Από τη Σύλβια Μαζλούμη-Μαρσέλλου
Το χρώμα πάντοτε ασκούσε καταλυτική επίδραση στη διάθεση και τον ψυχισμό του ανθρώπου, παίζοντας παράλληλα έναν πολύ σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονταν το χώρο, τη σχέση του με το φως ή τη σκιά, την ιδιότητά του να τονίζει και να σηματοδοτεί κάθε αρχιτεκτονική σύνθεση. Τα χρώματα που θα χρησιμοποιήσετε θα πρέπει να ικανοποιούν τα αισθητικά σας κριτήρια και να πληρούν τις κατάλληλες προδιαγραφές ποιότητας, πάντοτε σε σχέση με την επιφάνεια στην οποία θα εφαρμοστούν.
Η πλειονότητα των εταιρειών στην Ελλάδα, που δραστηριοποιούνται στον τομέα των βαφών, είναι πιστοποιημένες με ISO 9001, γεγονός που διασφαλίζει την ποιότητα των προϊόντων, ή με την επονομαζόμενη «Μαργαρίτα», που είναι το οικολογικό σήμα της Ε.Ε. Γενικές πληροφορίες σε ό,τι αφορά τις βαφές που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε νεόκτιστη κατασκευή ή σε ανανέωση κάποιου χώρου, σίγουρα θα φανούν χρήσιμες.
Το σπίτι είναι ο μικρός μας παράδεισος. Γι αυτό οι τοίχοι του πρέπει να μας «αγκαλιάζουν» με χρώματα που αγαπάμε και να αντανακλούν την ποιότητα που επιθυμούμε για το οικιακό μας περιβάλλον. Η επιλογή των χρωμάτων συνδέεται άμεσα με τα αισθητικά κριτήρια του ενδιαφερόμενου αλλά και τα χαρακτηριστικά του χώρου και μπορεί να αναδείξει μικρές λεπτομέρειες ή ακόμα και να τον μετατρέψει.
Βασική προϋπόθεση για ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα είναι ο ακριβής προσδιορισμός των αναγκών και ο διαχωρισμός των λειτουργικών ενοτήτων του σπιτιού (καθιστικό, υπνοδωμάτιο, γραφείο κτλ.). Εξίσου σημαντικό είναι να ληφθεί υπόψη ο προσανατολισμός του χώρου.
Τι είναι βαφή;
Βαφή είναι μια σύνθεση υλικών σε υγρή μορφή, που όταν εφαρμοστεί σε μια επιφάνεια σχηματίζει μια μεμβράνη με διπλή αποστολή: αφενός να την προστατέψει από τις καιρικές συνθήκες και τους ρύπους, αφετέρου να τη διακοσμήσει βελτιώνοντας το αισθητικό αποτέλεσμα.
Σήμερα τα ελαιοχρώματα δε χρησιμοποιούνται τόσο συχνά, σε αντίθεση με τα πλαστικά και τα ακρυλικά που δίνουν άριστα αποτελέσματα καλυπτικότητας.
Ενα ακόμη χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί το αισθητικό αποτέλεσμα της βαφής είναι η στιλπνότητά της. Ανάλογα με την περιεκτικότητά της σε ρητίνη, διακρίνεται σε ματ, μεσαία και γυαλιστερή. Οι γυαλιστερές βαφές ξεχωρίζουν για την ανθεκτικότητα και την ευκολία καθαρισμού τους, ενώ εφαρμόζονται σε απόλυτα λείες επιφάνειες χωρίς ελαττώματα. Οι μεσαίες ή σατινέ βαφές είναι λιγότερο γυαλιστερές και συνηθίζονται αρκετά διότι συνδυάζουν σε μικρότερο, όμως βαθμό τα χαρακτηριστικά των άλλων δύο, δηλαδή πλένονται και προσφέρουν μεγάλη καλυπτικότητα. Τέλος, βασικό ατού των ματ βαφών αποτελεί η ικανότητά τους να κρύβουν τις μικρές ατέλειες των επιφανειών, ενώ μπορούν να εφαρμοστούν σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους.
Σημαντικό ρόλο για ένα άρτιο αποτέλεσμα παίζει η κατάλληλη προετοιμασία της επιφάνειας εφαρμογής της βαφής. Επιβάλλεται ο προσεκτικός καθαρισμός της από τους ρύπους, τη σκόνη κτλ., καθώς και η επισκευή τυχόν κατεστραμμένων τμημάτων της (στοκάρισμα). Εάν έχει προηγηθεί σοβάτισμα, αφήστε την επιφάνεια να στεγνώσει καλά πριν από το βάψιμο (αναμονή έως 7 εβδομάδες το χειμώνα, έως 4 το καλοκαίρι). Η επιλογή της κατάλληλης βαφής όπως και ενός καλού τεχνίτη συμβάλλουν ουσιαστικά στο τέλειο αποτέλεσμα.
Είδη βαφής
Ανάλογα με τη σύσταση και τη χρήση τους, οι βαφές ταξινομούνται στις ακόλουθες κατηγορίες:
· πλαστικά χρώματα · ελαιοχρώματα · ακρυλικά · βερνικοχρώματα · βερνίκια νερού · στεγανωτικά · αντισκωριακά · βάση (υπόστρωμα) ξύλινων επιφανειών
Επιλογή βαφής εσωτερικών χώρων
Στους εσωτερικούς χώρους συνήθως επιλέγονται πλαστικά χρώματα, υπό την προϋπόθεση ότι χαρακτηρίζονται από υψηλή καλυπτικότητα και απόδοση. Για τους χώρους της κουζίνας και του μπάνιου ενδείκνυνται οι σατινέ βαφές, καθώς αντέχουν στο πλύσιμο, οι ματ ή οι σατινέ για τα υπνοδωμάτια και τα καθιστικά και, φυσικά, οι αντιαλλεργικές (άοσμες) για τα παιδικά δωμάτια.
Επιλογή βαφής εξωτερικών χώρων
Σε εξωτερικούς χώρους χρησιμοποιούνται ακρυλικά χρώματα που είναι ανθεκτικά στην πάροδο του χρόνου και έχουν μεγάλη καλυπτικότητα.
Στεγανωτικά τοίχων
Τα στεγανωτικά τοίχων χρησιμοποιούνται για την προστασία της κατασκευής από την υγρασία και αντέχουν τόσο στον παγετό όσο και στην υψηλή θερμοκρασία.
Αστάρια τοίχων
Τα αστάρια αποτελούν τη βάση που προετοιμάζει την επιφάνεια του τοίχου για την τελική βαφή.
Βελατούρα
Η βελατούρα χρησιμοποιείται σαν υπόστρωμα σε ξύλινες επιφάνειες, εφόσον θα ακολουθήσει κανονική βαφή που θα καλύψει τη χαρακτηριστική όψη του ξύλου.
Αντισκωριακά υποστρώματα
Τα αντισκωριακά υποστρώματα χρησιμοποιούνται σε μεταλλικές επιφάνειες και παρέχουν αντισκωριακή προστασία.
Ξύλινες επιφάνειες
Για τις ξύλινες επιφάνειες χρησιμοποιούνται κοινά βερνικοχρώματα και βερνίκια νερού που διατίθενται σε μεγάλη ποικιλία αποχρώσεων, από τους φυσικούς τόνους του ξύλου έως πολύ έντονες. Η πρώτη επίστρωση γίνεται με βερνίκι βάσεως διαλύτη και έπειτα ακολουθούν τα βερνίκια βάσεως νερού. Οι απαραίτητες προδιαγραφές που πρέπει να πληρούν είναι η αντοχή στην ηλιακή ακτινοβολία, η εύκολη εφαρμογή τους και η διατήρηση της απόχρωσής τους, χωρίς αλλοιώσεις στο πέρασμα του χρόνου. Εάν θέλετε να αναδείξετε τη φυσική ομορφιά του ξύλου, χρησιμοποιήστε προϊόντα νερού που θα τονίσουν τα φυσικά νερά του, θα του δώσουν ζωντάνια και θα το προστατεύσουν για πολλά χρόνια.
Τα βασικά χρώματα είναι τρία: το κόκκινο, το κίτρινο και το μπλε. Τα ονομάζουμε έτσι διότι δεν μπορούν να δημιουργηθούν από την ανάμειξη άλλων, σε αντίθεση με τα συμπληρωματικά -πράσινο, πορτοκαλί και μοβ- που δημιουργούνται από το συνδυασμό δύο βασικών χρωμάτων. Ολες οι ποικιλίες τόνου μπορούν να παραχθούν από την ανάμειξη σε άνισα μέρη των συμπληρωματικών χρωμάτων.
Τα χρώματα κατατάσσονται επίσης σε μια ξεχωριστή κατηγορία ανάλογα με την όψη τους. Ετσι, έχουμε τα ζεστά χρώματα που έχουν σαν βάση το κόκκινο, τα ψυχρά με βάση το μπλε, τα σκοτεινά με βάση το καφέ και το σκούρο μπλε, τα ήρεμα με βάση το ανοιχτό μπλε ή το πράσινο και τα απαλά με βάση το λευκό.
Τα ζεστά και γήινα χρώματα συνδυάζονται αρμονικά με ξύλινα έπιπλα και δίνουν ζωντάνια στο χώρο, ενώ τα ψυχρά δημιουργούν ατμόσφαιρα χαλάρωσης και ηρεμίας. Αν συνδυαστούν με το μπεζ, θα χαρίσουν στην ατμόσφαιρα μια ιδιαίτερη ζωντάνια και φωτεινότητα. Ανοιχτές αποχρώσεις του μπλε και του πράσινου βοηθούν στη σωματική ευεξία και συμβάλλουν στην καταπολέμηση του στρες, ενώ οι ροζ, βιολετί και μπεζ αποπνέουν ρομαντισμό και άνεση. Οποιες και αν επιλέξετε, φροντίστε να ικανοποιούν απόλυτα το αισθητικό σας κριτήριο και να ανταποκρίνονται στα όνειρα που έχετε για το ιδανικό σπίτι.
Η βαφή σε σχέση με την επιφάνεια εφαρμογής: Ενας καλός προγραμματισμός είναι πάντα χρήσιμος. Γενικά, ένα λίτρο βαφής καλύπτει μια επιφάνεια περίπου 8 τ.μ. κάτω από κανονικές συνθήκες, δηλαδή εάν διατηρηθεί το χρώμα που ήδη είχε η επιφάνεια, εάν θα εφαρμοστεί με ρολό ή πινέλο κ.ά.
Μέθοδος επιλογής των χρωμάτων και ορολογία
Απόχρωση: προσδιορίζει την καθαρότητα του χρώματος.
Τόνος: όρος που υποδηλώνει ότι στην απόχρωση έχει προστεθεί το γκρι.
Αξία: περιγράφει τη λαμπρότητα ενός χρώματος.
Χροιά: δηλώνει ότι σε μια απόχρωση έχει προστεθεί το λευκό (π.χ. το μπλε είναι απόχρωση, ενώ το θαλασσί χροιά).
Ο συμβολισμός των χρωμάτων σε διεθνές επίπεδο
Κόκκινο: Κίνδυνος, Πάθος, Αγάπη
Πορτοκαλί: Υγεία, Προειδοποίηση, Ενέργεια
Κίτρινο: Αισιοδοξία
Πράσινο: Φυσικότητα, Ηρεμία
Μπλε: Παράδοση, Σταθερότητα
Μοβ: Πνευματικότητα, Δημιουργία