Στη δεκαετία του ’50 το τζάκι αποτελούσε αποκλειστικότητα των πολυτελών μονοκατοικιών και αντιπροσώπευε έναν τρόπο ζωής δυσπρόσιτο για τη μέση οικογένεια.
Σήμερα τα δεδομένα άλλαξαν και το τζάκι θεωρείται αναπόσπαστο στοιχείο ακόμη και ενός διαμερίσματος, δεδομένου του υψηλού ενεργειακού κόστους και της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Η σωστή κατασκευή του δεν είναι εύκολη εργασία, είναι όμως απαραίτητη για την απρόσκοπτη λειτουργία του και τη διανομή της θερμότητας χωρίς προβλήματα. Μια σίγουρη λύση για την αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων είναι τα προκατασκευασμένα τζάκια. Για τέλεια θερμική απόδοση και καύση, στην αγορά κυκλοφορούν θερμοδυναμικά-ενεργειακά τζάκια. Μεταξύ αυτών, υπάρχουν μοντέλα με κεντρική υδραυλική εγκατάσταση -μέσω σωμάτων, ενδοδαπέδιας θέρμανσης ή αεραγωγών- που μπορούν να ζεστάνουν ολόκληρη κατοικία ή διαμέρισμα.
Τα ενεργειακά τζάκια με κλειστές εστίες καλύπτουν τις ανάγκες για θέρμανση με τον οικονομικότερο τρόπο, αφού αξιοποιούν στο μέγιστο την ενέργεια που παράγεται από την καύση, ενώ συγχρόνως προσφέρουν άφθονο ζεστό νερό χρήσης. Είναι κατασκευασμένα από μαντέμι ή ατσάλι, έχουν εσωτερική επένδυση από ενισχυμένο πυρότουβλο, με ή χωρίς βεντιλατέρ και σύστημα αεροθαλάμου που διοχετεύει τη θερμοκρασία σε διαφορετικούς χώρους. Επιπλέον, στα υπέρ τους συγκαταλέγεται η χαμηλή κατανάλωση ξύλων. Αν ήδη υπάρχει στο χώρο ένα συμβατικό τζάκι είναι εύκολο να μετατραπεί σε ενεργειακό με ένθετες κασέτες, που διατίθενται στο εμπόριο σε διάφορες διαστάσεις για να προσαρμόζονται σε όλα τα μεγέθη τζακιών.
Λύσεις υπάρχουν και στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης επιθυμεί μια εύκολη εγκατάσταση τζακιού με ελάχιστες απαιτήσεις καπνοδόχου. Αυτή η κατηγορία καλύπτεται με τζάκια φυσικού αερίου ή προπανίου, τα λεγόμενα νέας γενιάς, διακοσμημένα στο εσωτερικό της εστίας με καυσόξυλα ή κλαδιά, που τίθενται σε λειτουργία και με τηλεχειρισμό.
Εκτός από την επιλογή της εστίας, μια άλλη σημαντική λεπτομέρεια θεωρείται και η θέση εγκατάστασής της, αφενός για τη σωστή λειτουργία της, αφετέρου για την ανεμπόδιστη θέα της φωτιάς από όποιο σημείο κι αν καθίσει κανείς.
Υλικά επένδυσης
Τα υλικά επένδυσης ενός τζακιού προσαρμόζονται ανάλογα με τις τάσεις της μόδας και τις επιθυμίες των ιδιοκτητών. Τελευταία παρατηρείται μια προτίμηση στο γυαλί και το χάλυβα, ενώ τα ήδη γνώριμα υλικά χρησιμοποιούνται σε νέους σχεδιασμούς.
Καθαρισμός καπνοδόχου
Ο προορισμός της καπνοδόχου είναι να απομακρύνει αποτελεσματικά τα καπναέρια από τους εσωτερικούς χώρους και να μεγιστοποιεί την αποτελεσματική λειτουργία του τζακιού.
Ο καθαρισμός της καμινάδας κατά διαστήματα είναι αναγκαίος για πολλούς λόγους. Η κάπνα επικάθεται στα τοιχώματα και εμποδίζει το σωστό ελκυσμό με αποτέλεσμα τα καπναέρια να διαχέονται στον εσωτερικό χώρο. Μια παραμελημένη καμινάδα λειτουργεί ως μια κακοσυντηρημένη συσκευή καύσης με αποτέλεσμα την επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Ο κυριότερος, όμως, λόγος για τον οποίο πρέπει να καθαρίζεται είναι ο κίνδυνος ανάφλεξης με απρόβλεπτες συνέπειες, όπως η ολική καταστροφή της, επειδή η κάπνα είναι ιδιαίτερα εύφλεκτο στοιχείο και αναπτύσσει πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Αυτό επιβεβαιώνεται από το ότι στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης είναι υποχρεωτικός ο ετήσιος καθαρισμός της καμινάδας από ειδικευμένα συνεργεία καθαρισμού.
Απαραίτητα και πρακτικά βοηθήματα σε ό,τι αφορά τον καθαρισμό της καμινάδας -εκτός από το συνεργείο- αποτελούν τα ειδικά «καυσόξυλα καμινάδας». Διατίθενται στο εμπόριο, είναι ασφαλή και καθαρίζουν την καπνοδόχο γρήγορα και αποτελεσματικά.
Καυσόξυλα
Η επιλογή των κατάλληλων καυσόξυλων παίζει σημαντικό ρόλο στην ποιότητα και την ένταση της φωτιάς. Για προσάναμμα χρησιμοποιείται μαλακή ξυλεία που παίρνει εύκολα φωτιά, όπως το πεύκο και το έλατο. Για την κυρίως καύση κατάλληλα είναι τα σκληρά ξύλα όπως η ελιά, η βελανιδιά, η δρυς κτλ.
Μην τοποθετήσετε ποτέ στη φωτιά ξύλα βαμμένα ή βερνικωμένα, κομμάτια νοβοπάν, πλαστικά και MDF. Για να ανάψει η φωτιά, αν δεν έχετε τα έτοιμα προσανάμματα που πωλούνται στο εμπόριο, χρησιμοποιήστε λεπτά κλαδιά και χαρτιά. Η καλύτερη εποχή για να αγοράσετε ξύλα είναι το καλοκαίρι. Πρέπει να είναι στεγνά (τα βρεγμένα είναι πιο βαριά) και όχι μεγαλύτερα από 30 εκ.
Αποθήκευση ξύλων
Για να είναι κατάλληλα προς χρήση τα ξύλα πρέπει να έχουν αποθηκευτεί έτσι ώστε να μη βρέχονται. Καλό είναι να αερίζονται και να είναι προφυλαγμένα -αν είναι δυνατόν- στη νότια πλευρά της κατοικίας γιατί η υγρασία εκεί αποβάλλεται πιο εύκολα.
Αξεσουάρ τζακιού
Στα αξεσουάρ τζακιού συγκαταλέγονται το κάλυμμα (εάν πρόκειται για συμβατικό τζάκι), που βοηθά στην προστασία του υπόλοιπου χώρου από τα καιγόμενα ξύλα, τα εργαλεία, η θήκη για τα ξύλα, τα εύχρηστα και άοσμα προσανάμματα φωτιάς, τα μακριά σπίρτα κτλ.
