Η επιλογή των συστημάτων θέρμανσης είναι ένα από τα πιο πολύπλοκα διλήμματα που καλείστε να αντιμετωπίσετε αφού καθορίζει κατά πολύ την ευχάριστη και χωρίς προβλήματα διαμονή στο καινούριο σας σπίτι. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, οι σωστές λύσεις είναι περισσότερες από μία και χρειάζεται αρκετός χρόνος και σκέψη για να βρείτε την καλύτερη, εξετάζοντας τις εναλλακτικές μία προς μία. Το πρώτο και βασικό βήμα είναι να ενημερωθείτε για τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά, καθώς και τις δυνατότητες συνδυασμού τους.

ΤΖΑΚΙ
Αποτελεί την πιο παραδοσιακή πρόταση θέρμανσης, που με την πάροδο των χρόνων έχει εξελιχθεί τόσο λειτουργικά όσο και αισθητικά. Οι νέοι τύποι εστιών τού επιτρέπουν να σημειώνει πλέον μεγάλες αποδόσεις ή να συνδέεται μέσω boiler με συστήματα κεντρικής θέρμανσης. Με την επιλογή του τζακιού συμβαίνει το αντίθετο από ό,τι με τα υπόλοιπα συστήματα θέρμανσης. Ολοι πρώτα διαλέγουν το σχέδιο και τις αποχρώσεις που ταιριάζουν με το αρχιτεκτονικό και διακοσμητικό ύφος της κατοικίας και έπειτα ζητούν από τους τεχνίτες να το προσαρμόσουν στις ανάγκες και τα δεδομένα του χώρου τους. Τα πιο βασικά ωστόσο στοιχεία για την ομαλή λειτουργία ενός τζακιού είναι η θέση μέσα στο χώρο, ο τύπος της εστίας και η καπνοδόχος. Για το σωστό προσδιορισμό τους η καλύτερη λύση είναι η μελέτη που θα προηγηθεί του σχεδιασμού της οικίας. Μετά το χτίσιμο θα προκύψουν και οι ανάλογοι περιορισμοί ως προς τη θέση ή το σημείο από το οποίο θα περάσει η καπνοδόχος. Για να βρείτε το ενδεδειγμένο σημείο, πρέπει να λάβετε υπόψη σας πού βρίσκονται τα ανοίγματα (μπαλκονόπορτες, παράθυρα) του χώρου ώστε η κυκλοφορία του αέρα να διευκολύνει το «τράβηγμα» του τζακιού. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα που ενδέχεται να αντιμετωπίσετε, δηλαδή το βαθμό με τον οποίο απάγονται τα καυσαέρια από την εστία. Αν υπάρχουν κατασκευαστικές αστοχίες στην καμινάδα με αποτέλεσμα να βγαίνει ο καπνός στο χώρο, είτε να τραβάει περισσότερο από όσο χρειάζεται και να καίει τα ξύλα, είναι δεδομένο ότι θα μειωθεί και η απόδοσή του. Τέτοιου είδους αστοχίες μπορεί να διορθωθούν με τη χρήση ειδικών εξαεριστήρων ή με κατασκευαστικές επεμβάσεις που όμως κοστίζουν αρκετά.

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ
Η λειτουργία του συστήματος κεντρικής θέρμανσης επιτυγχάνεται με την κυκλοφορία καυτού νερού μέσα από ένα δίκτυο σωληνώσεων που αναπτύσσεται σε όλο το σπίτι. Οι νέες οικοδομές στην πλειοψηφία τους έχουν αυτόνομο σύστημα θέρμανσης. Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες τους μπορούν ανά πάσα στιγμή να ανοίγουν ή να κλείνουν το σύστημα και, μάλιστα, να ρυθμίζουν τη θερμοκρασία όπως επιθυμούν. Τα τρία βασικά στοιχεία στα οποία στηρίζεται η λειτουργία είναι το λεβητοστάσιο, οι σωληνώσεις και τα θερμαντικά σώματα.

Λεβητοστάσιο
Είναι ένας κλειστός εξωτερικός χώρος στον οποίο στεγάζεται η καρδιά του συστήματος, δηλαδή ο λέβητας, του οποίου η εγκατάσταση υπόκειται σε αυστηρούς κανονισμούς ασφαλείας και γίνεται μόνο από εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό. Βασικά κριτήρια για την επιλογή του είναι τα υλικά κατασκευής και η θερμική ισχύς του που πρέπει να καλύπτει τα τετραγωνικά της κατοικίας. Το κυρίως σώμα του λέβητα κατασκευάζεται από μαντέμι ή ατσάλι και ενισχύεται με μονωτικά υλικά. Ως καύσιμο χρησιμοποιείται το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο ή συνδυαστικά και τα δύο (στην περίπτωση της λειτουργίας εναλλασσό-μενης καύσης).

Σωληνώσεις
Ανάλογα με τον τρόπο δικτύωσης των σωληνώσεων τα συστήματα κεντρικής θέρμανσης διακρίνονται σε μονοσωλήνια και δισωλήνια. Τα πρώτα τα συναντάμε πλέον σπάνια, ιδίως σε περιπτώσεις σπιτιών που δεν έχουν ανακαινιστεί εδώ και πολλά χρόνια. Στα μονοσωλήνια ένας μόνο σωλήνας ξεκινά από το λέβητα και αφού διατρέξει όλα τα θερμαντικά σώματα επιστρέ-φει στο λέβητα, ενώ στα δισωλήνια ένας σωλήνας μεταφέρει το ζεστό νερό στα σώματα και ένας άλλος το επιστρέφει στο λεβητοστάσιο. Αυτή η διάταξη παρέχει και τη δυνατότητα αυτο-νομίας σε κάθε διαμέρισμα ή όροφο.

Θερμαντικά σώματα
Ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο αποδίδουν τη θερμότητα στο χώρο, τα θερμαντικά σώματα διακρίνονται σε ακτινοβολίας, μεταφοράς και επαφής. Σε κάθε χώρο που πρόκειται να θερμανθεί, πρέπει να τοποθετηθούν ένα ή περισσότερα θερμαντικά σώματα, ανάλογα με τα ανοίγματα και τα τετραγωνικά του.

Ενδοδαπέδια θέρμανση
Η ενδοδαπέδια θέρμανση αποτελεί την πιο εξελιγμένη μορφή των συστημάτων αυτής της κατηγορίας. Η αρχή λειτουργίας της βασίζεται στην ικανότητα που έχει το δάπεδο, ως ένα τεράστιο θερμαντικό σώμα με μεγάλη θερμοχωρητικότητα, να ακτινοβολεί θερμότητα ομοιόμορφα προς όλες τις κατευθύνσεις του χώρου. Πρόκειται για ένα δίκτυο σωληνώσεων που ενσωματώνεται στο δάπεδο και επωμίζεται ουσιαστικά το ρόλο των θερμαντικών σωμάτων. Είναι ένα οικονομικό και αποτελεσματικό σύστημα που προσφέρει θερμική άνεση, ασφάλεια και εξοικονόμηση ενέργειας. Μεταξύ των πλεονεκτημάτων του συγκαταλέγεται η απελευθέρωση του χώρου από τα θερμαντικά σώματα γι΄ αυτό και προτιμάται στις αναπαλαιώσεις αλλά και σε κάθε περίπτωση όπου η παρουσία εμφανών σωμάτων δεν είναι επιθυμητή επειδή αλλοιώνει το αρχιτεκτονικό στιλ. Το κόστος της εγκατάστασης της ενδοδαπέδιας θέρμανσης είναι υψηλότερο από εκείνο ενός συμβατικού συστήματος, αντισταθμίζεται ωστόσο από το αρκετά χαμηλότερο κόστος λειτουργίας και συντήρησής της. (Το σύστημα ενδοδαπέδιας θέρμανσης λειτουργεί σε χαμηλές θερμοκρασίες νερού 45-55^οC, ενώ τα θερμαντικά μεταξύ 70-90^οC με αποτέλεσμα τη σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας.)

Τοπική θέρμανση
Η κατηγορία αυτή αφορά όλες τις συσκευές παραγωγής θερμότητας που μπορούν να παράγουν θερμότητα σε ένα χώρο λειτουργώντας απολύτως αυτόνομα. Τέτοιες είναι οι θερμοσυσσωρευτές, τα κλιματιστικά, οι σόμπες πετρελαίου ή υγραερίου, οι ξυλόσομπες κ.ά. Βασικό κριτήριο επιλογής τους είναι η κάλυψη των συγκεκριμένων τετραγωνικών ενός χώρου και το κόστος του υλικού καύσης.

Η πιο διαδεδομένη συσκευή τοπικής θέρμανσης είναι η ξυλόσομπα που σε κάποιες χώρες αποτελεί ως επί το πλείστον τη βασική πηγή θέρμανσης ενός σπιτιού. Μπορεί να τοποθετηθεί σχεδόν παντού και με ασφάλεια, αρκεί να υπάρχει αρκετός χώρος για να μπορεί η καμινάδα να κατευθυνθεί σωστά προς τα έξω. Οι ξυλόσομπες ποικίλουν, από πολύ μικρές μονάδες σχεδιασμένες να θερμαίνουν ένα μικρό δωμάτιο, έως μεγάλες μονάδες που θερμαίνουν σπίτια πολλών τετραγωνικών. Ωστόσο οι ξυλόσομπες μεγάλης απόδοσης λειτουργούν αποτελεσματικά μόνο αν η κατοικία που πρόκειται να θερμάνουν είναι σχεδιασμένη κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διαχέεται ανεμπόδιστα η θερμότητα σε όλους τους χώρους. Η επιλογή της, αν και φαί-νεται εύκολη υπόθεση, δεν είναι, αφού η εμφάνισή της δεν αντανακλά πάντα την απόδοσή της. Αν η απόδοσή της είναι υπερβολικά μεγάλη για το χώρο που θέλετε να θερμάνετε, θα αναγκαστείτε να την έχετε στη χαμηλότερη λειτουργία με αποτέλεσμα την ύπαρξη πολύ καπνού. Από την άλλη μεριά μια μικρή συσκευή θα φθαρεί γρήγορα λόγω της χρήσης της σε υψηλή λειτουργία.

Σε κάθε περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη τις διαστάσεις του χώρου, τον αριθμό των ανοιγμάτων, το είδος της μόνωσης αλλά και τα χρήματα που είστε σε θέση να διαθέσετε, απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό στη σχεδίαση συστημάτων θέρμανσης (π.χ. μηχανολόγο, τεχνίτη τζακιού κ.ά.) για να επιλέξετε το πιο αποδοτικό σύστημα που θα καλύψει τις ανάγκες σας με το πιο μικρό ενεργειακό κόστος.