Αν παρατηρήσει κανείς τα παλιά κλασικά κτίρια θα διαπιστώσει ότι τα δάπεδά τους αντιμετωπίζονταν σαν έργα τέχνης με πολύπλοκα και πολύχρωμα μοτίβα ή ακόμα και ζωγραφικές παραστάσεις με ψηφιδωτά. Και στο σύγχρονο σπίτι το δάπεδο παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς επηρεάζει το ύφος και το στιλ του χώρου. Η πληθώρα των εναλλακτικών λύσεων που προσφέρει η αγορά σε συνάρτηση με τις μεγάλες διαβαθμίσεις των τιμών προκαλούν σύγχυση στον υποψήφιο αγοραστή.

Μάρμαρο
Το μάρμαρο είναι ένα φυσικό, διαχρονικό υλικό το οποίο μάλιστα αποκτά μια ιδιαίτερη πατίνα με το πέρασμα του χρόνου και τη φυσιολογική φθορά του. Η Ελλάδα διαθέτει μια μεγάλη ποικιλία μαρμάρων, διεθνώς φημισμένων και περιζήτητων σε σημαντικά έργα στο εξωτερικό. Παράλληλα, όμως, στην εγχώρια αγορά διατίθενται και μάρμαρα εισαγωγής από όλες τις χώρες του κόσμου. Κάθε τύπος μαρμάρου έχει διαφορετική αντοχή, που σημαίνει ότι ορισμένα είναι ευαίσθητα και φθείρονται γρήγορα κατά τη χρήση.

Εξετάζουμε, λοιπόν, τη σκληρότητα της επιφάνειας, δηλαδή την αντοχή του μαρμάρου σε χάραξη, καθώς επίσης και την υδατοαπορροφητικότητά του, δηλαδή πόσο πορώδες είναι. Τα μάρμαρα με μεγάλη υδατοαπορροφητικότητα είναι ακατάλληλα για εξωτερική χρήση καθώς σπάνε στη διάρκεια ενός παγετού. Το νερό που έχει εισχωρήσει στους πόρους διαστέλλεται καθώς παγώνει, με αποτέλεσμα να ρηγματώνεται το υλικό.

Ορισμένα έγχρωμα μάρμαρα με εντυπωσιακά νερά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα και χρησιμοποιούνται κυρίως σε επενδύσεις λουτρών ή τοίχων (ορθομαρμαρώσεις). Σε αυτή την περίπτωση οι πλάκες διατίθενται με ένα δίχτυ κολλημένο στην πίσω πλευρά τους για οπλισμό. Αν σκοπεύετε να κάνετε συνδυασμούς διάφορων μαρμάρων με μοτίβα στο δάπεδό σας, εξετάστε συγκριτικά τις αντοχές τους. Ορισμένα είναι πιο ευαίσθητα και παρουσιάζουν μεγαλύτερη φθορά απ’ ό,τι άλλα. Ετσι, αν δημιουργήσετε στο δάπεδο μια σκακιέρα με εναλλαγή δύο τύπων μαρμάρων μπορεί στο μέλλον να παρουσιαστεί ανομοιόμορφη φθορά. Αυτό σίγουρα γίνεται πιο έντονο αν συνδυάσετε μάρμαρο με γρανίτη.

Το κόστος ενός μαρμάρου αυξάνεται στις μεγαλύτερες διαστάσεις πλακιδίων καθώς επίσης και αν κοπεί από τον ίδιο όγκο, ενέργεια που εξασφαλίζει και την ομοιοχρωμία. Οι μεγάλες διαστάσεις (π.χ. 60x60 εκ.) δημιουργούν κατά την κοπή τους περισσότερα «ρετάλια» υλικού, γι’ αυτό και χρεώνονται ακριβότερα.

Τα μάρμαρα τοποθετούνται αγυάλιστα και στη συνέχεια τρίβονται και λουστράρονται. Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις που τοποθετούνται έτοιμα γυαλισμένα πλακίδια μαρμάρου με μπιζουτέ επεξεργασία στις ακμές τους. Τέτοια πλακίδια διατίθενται και σε πάχος μόλις 1 εκ., και είναι κατάλληλα για ανακαινίσεις.

Μια άλλη κατηγορία μαρμάρων, που τοποθετούνται χωρίς λουστράρισμα, είναι τα αντικέ. Πρόκειται για πλακίδια μαρμάρου που έχουν υποστεί κατεργασία με υδροβολή ώστε να αποκτήσουν τεχνητή παλαίωση. Τα «μάρμαρα παλαιάς κοπής» κόβονται σε παλαιού τύπου σχιστήριο, αποκτώντας μια πατίνα σκουριάς. Τα αντικέ μάρμαρα τοποθετούνται συνήθως με μεγάλους αρμούς και προστατεύονται με βερνίκι, ενώ διατίθενται και σε μικρές διαστάσεις (10x10 εκ. ή 5x5 εκ.) θυμίζοντας ψηφιδωτό. Το μωσαϊκό συνηθιζόταν σε παλαιότερες εποχές (δεκαετίες του ’50 και του ’60) και περιέχει διασπαρμένα μικρά τεμάχια μαρμάρου.

Γρανίτης
Ο γρανίτης είναι ένα φυσικό πέτρωμα με μεγάλη αντοχή σε χάραξη. Είναι εισαγόμενο προϊόν και διατίθεται έτοιμος, γυαλισμένος. Στην αγορά υπάρχουν και συνθετικά υλικά τύπου γρανίτη, διαμορφωμένα με ρητίνες. Η επιλογή του γρανίτη γίνεται κυρίως λόγω της μεγάλης αντοχής του και της εντυπωσιακά γυαλιστερής επιφάνειάς του.

Ρητίνες
Η επιφανειακή στρώση σε ένα βιομηχανικό δάπεδο διαμορφώνεται συνήθως με ρητίνες που έχουν την ικανότητα να μετατρέπουν το στεγνό τσιμέντο σε εντυπωσιακό, γυαλιστερό, χυτό δάπεδο. Μπορούν να εφαρμοστούν σε κάθε χώρο και να ικανοποιήσουν κάθε αισθητική απαίτηση, ενώ όταν αναμειγνύονται με γρανιτικούς ή μαρμάρινους κόκκους δίνουν ένα ιδιαίτερο δάπεδο που δεν απαιτεί συντήρηση, παρά μόνο καθαρισμό με την ηλεκτρική σκούπα.

Ξύλο
Το ξύλο είναι ένα ζεστό, φυσικό υλικό που διατίθεται σε ποικιλία τύπων και αποχρώσεων, από την ξανθιά δρυ μέχρι τα σκουρόχρωμα αφρικανικά παρκέτα. Η κατεργασία του κατά το λουστράρισμα δίνει μια μεγάλη γκάμα διακοσμητικών επιλογών, όπως δάπεδα με τεχνητή παλαίωση, διάφορους χρωματισμούς, ντεκαπέ κ.ά., ενώ τα βερνίκια νερού τονίζουν την υφή του ξύλου χωρίς γυαλάδα. Υπάρχουν διαβαθμίσεις τιμών ανάλογα με τον τύπο της ξυλείας (ευρωπαϊκή ή αμερικανική δρυς, ιρόκο, ντουσιέ, όρεγκον, τικ, καρυδιά κτλ.), την κατηγορία διαλογής και τις διαστάσεις των παρκέτων.

Κατά την κοπή και διαλογή των παρκέτων προκύπτουν διάφορες κατηγορίες, όπως «έξτρα», Α΄, ΑΒ΄, Β΄ κτλ. Η Α΄ διαλογή έχει προσεκτικά επιλεγμένα παρκέτα, ομοιόχρωμα, χωρίς ρόζους ή στίγματα. Οι φαρδιές και μακριές λωρίδες στοιχίζουν περισσότερο από τις κλασικές μικρές διαστάσεις των παρκέτων. Οι πολύ φαρδιές επιβαρύνονται και με υψηλότερο κόστος τοποθέτησης, καθώς συχνά απαιτείται η κατασκευή ενός ψευτοπατώματος από πλακάζ πάνω στο οποίο κολλιέται και καρφώνεται το τελικό δάπεδο για να μη σκεβρώσει.

Τα έτοιμα, προβερνικωμένα παρκέτα είναι βιομηχανικό προϊόν. Αποτελούνται από διάφορες στρώσεις αντικολλητής ξυλείας ώστε να μη σκεβρώνουν και επιφανειακή στρώση από το τελικό δάπεδο, κατάλληλα κατεργασμένη με βερνίκια μεγάλης αντοχής. Οι λωρίδες αυτές κουμπώνουν μεταξύ τους και ακουμπούν πάνω στο πάτωμα (σε τσιμεντοκονία ή σε παλαιό υφιστάμενο δάπεδο). Τα ξύλινα τοποθετούνται καρφωτά ή κολλητά. Τα καρφωτά στερεώνονται πάνω σε ξύλινα πηχάκια, ενώ τα κολλητά κολλιούνται πάνω σε τσιμεντοκονία, όπως στην περίπτωση των σπιτιών που έχουν θέρμανση δαπέδου. Κολλητά παρκέτα διατίθενται και με μικρό πάχος και είναι κατάλληλα για ανακαινίσεις χώρων.

Πλακάκια
Τα κεραμικά πλακάκια αποτελούν μια πολύ μεγάλη κατηγορία δαπέδων. Είναι μια πρακτική λύση καθώς καθαρίζονται εύκολα και έχουν μεγάλη αντοχή και μικρή απορροφητικότητα. Ματ ή γυαλιστερά, με όψη μετάλλου ή πετρώματος, με ανάγλυφα σχέδια ή prints, διαρκώς βελτιώνονται και παραμένουν στην κορυφή των πωλήσεων, αφού η σχέση ποιότητας και τιμής είναι η καλύτερη δυνατή της αγοράς. Οι ιδιότητές τους ποικίλλουν ανάλογα με το πάχος, τον τρόπο ψησίματος του κεραμικού και τη σύνθεση της μάζας.

Και τα πλακάκια διακρίνονται σε κατηγορίες ανάλογα με την αντοχή τους σε απότριψη. Η κατηγορία Α΄ είναι κατάλληλη μόνο για επενδύσεις τοίχων ή ελαφριά κυκλοφορία σε λουτρά σπιτιών. Αντίστοιχα η κατηγορία Δ΄ είναι ανθεκτική σε βαριά χρήση. Ενα άλλο κριτήριο κατηγοριοποίησης των πλακιδίων είναι η ποιότητά τους. Τα πλακάκια Α΄ διαλογής είναι ελεγμένα, χωρίς ελαττώματα. Τα πλακάκια Β΄ ή Γ΄ διαλογής παρουσιάζουν διάφορα ελαττώματα όπως μικροδιαφορές στις διαστάσεις, στίγματα, σκασίματα, πόρους κ.ά. Φυσικά τα πλακάκια Β΄ ή Γ΄ διαλογής διατίθενται σε χαμηλότερη τιμή και πρέπει να τοποθετούνται πάντα με μεγάλο αρμό ώστε να μην τονίζονται τα ελαττώματα των ακμών τους.

Τα πλακάκια διακρίνονται, επίσης, σε υαλωμένα, τα οποία έχουν αδιάβροχο σμάλτο, και ανυάλωτα, τα οποία έχουν υψηλές προδιαγραφές αντοχής, εξαιρετικά χαμηλή υδατοαπορροφητικότητα και ομοιόμορφη σύνθεση σε όλη τη μάζα τους. Ο συγκεκριμένος τύπος διατίθεται και με πλευρές που έχουν κοπεί με λέιζερ. Σε αυτή την περίπτωση η τοποθέτηση των πλακιδίων μπορεί να γίνει με ελάχιστο αρμό, θυμίζοντας δάπεδο από μάρμαρο ή γρανίτη.

Τα πλακάκια τοποθετούνται με κόλλα πάνω σε τσιμεντοκονία. Διατίθενται σε διάφορες διαστάσεις, είτε πολύ μικρές δίνοντας την εντύπωση ψηφιδωτού (10x10 εκ.) είτε μεσαίου μεγέθους (30x30 εκ.) ή ακόμα σε εντυπωσιακά μεγάλες (60x60 εκ., 50x100 εκ.).

Λινόλεουμ
Το συγκεκριμένο υλικό φτιάχνεται από υπολείμματα λαδιών και ρετσίνι πεύκου, συνιστώντας μια οικολογική και απόλυτα φιλική προς τον άνθρωπο λύση. Είναι πολύ ανθεκτικό, έχει μικρό κόστος και τοποθετείται εύκολα. Η ιδιότητα της δύσκολης μετάδοσης της φλόγας το κάνει ιδιαίτερα ασφαλές για κύριους και βοηθητικούς χώρους. Παράγεται σε μεγάλη γκάμα χρωμάτων και απομιμήσεις υλικών, ενώ όταν εφαρμόζεται χρειάζεται μεγάλη προσοχή στο υπόστρωμα, που θα πρέπει να είναι λείο και καθαρό για να μη δημιουργηθούν προβλήματα στην επιφάνειά του.

Λάστιχο
Ανήκει στην οικογένεια των συνθετικών δαπέδων και διακρίνεται για την εξαιρετική του αντοχή σε μηχανικές πιέσεις και μεγάλα βάρη. Ακόμα κι αν χαραχτεί ή χτυπηθεί επανέρχεται αμέσως στην αρχική του μορφή, χωρίς να αποκαλύπτει ψεγάδια, είναι πυρασφαλές, ηχομονωτικό και δεν εμφανίζει προβλήματα ακόμα κι αν εφαρμοστεί σε χώρους με υγρασία ή ανεπαρκή εξαερισμό. Η πιο ενδιαφέρουσα εκδοχή του είναι αυτή με τις ανάγλυφες στρογγυλές ή τετράγωνες παστίλιες που μπορεί να ντύσει μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλα βιομηχανικού ύφους υλικά (ανοξείδωτο ατσάλι ή τσιμεντοκονία) πολύ μοντέρνους χώρους.

Αλλες επιλογές για το δάπεδο είναι η πέτρα, το συμπαγές τούβλο, το βότσαλο ή ακόμα και η απλή τσιμεντοκονία. Η τσιμεντοκονία, το λειασμένο τσιμέντο είναι η πιο λιτή εκδοχή δαπέδου, η οποία όμως αποτελεί ιδεώδη λύση για εξοχικά σπίτια στις Κυκλάδες. Η μεγάλη ποικιλία των υλικών προσφέρεται για διάφορα στιλ όπως country, hi tech, minimal, κλασικό κτλ.

Επιδιώξτε να δημιουργήσετε ενότητα ύφους στο σπίτι σας περιορίζοντας τις επιλογές σας σε μια μικρή ομοιογενή ομάδα υλικών. Παράλληλα, όμως, τολμήστε συνδυασμούς διαφορετικών υλικών, όπως μάρμαρο με cotto ή ξύλο, δημιουργώντας απρόσμενα αποτελέσματα.