο διατροφικό προϊόν που καλύπτει το life style τρίπτυχο: «απολαυστικό, υγιεινό και διαιτητικό». Από την άλλη, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, υπό τις προϋποθέσεις της σωστής επιλογής, της αποφυγής των πολλών toppings και του μέτρου στην κατανάλωση, το frozen yoghurt ανταποκρίνεται στην πραγματική ανάγκη του καταναλωτή για πιο υγιεινά και με λιγότερες θερμίδες εναλλακτικά επιδόρπια.
Τρώγεται μόνο το καλοκαίρι;
Όχι! Λόγω του τρόπου παρασκευής του, το frozen yogurt δεν είναι ποτέ εντελώς παγωμένο, απλώς περιέχει μικρά κομματάκια πάγου και σερβίρεται σε θερμοκρασία υψηλότερη από αυτή του παγωτού, επομένως μπορεί να καταναλωθεί άνετα όλες τις εποχές του χρόνου, είτε μόνο του, που είναι και το διαιτητικά καλύτερο, είτε με γαρνιτούρες, είτε σε συνδυασμό με βάφλες, κρέπες και σε smoothies.
Από ποια συστατικά φτιάχνεται;
Τυπικά τα βασικά του υλικά είναι το στραγγιστό γιαούρτι χαμηλών λιπαρών ή/και η καλλιέργεια γιαουρτιού, το άπαχο γάλα, κάποια γλυκαντική ουσία όπως η φρουκτόζη και κάποιος επιτρεπόμενος πυκνωτής/σταθεροποιητής, ώστε το προϊόν να αποκτήσει πιο κρεμώδη και βελούδινη υφή. Τα συγκεκριμένα υλικά χρησιμοποιούνται είτε σε νωπή μορφή, είτε σε αφυδατωμένη (σκόνη), είτε γίνεται ένας συνδυασμός και των δύο. Ωστόσο, η τελική συνταγή/σύνθεση του προϊόντος διαφέρει ανάλογα με τον παρασκευαστή αλλά και τις τυχόν παρεμβάσεις του καταναλωτή.
Ποια άλλα συστατικά μπορεί να έχουν προστεθεί;
Μπορεί, για παράδειγμα, να έχει εμπλουτιστεί με επιπλέον προβιοτικά ή/και πρωτεΐνες ορού γάλακτος, να έχουν προστεθεί κομματάκια φρούτων ή/και αρωματικές ύλες που του προσδίδουν κάποια χαρακτηριστική γεύση (π.χ. βανίλια, κακάο, μαστίχα, εσπρέσο), να περιέχει χρωστικές για να αποκτήσει πιο ελκυστικό χρώμα ή/και περισσότερα γλυκαντικά για να μειωθεί η οξύτητα του γιαουρτιού και να γίνει πιο γλυκό. Επιπλέον, ο καταναλωτής μπορεί να προσθέσει διάφορα toppings, όπως φρούτα φρέσκα και ξερά, καραμελίτσες, ζαχαρωτά, σοκολάτα, μπισκότα, νιφάδες δημητριακών, ξηρούς καρπούς, σιρόπια, γλυκό κουταλιού, μέλι και άλλες τέτοιου είδους γαρνιτούρες, ανάλογα με τις προτιμήσεις του.
Οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται είναι ελληνικές;
Σε άλλα καταστήματα ναι, σε άλλα όχι. Για παράδειγμα, ο ισχυρισμός «ελληνικό γιαούρτι» μπορεί να μην αφορά την προέλευση του γιαουρτιού αλλά τον τύπο του, αφού διεθνώς έχει επικρατήσει να αναφέρεται το στραγγιστό γιαούρτι ως «ελληνικό» (Greek style yoghurt). Υπάρχουν όμως καταστήματα που το frozen yoghurt φτιάχνεται πράγματι από ελληνικό γιαούρτι και γάλα, όπως βεβαίως υπάρχουν και καταστήματα στα οποία το προϊόν παρασκευάζεται με εισαγόμενο μείγμα σε σκόνη και τα μόνα ελληνικά υλικά στη σύνθεσή τους είναι το νερό και ο αέρας.
Αληθεύει ότι έχει χαμηλές θερμίδες, λίγα λιπαρά και δεν περιέχει ζάχαρη;
Σε ό,τι αφορά θερμίδες και λιπαρά, αυτό είναι αλήθεια: στο απλό frozen yoghurt με κλασική γεύση οι θερμίδες κυμαίνονται από 100-130 ανά 100 γρ., ενώ τα λιπαρά από 0-3%, με μέση τιμή το 1,5%. Όσον όμως αφορά τη ζάχαρη, πρόκειται για τη μισή αλήθεια: ναι μεν μπορεί να μην περιέχει καθόλου κρυσταλλική (κοινή) ζάχαρη, αλλά πέραν των σακχάρων που εμπεριέχονται φυσικά στο γιαούρτι στο προϊόν προστίθενται και άλλου είδους σάκχαρα, όπως, κατά περίπτωση, φρουκτόζη, γλυκόζη, σιρόπι αγαύης, σιρόπι σφενδάμου, μαλτοδεξτρίνη ή συνδυασμοί αυτών. Εννοείται, βεβαίως, ότι τα περισσότερα toppings περιέχουν και ζάχαρη και λιπαρά, με αποτέλεσμα κάθε προσθήκη αυτών να τροποποιεί την τελική σύνθεση του προϊόντος και να αυξάνει τη θερμιδική του απόδοση.
Ποια η διατροφική του αξία; Συγκρίνεται με αυτή του γιαουρτιού;
Το σκέτο frozen yoghurt μπορεί να θεωρηθεί ως προϊόν με αρκετά υψηλή διατροφική αξία: αποδίδει σχετικά λίγες θερμίδες, έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και νάτριο, αποτελεί πηγή σακχάρων, πρωτεϊνών, ασβεστίου και φωσφόρου, ενώ ορισμένα περιέχουν επίσης προβιοτικά, τα οποία εφόσον διατηρούνται ζωντανά, ωφελούν δυνητικά τον οργανισμό. Εντούτοις, σε σύγκριση με το κανονικό γιαούρτι, είναι θρεπτικά υποδεέστερο και δεν έχει τα ίδια οφέλη.
Να το προτιμήσω αντί για παγωτό;
Εξαρτάται! Σε σχέση με τα περισσότερα παγωτά, με εξαίρεση σορμπέ, γρανίτες και τα τύπου light χωρίς λιπαρά και ζάχαρη, το σκέτο frozen yoghurt αποδίδει λιγότερες θερμίδες ανά ισόποση μερίδα, επομένως αποτελεί μια πιο διαιτητική επιλογή. Αν λοιπόν η παγωμένη γεύση του ικανοποιεί την ανάγκη σας για παγωτό και μπορείτε να αρκεστείτε σε μια μικρή ποσότητά του, τότε ναι, προτιμήστε το. Αν όμως το τρώτε σε μερίδα γίγας ή για να το καταναλώσετε πρέπει να προσθέσετε λογής λογής γαρνιτούρες, τότε το καθιστάτε λιγότερο υγιεινό και το μετατρέπετε σε λίαν παχυντικό.
Είναι κατάλληλο για άτομα που πρέπει να ακολουθούν ειδική διατροφή;
Άτομα με μέτρια δυσανεξία στη λακτόζη, που καταναλώνουν χωρίς πρόβλημα γιαούρτι, μπορούν συνήθως να καταναλώσουν και frozen yoghurt. Το ίδιο και άτομα που πρέπει να αποφεύγουν τη γλουτένη, με απαραίτητη συνθήκη να μην προσθέτουν γαρνιτούρες που την περιέχουν, όπως π.χ. μπισκότα. Άτομα σε δίαιτα αδυνατίσματος, με υψηλή χοληστερίνη ή με σακχαρώδη διαβήτη δύνανται επίσης να απολαμβάνουν μια μικρή μερίδα σκέτου frozen yoghurt αντί άλλου γλυκού επιδορπίου, χωρίς όμως να παρασύρονται θεωρώντας ότι μπορούν να φάνε όσο θέλουν!
Είναι καλή επιλογή για τα παιδιά;
Ισχύει ό,τι και για τους ενήλικες. Το frozen yoghurt θα πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως και κάθε άλλο γλύκισμα, που σημαίνει ότι η κατανάλωσή του πρέπει να ενταχθεί στο πλαίσιο μιας ποικίλης και ισορροπημένης διατροφής, να είναι περιορισμένη σε ποσότητα και συχνότητα, να μην καταναλώνεται επιπλέον άλλων γλυκισμάτων και να μη χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο του αυτούσιου γιαουρτιού με το -λανθασμένο!- σκεπτικό ότι μπορεί να το αντικαταστήσει διατροφικά - δεν μπορεί!
Μπορώ να το φτιάξω μόνη μου;
Ναι! Στο Διαδίκτυο θα βρείτε πληθώρα σχετικών συνταγών με λίγα και απλά υλικά, όπως γιαούρτι στραγγιστό, γάλα, φρουκτόζη ή ζάχαρη ή στέβια και βανίλια ή κακάο, οι οποίες είναι γευστικές, με σχετικά λίγες θερμίδες και εύκολες στην παρασκευή, είτε με παγωτομηχανή είτε χωρίς. Θα πρέπει, ωστόσο, να γνωρίζετε ότι όσο και να προσπαθήσετε, δεν θα πετύχετε την υφή παγωτού του αγοραστού frozen yoghurt.
Να το εντάξω στη διατροφή μου;
Το frozen yoghurt αποτελεί μια καλή εναλλακτική επιλογή επιδορπίου, αρκετά πιο υγιεινή και πιο διαιτητική σε σύγκριση με πολλά άλλα γλυκίσματα. Αν σας ευχαριστεί σκέτο ή έστω με ελάχιστες γαρνιτούρες, π.χ. λίγο μέλι ή φρούτο, τότε δεν υπάρχει λόγος να το αποφεύγετε, αρκεί να το γευθείτε σε μικρή ποσότητα. Πριν όμως το αγοράσετε, βεβαιωθείτε για την προέλευση των υλικών, τα συστατικά που περιέχει και τη θερμιδική του απόδοση, ρωτώντας τους υπευθύνους του καταστήματος ή, εάν υπάρχουν, μελετώντας τα καρτελάκια με τις αντίστοιχες διατροφικές πληροφορίες.
- Βεβαιωθείτε για την προέλευση των υλικών και τα συστατικά του ρωτώντας τους υπευθύνους ή συμβουλευόμενοι τα καρτελάκια με τις διατροφικές πληροφορίες
- Tο frozen yoghurt ανταποκρίνεται στην ανάγκη του καταναλωτή για πιο υγιεινά και με λιγότερες θερμίδες εναλλακτικά επιδόρπια.
Διαθρεπτική επισήμανση σκέτου frozen yogurt*
Ανά 100 γραμμάρια Κλασικό Βανίλια
Θερμίδες 110 130
Πρωτεΐνες (g) 3,0 5,0
Υδατάνθρακες (g) 21,0 23,0
Εκ των οποίων σάκχαρα (g) 20,0 19,0
Λιπαρά (g) 1,5 2,0
Εκ των οποίων κορεσμένα (g) 1,4 1,5
- Χωρίς toppings. Μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον κατασκευαστή.
- Το στραγγιστό γιαούρτι με 2% λιπαρά αποδίδει μέχρι 9,9g πρωτεϊνών, 3,8g υδατανθράκων και 73 θερμίδες ανά 100g.
Μην ξεχνάτε: Όσο μεγαλύτερη η μερίδα κατανάλωσης και όσο πιο πολλά τα toppings τόσο περισσότερα σάκχαρα, λιπαρά και θερμίδες προσλαμβάνετε.
Ενδεικτικές θερμίδες toppings*
Γλυκό κουταλιού 55
Δημητριακά 20
Καραμέλα γάλακτος 52
Καραμελίτσες διάφορες 34
Μείγμα γκοφρέτας-σοκολάτας 75
Μέλι 63
Μπισκότο τριμμένο 30
Ξερά φρούτα 15
Ξηροί καρποί 35
Σιρόπι σοκολάτας 50
Σταγόνες σοκολάτας 75
* Ανά κουταλιά της σούπας
Από τον Σταύρο Δεδούκο
