H πρώτη διεθνής κλίμακα για τη μέτρηση του εθισμού στο TikTok, η λεγόμενη TikTok Addiction Scale, είναι γεγονός και αναπτύχθηκε από Έλληνες καθηγητές του ΕΚΠΑ.
Η κλίμακα προέκυψε από την ερευνητική μελέτη του Επίκουρου Καθηγητή Πέτρου Γαλάνη, της υποψήφιας Διδάκτορος Αγλαΐας Κατσιρούμπα (νοσηλεύτριας ΠΕ, MSc), του μέλους ΕΔΙΠ Ολυμπίας Κωνσταντακοπούλου και του υποψήφιου μεταδιδάκτορα Ιωάννη Μωύσογλου (νοσηλευτή ΠΕ, MSc, PhD).
Όπως ανακοίνωσε το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Ελληνική και η Αγγλική έκδοση της κλίμακας για τη μέτρηση του εθισμού στο TikTok (TikTok Addiction Scale) είναι ελεύθερες προς χρήση στον σύνδεσμο http://scholar.uoa.gr/pegalan/tiktok-addiction-scale-0.
Επιπλέον, παρέχονται αναλυτικά οι οδηγίες για τη συμπλήρωση της κλίμακας, καθώς επίσης και ο τρόπος με τον οποίο βαθμολογούνται οι απαντήσεις.
Το TikTok είναι σήμερα η πλατφόρμα με την μεγαλύτερη εξάπλωση και δυναμική, καθώς περίπου το 20% του πληθυσμού παγκοσμίως έχει λογαριασμό στη συγκεκριμένη πλατφόρμα με ορισμένες χώρες μάλιστα να έχουν ακόμη μεγαλύτερα ποσοστά. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις ΗΠΑ περίπου το 45% του πληθυσμού έχει λογαριασμό στο TikTok, ενώ στην Ευρώπη το 32% του πληθυσμού.
Ενδεικτικά, από το ΕΚΠΑ αναφέρεται ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια χρήστες του TikTok με το 33% μάλιστα των χρηστών να είναι κάτω των 25 ετών. Επιπλέον, οι χρήστες του TikTok στην Ελλάδα χρησιμοποιούν την πλατφόρμα αρκετές ώρες καθημερινά και πιο συγκεκριμένα το 42% την χρησιμοποιεί 2-4 ώρες, ενώ το 38% την χρησιμοποιεί τουλάχιστον 4 ώρες.
Επομένως, σύμφωνα με το ΕΚΠΑ, η δημιουργία μιας κλίμακας αποκλειστικά για τη μέτρηση της προβληματικής χρήσης του TikTok καθίσταται «επιβεβλημένη ανάγκη», καθώς το TikTok διαφέρει από τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τόσο ως προς τον τρόπο λειτουργίας του όσο και ως προς τον τρόπο που μπορεί να οδηγήσει σε προβληματική χρήση.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι σε αρκετές χώρες έχει ήδη συζητηθεί ακόμη και το ενδεχόμενο της απαγόρευσης της χρήσης του TikTok ιδιαίτερα σε παιδιά και εφήβους, καθώς πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να επηρεάσει ακόμη και τις γνωστικές λειτουργίες των χρηστών. Είναι σαφές επομένως ότι η αξιόπιστη και έγκυρη μέτρηση της προβληματικής χρήσης TikTok είναι καθοριστικής σημασίας για να αναγνωριστούν οι χρήστες υψηλού κινδύνου που εμφανίζουν εθισμό στο TikTok.
Τι είναι η TikTok Addiction Scale;
Το Εργαστήριο Κλινικής Επιδημιολογίας του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ δημιούργησε και στάθμισε μια κλίμακα, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για τη μέτρηση των επιπέδων του εθισμού στο TikTok.
Πρόκειται για ένα ερωτηματολόγιο που περιλαμβάνει 15 ερωτήσεις και για να απαντηθούν χρειάζονται περίπου μόνο 3-4 λεπτά.
Με αυτές η TikTok Addiction Scale μετράει τις έξι διαστάσεις του εθισμού και πιο συγκεκριμένα τη συνεχή ενασχόληση (salience), τη μεταβολή της διάθεσης (mood modification), την ανοχή (tolerance), τα συμπτώματα στέρησης (withdrawal symptoms), τις συγκρούσεις (conflict) και την υποτροπή (relapse).
Το γεγονός ότι η εν λόγω κλίμακα εστιάζει αποκλειστικά στη χρήση του TikTok, την καθιστά εξαιρετικά σημαντική, καθώς, όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά από πλευράς ΕΚΠΑ, «δίνει τη δυνατότητα στους ερευνητές να εστιάσουν αποκλειστικά στη χρήση του TikTok που αποτελεί πλέον ένα από τα πιο διαδεδομένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παγκοσμίως».
Σύμφωνα με το ΕΚΠΑ, η TikTok Addiction Scale είναι εξαιρετικά αξιόπιστη και έγκυρη, ενώ είναι απλή και εύκολη η συμπλήρωσή της, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους ερευνητές να την χρησιμοποιήσουν στις μελέτες τους για τη διερεύνηση της χρήσης του TikTok. Επιπλέον, η TikTok Addiction Scale μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε κλινικό επίπεδο για την πρώιμη αναγνώριση των ατόμων που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εθισμού στο TikTok, έτσι ώστε να αναζητήσουν έγκαιρα την κατάλληλη φροντίδα υγείας.
