«Προσοχή: πόθος» προειδοποιεί ο Ανγκ Λι στη νέα του ταινία, ένα ερωτικό-κατασκοπευτικό θρίλερ εποχής με αποχρώσεις φιλμ νουάρ. Και υπογραμμίζει την προειδοποίηση διά των ρυθμικά λικνιζόμενων κορμιών των Τανκ Βέι και Τόνι Λιουνγκ, στις πιο ρεαλιστικές σκηνές σεξ που είδαμε σε ταινία τα τελευταία χρόνια.
Καθισμένος απέναντί μας, ο 53χρονος Ταϊβανός σκηνοθέτης, που δουλεύει αδιάκοπα εδώ και μια 15ετία μεταξύ Κίνας («Γαμήλιο πάρτι», «Φαϊ, ποτό, αρσενικό, θηλυκό», «Τίγρης και δράκος») και ΗΠΑ («Λογική και ευαισθησία», «Η παγοθύελλα», «Το μυστικό του Brokeback Μountain»), ξέρει ότι ο ερωτισμός του φιλμ πολύ έχει συζητηθεί. Υποψιασμένος ότι σχετική κουβέντα είναι στο πρόγραμμα, μας προλαβαίνει, θίγοντας ο ίδιος το θέμα πρώτος.
Επειτα από δύο απανωτές ταινίες στην Αμερική, τον «Απίθανο Χαλκ» και το «Μυστικό του Brokeback Μountain», τι ήταν εκείνο που σας έκανε να επιστρέψετε στην Κίνα;
Το «Προσοχή: Πόθος» βασίζεται σ' ένα διήγημα της Αϊλίν Τσανγκ, της αποκαλούμενης «Τζέιν Οστιν της Κίνας». Το είχα διαβάσει χρόνια πριν, με κατέτρυχε έκτοτε. Μετά την επιτυχία του «Βrokeback», θεώρησα πως είναι η σωστή στιγμή να το διασκευάσω.
Και το κίνητρο αυτής της εμμονής;
Αφενός γιατί το κινέζικο σινεμά δεν έχει ποτέ «πιάσει» αυτή την εποχή, την περίοδο της ιαπωνικής κατοχής, όπου η Κίνα ήταν χωρισμένη στα τρία - τους Εθνικιστές, τους κομμουνιστές και τους υποστηρικτές της κυβέρνησης-μαριονέτας που συνεργαζόταν με τους Ιάπωνες. Αφετέρου γιατί προσωπικά, ως σκηνοθέτης, μ ενδιέφεραν πολύ οι πτυχές του βιβλίου που έχουν να κάνουν με τον αισθησιασμό και με την αναζήτηση του ενδότερου εαυτού μας.
Κάτι που προσπαθώ και ψάχνω σχολαστικά, από την εποχή του «Τίγρης και δράκος», και ένιωθα πιο ώριμος τώρα να το συνεχίσω. Πάντως ώριμος-ξεώριμος, είχα συνεχώς τον φόβο του ίδιου μου του... φόβου. Η όλη εμπειρία ήταν πολύ πιο τρομακτική από το να σκιαγραφώ γκέι καουμπόηδες στην Αμερική.
Αναφέρεστε προφανώς στις τολμηρές ερωτικές σκηνές για τις οποίες τόσος λόγος έγινε...
Ναι. Το γύρισμά τους ήταν ό,τι πιο δύσκολο μου έχει ποτέ τύχει σ' αυτή τη δουλειά. Κόντεψα να καταρρεύσω. Ηταν επίπονο, κυρίως ψυχολογικά, γιατί, πρέπει να ομολογήσω, ντρεπόμουν αρκετά!
Το γεγονός ότι η πρώτη ερωτική σκηνή εμφανίζεται στα 60 περίπου λεπτά του φιλμ, αυτή η «καθυστέρηση» μήπως έχει να κάνει με τον φόβο που αναφέρατε;
Καμία σχέση. Απλά, ως αφηγητής, θεωρούσα ότι έπρεπε να γίνει όλη αυτή η εισαγωγή. Αν γύριζα μια ταινία μαλακού πορνό, σίγουρα δεν θα χρειαζόταν. Εδώ όμως ο χρόνος ήταν απαραίτητος για μένα. Στο «Τίγρης και δράκος», η πρώτη αναμέτρηση γίνεται στα 15 λεπτά. Για το είδος, τη μυθολογική περιπέτεια πολεμικών τεχνών, αυτό είναι μια αιωνιότητα. Ομως ήταν απαραίτητο για μένα, χρήσιμο για την ιστορία, τους χαρακτήρες, τον θεατή. Το ίδιο και στο «Προσοχή: πόθος». Πριν δείξω τα σώματα, έπρεπε πρώτα να πλησιάσω τους κατόχους τους και να τους ενδοσκοπήσω.
Τελικά, ποιες αντιστοιχίες μπορεί να έχει με το σήμερα ένα τέτοιο ερωτικο-κατασκοπευτικό θρίλερ εποχής;
Σχέση άντρα - γυναίκας υπό καθεστώς κατοχής, με όλες τις έννοιες. Το βασικό ζωικό ένστικτο, το απαραίτητο στον έρωτα και τον πόθο, και πώς το χειρίζεται ο καθένας για να μείνει ισορροπημένος. Πράγματα που δεν αλλάζουν ποτέ. Παρεμπιπτόντως, μιλώντας μεταφορικά για κατοχή, ούτε και η Κίνα νομίζω πως άλλαξε ιδιαίτερα τα τελευταία 100 χρόνια!
ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΗ ΣΑΓΚΑΗ ΤΟΥ 40
Βασισμένο σ' ένα διήγημα της Αϊλίν Τσανγκ, το «Προσοχή: Πόθος» μας μεταφέρει στην κατεχόμενη από τους Ιάπωνες Σαγκάη της δεκαετίας του 40. Κεντρική φιγούρα η νεαρή Γουάνγκ, που από ερασιτέχνης ηθοποιός σε πανεπιστημιακή θεατρική ομάδα καταλήγει αγωνίστρια της Αντίστασης, με αποστολή να αποπλανήσει έναν υψηλόβαθμο συνεργάτη των Ιαπώνων και να βοηθήσει τους συντρόφους της να τον δολοφονήσουν. Η νεοεμφανιζόμενη Τανγκ Βέι και ο Τόνι Λιουνγκ κρατούν τους ρόλους των άσπονδων εραστών, ενώ από το υπόλοιπο καστ ξεχωρίζει η βετεράνος Τζόαν Τσεν. Το φιλμ, που θα βλέπουμε στις ελληνικές αίθουσες από την Πέμπτη 8 Νοεμβρίου, ήταν ο μεγάλος νικητής του περασμένου Φεστιβάλ Βενετίας, τιμημένο με τον «Χρυσό Λέοντα» και το βραβείο «Οσέλα» καλύτερης φωτογραφίας για την ατμοσφαιρική δουλειά του Ροντρίγκο Πριέτο.
Από το «Μυστικό του Brokeback Μountain» στο «Προσοχή: Πόθος»: «Διαφορετικές ταινίες, διαφορετικά θέματα. Κατ εμέ, το «Βrokeback Μountain» είναι σαν τον Παράδεισο. Κάτι έγινε ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, κάτι αγνό, δεν το κατάλαβαν. Εφυγαν από την Εδέμ, κι όταν προσπάθησαν να επιστρέψουν, δεν το κατάφεραν. Η εμπειρία τους έγινε ψευδαίσθηση, η ιστορία τους μια ιστορία για την απώλεια. Αλλά εδώ, στο «Προσοχή: Πόθος», μιλάμε σαφώς για Κόλαση. Μια απευθείας κατάβαση στην αλήθεια της ανθρώπινης φύσης».
«ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΡΟΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΗ»
Σκεφτήκατε να μη γυρίσετε τις ερωτικές σκηνές καθόλου;
Ποτέ. Οι τρεις ερωτικές σκηνές συνιστούν δομικά τις άγκυρες του δεύτερου μέρους του φιλμ, και αποτελούν ουσιαστικά αναπόσπαστο κομμάτι του υπό εξέλιξη δράματος. Ηταν επιτακτικό να δείξω πόσο το σεξ μπορεί να είναι ο καταλύτης σε μια σχέση. Ισως να μην ισούται με τον έρωτα, είναι όμως πάρα πολύ κοντά. Η ύστατη πράξη οικειότητας ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, η πιο στενή ανταλλαγή.
Οι ηθοποιοί πώς τις χειρίστηκαν;
Η Τανγκ Βέι, καινούργιο πρόσωπο στο σινεμά, ήταν τόσο άνετη και φυσική, που αναρωτιόμουν μήπως νομίζει πως έτσι γίνονται όλες οι ταινίες (γέλια). Ο Τόνι Λιουνγκ, από την άλλη, ήταν πιο επιφυλακτικός. Λογικό. Για τον πεπειραμένο ηθοποιό τέτοιοι ρόλοι συνιστούν πρόκληση - πόσο μπορεί να προσπεράσει την τέχνη που ξέρει και να προχωρήσει ακόμα παραπέρα.
ΡΟΜΠΥ ΕΣΚΙΕΛ
[email protected]