Ο Mario Botta έγινε γνωστός στην Ελλάδα λόγω του σχεδιασμού, μεταξύ άλλων εμ-βληματικών κτιρίων, της επέκτασης των κεντρικών γραφείων της Εθνικής Τράπεζας στην Αθήνα. Πρόκειται για ένα στιβαρό κτίσμα όπου αναγνωρίζονται όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής γραφής του.
Ο Mario Botta γεννήθηκε το 1943 σε μια κωμόπολη της νότιας Ελβετίας. Σε ηλικία 15 ετών εγκα-τέλειψε το σχολείο προκειμένου να μαθητεύσει ως σχεδιαστής σε ένα τοπικό αρχιτεκτονικό γραφείο. Υστερα από τρία χρόνια αποφασίζει να συνεχίσει τις σπουδές του και γράφεται σε ένα καλλιτεχνικό λύκειο στο Μιλάνο. Στη συνέχεια φοιτάστην Αρχιτεκτονική Σχολή της Βενετίας με καθηγητή τον Carlo Scarpa. Στη διάρκεια των σπουδών του είχε την τύχη να γνωρίσει τον Le Corbusier και αργότερα τον Louis Kahn και να εργαστεί στο γραφείο τους. Η επίδρασή τους αποδεικνύεται καταλυτική. Μελετώντας το έργο του Le Corbusier συνειδητοποίησε τη σημασία του φυσικού φωτός στην αρχιτεκτονική, την εκφραστική δύναμη των υλικών, όπως του εμφανούς μπετόν, και το ρόλο του αρχιτέκτονα στην οργάνωση. Η επαφή με τον Louis Kahn του αποκάλυψε τη γοητεία της μνημειακής αρχιτεκτονικής και της αυστηρής γεωμετρίας. Υπό την καθοδήγηση του Carlo Scarpa γνώρισε τις καινοτόμες τάσεις της μοντέρνας αρχιτεκτονικής και ιδιαίτερα το κίνημα των νεορασιοναλιστών.
Μετά την αποφοίτησή του επέστρεψε στη γενέτειρά του και άνοιξε ένα αρχιτεκτονικό γραφείο στο Λουγκάνο. Τα πρώτα έργα του ήταν κυρίως μονοκατοικίες οι οποίες, όμως, δε θύμιζαν σε τίποτα τα συμβατικά, κοινά αποδεκτά πρότυπα, μοιάζοντας με μνημεία ενός άγνωστου προϊστορικού πολιτισμού που έφερε στο φως κάποιος εξερευνητής αρχαιολόγος. Πρό-κειται για κτίσματα στοιχειώδους δομής και αυστηρής γεωμετρίας, που σαν μινιμαλιστικά γλυπτά στέκονται ελεύθερα μέσα σε ένα καταπράσινο φυσικό τοπίο. Οι εξωτερικοί τοίχοι είναι κατασκευασμένοι από ανεπίχριστους τσιμεντόλιθους, εμφανές τούβλο και γυμνό μπετόν. Μια μινιμαλιστική, οικονομική κατασκευή που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ασκητική! Χωρίς κανένα περιττό διακοσμητικό και με ελάχιστα υλικά, ο αρχιτέκτονας κατόρθωσε να υποβάλει την αίσθηση της μνημειακότητας παραπέμποντας στην κλασική αρχιτεκτονική της αρχαιότητας.
Ο Botta πέτυχε αυτό το αποτέλεσμα καθώς επικεντρώθηκε στην καθαρή γεωμετρία, τα κανονικά σχήματα και τη συμμετρία. Σχήματα όπως ο κύβος, ο κύλινδρος και η σφαίρα κρύβουν μέσα τους μια διαχρονική δύναμη. Τα κτίριά του είναι βαριά και στιβαρά, με ελάχιστα ανοίγματα. Παρ’ όλα αυτά οι εσωτερικοί χώροι φωτίζονται από ένα σχεδόν μεταφυσικό φως που διαπερνά το κτίριο από skylights στην οροφή, τα οποία τονίζονται με μεταλλικά στοιχεία και μοιά-ζουν με μια ανάλαφρη επίστεψη, μια κομψή κορωνίδα στην αυστηρή σύνθεση των στιβαρών όγκων. Οι χώροι φωτίζονται, αλλά εμφανίζουν μια ασυνήθιστη εσωστρέφεια.
Τα συγκεκριμένα κτίρια του Botta έμοιαζαν στη δεκαετία του ’70 τελείως ξένα με τις τρέχουσες τάσεις της αρχιτεκτονικής όπου κυριαρχούσε η αντίληψη της ενοποίησης εσωτερικού και εξωτερικού χώρου με γυάλινα κτίρια και της λειτουργικότητας που οδηγούσε σε ασύμμετρες και ακανόνιστες συνθέσεις.
Ο Mario Botta αδιαφορούσε για τις πολύπλοκες και χαοτικές εκφάνσεις της μοντέρνας αρχιτεκτονικής, όπως επίσης και για τις ασαφείς θεωρίες της αρμονικής ένταξης των κτιρίων στη φύση. Τα κτίριά του προβάλλονται μέσω της αντίθεσής τους με το φυσικό τοπίο. Ισορροπούν, όμως, αυθύπαρκτα λόγω της γεω-μετρικής δομής τους και αντανακλούν μια αίσθηση τάξης και λογικής.
Ο Mario Botta σύντομα απέκτησε διεθνή φήμη λόγω της ιδιόρρυθμης γραφής του. Ενα σημαντικό έργο στην πορεία του υπήρξε μια μικρή εκκλησία στο χωριό Mogno, σε μια κοιλάδα των Αλπεων. Το σχήμα της είναι κυλινδρικό και στεγάζεται από μια έντονα κεκλιμένη, γυάλινη οροφή ελλειπτικής μορφής. Οι τοίχοι διαμορφώνονται με οριζόντιες ζώνες όπου εναλλάσσονται μαύρος γρανίτης και λευκό μάρμαρο. Ο μοντέρνος μινιμαλισμός του και οι αναφορές στη μνημειακή αρχιτεκτονική τον κάνουν μοναδικό. Εδώ ο αρχιτέκτονας αναδεικνύει την ποιητική του χώρου ως ένα αμάλγαμα φωτός και γεωμετρίας και υποβάλλει μια αίσθηση πνευματικότητας. Η επισφράγιση της διεθνούς αναγνώρισης του Mario Botta ήλθε με την ανάθεση του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ (1989-1995). Στο μεγάλης κλίμακας έργο των 20.000 τ.μ. αποτυπώνει τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής του και τη μινιμαλιστική χρήση των υλικών. Οι εξωτερικοί τοίχοι καλύπτονται με κόκκινο τούβλο, στο κέντρο της σύνθεσης προβάλλεται ένας κύλινδρος με γυάλινη οροφή, ενώ εναλλασσόμενες λωρίδες λευκού μαρμάρου και μαύρου γρανίτη δημιουργούν ένα εικαστικό, γραφιστικό ενδιαφέρον.
Αναμφισβήτητα πρόκειται για ένα έργο που συνοψίζει την αρχιτεκτονική φιλοσοφία του δημιουργού του και φέρει έντονα την προσωπική του σφραγίδα.
